آیه مباهله در معارف و سیره حسینی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیه مباهله است. آیه مباهله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه مباهله در قرآن - آیه مباهله در علوم قرآنی - آیه مباهله در حدیث - آیه مباهله در کلام اسلامی - آیه مباهله در فقه اسلامی - آیه مباهله در معارف و سیره حسینی - آیه مباهله در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از جمله آیاتی که اشاره‌ای به فضیلت اهل بیت(ع) از جمله امام حسین(ع) دارد، آیه معروف به «مباهله» است. خداوند متعال خطاب به پیامبرش می‌فرماید: ﴿فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ﴾[۱].[۲]
فضیلت امام حسین(ع) در آیه مباهله
و اما در این آیه و روایات مربوط به آن، چه فضایلی نهفته است؟! به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- این قضیه دلالت دارد بر اینکه اهل بیت رسول خدا(ص) از جمله امام حسین(ع)، محبوب‌ترین افراد نزد اویند و لذا بیضاوی در تفسیر آیه آورده است: أی یدع کل منا و منکم نفسه و أعزة أهله و ألصقهم بقلبه إلی المباهلة[۳]. یعنی هر کدام از ما و از شما، خود و عزیزترین اهلش را برای مباهله بیاورد و آنان را به قلب خود بچسباند.
- این که پیامبر(ص) این افراد را برای مباهله که موضع حساسی است و احتیاج به دعا دارد، آورد، خود دلالت بر افضلیت آنها بر دیگران دارد.
- زمخشری نقل می‌کند: «... فَأَتَی رَسُولَ اللَّهِ(ص) وَ قَدْ غَدَا مُحْتَضِناً الْحُسَيْنَ آخِذاً بِيَدِ الْحَسَنِ وَ فَاطِمَةُ تَمْشِي خَلْفَهُ وَ عَلِيٌّ خَلْفَهَا وَ هُوَ يَقُولُ إِذَا أَنَا دَعَوْتُ فَأَمِّنُوا فَقَالَ أُسْقُفُّ نَجْرَانَ يَا مَعْشَرَ النَّصَارَى إِنِّي لَأَرَى وُجُوهاً لَوْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يُزِيلَ جَبَلًا مِنْ مَكَانِهِ لَأَزَالَهُ بِهَا فَلَا تُبَاهِلُوا فَتَهْلِكُوا وَ لَا يَبْقَ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ نَصْرَانِيٌّ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ...»[۴]. رسول خدا(ص) صبح هنگام آمد، در حالی که حسین(ع) را در بغل داشته و دست حسن را گرفته و فاطمه پشت سرش حرکت می‌کرده و علی پشت سر فاطمه بود و (پیامبر(ص)) به اهل بیتش می‌فرمود: «هرگاه من دعا کردم، شما آمین بگویید». اسقف نجران گفت: من در سیمای آنان چنین می‌بینم که اگر آنان از خدا بخواهند کوهی از کوه‌ها از جا کنده شود، خداوند چنین خواهد کرد؛ لذا با آنها مباهله نکنید که هلاک خواهید شد و تا روز قیامت هیچ نصرانی در روی زمین باقی نخواهد ماند...
از اینجا استفاده می‌شود که حتی نصارا نیز، پی به فضیلت آن بزرگواران برده بودند[۵].
منابع
پانویس
- ↑ «بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱، ص ۲۶۵.
- ↑ عبدالله بن عمر بیضاوی، انوارالتنزیل و اسرارالتأویل، ج۲، ص۲۰.
- ↑ محمود بن عمر زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۱، ص۳۶۸- ۳۶۹.
- ↑ رضوانی، علی اصغر، دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱، ص ۲۶۹.