یغوث
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
یغوث نیز بمانند بت‌های ودّ، سواع، یعوق، یغوث و نسر از بت‌های پنجگانه قوم نوح(ع) بود که عمرو بن لحیّ - بنیانگذار بت پرستی در عربستان - از ساحل جده آورده بود.[۱] با دعوت او از اعراب به بت پرستی، مذحج دعوت وی را پذیرفتند، و عمرو بن لحیّ، بت یغوث را به ایشان و به مردی به نام أنعم بن عمرو مرادی سپرد.[۲] این بت، در تپه‌ای در یمن به نام مذحج نصب شد و قوم مذحج و اهل جُرش و وابستگان یمنی شان به پرستش آن پرداختند.[۳] مسئولیت حفظ و نگهداری یغوث بر عهده بنی انعم - بطن از بطون بنی مراد - و سخت مورد توجه اشراف این قبیله بود. این بت برای مرادی‌ها به قدری مهم و ارزشمند بود که گاه با تحت شعاع قرار دادن روابط آنان با قبایل دیگر، برخی از منازعات و چالش‌های قبیله مراد با سایر قبایل را رقم زد.[۴] چندان که برخی منابع، دلیل وقوع نبرد «یوم الرزم» را دعوا بر سر تصاحب این بت گفته‌اند. بر اساس نقل اخبار، در ایام مقارن با جنگ بدر، نزاعی بین قبایل همدان و بنی‌مراد بر سر بت «یغوث» رخ داد. این دو قبیله به نوبت عهده‌دار حفظ و نگهداری از این بت بودند تا اینکه بنو مراد تصمیم به تصاحب کامل این بت گرفت. از این‌رو دو طایفه با هم به ستیز برخاستند تا اینکه همدانیان و بنی حارث به رهبری ابومسروق اجدع بن مالک در نبرد «یوم الرزم» بر بنی‌مراد سیطره یافتند و با پیروزی به این جنگ خاتمه دادند.[۵] همچنین بر اساس نقلی دیگر، در پی منازعه‌ای که میان بنی انعم - از شاخه‌های مذحج - و بنی غطیف - از تیرهای بنی مراد - بر سر نگهداری یغوث در گرفت، این بت کهن، به نجران، نزد بنی‌نار - از تیره‌های بنی‌حارث - منتقل، و در آنجا از آن استقبال شد.[۶] امروزه آثاری نزدیک خمیس بن مشیط موجود است، که گفته می‌‌شود خرابه‌های مکان این بت است. در قرآن کریم، از این بت نیز چونان همتایان مشهورش، ذکری به عمل آمده است.[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۳۹.
- ↑ ابن کلبی، الاصنام، ص۵۷.
- ↑ ابن کلبی، الاصنام، ص۱۰و۵۷. نیز ر. ک. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۷۹.
- ↑ ر. ک. ابن حبیب، المحبر، ص۲۲۷؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۳۹.
- ↑ علی بن ابی الکرم ابن‌اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۲۹۵-۲۹۶.
- ↑ ابن‌حبیب، محبر، ص۳۱۷؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۳۹.
- ↑ ﴿وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا﴾ «و گفتند: هیچ گاه از خدایان خویش دست برندارید و هرگز از ودّ و سواع و یغوث و یعوق و نسر ، دست نکشید» سوره نوح، آیه ۲۳.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص۳۳۹.