ابوصرمه خزرجی
مقدمه
در نام او اختلاف است. طبری برای او، نامهای صرمة بن مالک، قیس بن صرمه، صرمة بن انس، ابوقیس بن صرمه را آورده است.[۱] در اسم و کنیه او، نقلهای دیگری نیز وجود دارد.[۲] او از بنینجّار بود [۳] و ۱۲۰ سال عمر کرد.[۴] در جاهلیّت، رهبانیّت اختیار و لباس پشمینه به تن و از بتپرستی دوری میکرد. خود را از جنابت شست و شو میداد و از زن حائض دوری میجست.[۵] بر زبانش حق جاری بود و خدا را به بزرگی یاد میکرد. دین مسیحیّت را برگزید؛ امّا از آن صرف نظر کرد. جُنُب و حائض حق ورود به مکان ویژه عبادتش را نداشتند. او میگفت: من خدای ابراهیم را میپرستم.[۶] ابوصرمه، در قبیلهاش مورد احترام بود؛[۷] قبیله قریش را دوست میداشت و چندین سال در میان آنان زندگی کرد؛ زیرا همسرش، ارنب دختر اسد بن عبدالعزی از قریش بود.[۸] گویند: هنگام هجرت پیامبر (ص) به یثرب، ابوصرمه اسلام را در کهنسالی به نیکی پذیرفت و از سابقان در اسلام پس از هجرت شد و جنگ بدر و دیگر غزوات را درک کرد.[۹] به نقلی، در فتح مصر نیز حضور داشت.[۱۰] به ابوصرمه اشعار زیبایی نسبت داده شده که در اشعار دوران جاهلیّت او، دعوت به خدا، نیکوکاری، تقوا، اخلاق نیک و صلح و آشتی به چشم میخورد.[۱۱] او پس از اسلام، در ستایش خدا، پیامبر اسلام و توفیق تشرّف به دین اسلام، فضایل قریش و آزمونهای آنها از سوی خداوند، اشعاری سروده است.[۱۲] نقل شده است که عبدالله بن عباس، برای آموختن اشعار ابوصرمه مدّتی نزد وی میآمد.[۱۳] او راوی احادیثی از پیامبر (ص) بدون واسطه یا از طریقِ ابوایوب انصاری و دیگران است.[۱۴]
ابوصرمه در شأن نزول
منابع
پانویس
- ↑ جامع البیان، مج ۲، ج ۲، ص ۲۲۳-۲۲۸.
- ↑ توضیح المشتبه، ج ۵، ص ۴۵۸؛ الثقات، ج ۳، ص ۳۴۰؛ سیره ابنهشام، ج۲، ص ۵۱۰؛ مجمع البیان، ج ۱، ص ۵۰۳.
- ↑ اسدالغابه، ج ۳، ص ۱۸.
- ↑ الاصابه، ج ۳، ص ۳۴۲.
- ↑ البدایة و النهایه، ج ۳، ص ۱۲۴.
- ↑ مروجالذهب، ج۱، ص۷۱؛ الاستیعاب، ج۴، ص۲۹۸.
- ↑ الاصابه، ج ۳، ص ۳۴۲.
- ↑ البدایة و النهایه، ج ۳، ص ۱۲۱.
- ↑ الاستیعاب، ج ۴، ص ۲۵۴.
- ↑ الاصابة، ج ۷، ص ۱۸۴.
- ↑ سیره ابن هشام، ج ۲، ص ۵۱۰ و ۵۱۱.
- ↑ سیره ابن هشام، ج ۲، ص ۵۱۲.
- ↑ الاصابه، ج ۳، ص ۳۴۱.
- ↑ اسدی، سید مصطفی، مقاله «ابوصرمه خزرجی»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱.