منابع مختلف حدیثی مهدویت کدامند؟ (پرسش)
| منابع مختلف حدیثی مهدویت کدامند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
منابع مختلف حدیثی مهدویت کدامند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفته‌اند:
- «در بین موضوعات اسلامی، کمتر موضوعی است که به اندازه مهدویت، روایت داشته باشد. بعضی از محققان حدود دو هزار روایت از کتاب‌های روایی مسلمین را در این موضوع گرد آورده‌اند.[۱] روایات مهدویت در کتاب‌های فراوانی از شیعه و اهل سنت نقل شده‌اند که در این مجموعه، منابع قدیمی و اصیلی وجود دارد که سابقه آن به عصر امامان(ع) می‌رسد. این بدان معنا است که روایات مهدوی حتی پیش از تولد امام مهدی (ع) در میان اصحاب امامان(ع) معروف بوده و در اصول حدیثی شیعه تدوین شده است.[۲]
- "کافی" اثر محمد بن یعقوب کلینی: این کتاب از قدیمی‌ترین و معتبرترین آثار روایی شیعه است که حاوی موضوع‌های مختلف اسلامی است و بخش‌هایی از آن درباره امامت و مهدویت است.
- "الغیبه" اثر محمد بن ابراهیم ابن ابی زینب، معروف به نعمانی: نعمانی از راویان بزرگ شیعه در اوایل قرن چهارم است و همه کتابش را به روایات مهدویت اختصاص داده و ۴۷۸ حدیث نقل کرده است.
- "کمال الدین و تمام النعمه" اثر محمد بن علی بن بابویه قمی شیخ صدوق: وی از عالمان بزرگ شیعه است که کتابش را به دستور امام عصر(ع) نوشته. تمام بخش‌های کتاب، درباره حضرت مهدی(ع) است و از مهم‌ترین منابع روایی ما به شمار می‌رود.
- "الارشاد" اثر شیخ مفید: او از استوانه‌های بزرگ شیعه و استاد بزرگانی مانند شیخ طوسی و سید مرتضی و سید رضی است. این کتاب، دربردارنده تاریخ و فضائل امامان(ع) و از جمله امام دوازدهم حضرت ولی عصر(ع) است.
- "کتاب الغیبه" اثر شیخ طوسی: این کتاب از مهم‌ترین و کامل‌ترین منابع شیعه در بحث مهدویت است؛ زیرا دلائل عقلی و نقلی وجود امام مهدی(ع) و غیبت و ظهور و نیز علائم ظهور، فضائل و سیره آن امام را آورده است. مؤلف کتاب، از بزرگان عالمان شیعه است که آثار ارزشمند دیگری به ویژه در بخش فقه و تفسیر از خود به جا گذاشته است.
- گفتنی است که محدث بزرگ شیعه، مرحوم علامه مجلسی مجموعه رویات کتب یاد شده را در سه جلد (۵۱ – ۵۳) از مجموعه گران سنگ بحار الانوار گرد آوری کرده است.
- اهل سنت نیز در مهم‌ترین کتاب‌های خود احادیث مهدویت را نقل کرده‌اند. برای نمونه می‌توان به "مسند احمد بن حنبل" پیشوای مذهب حنبلی و "سنن ابو داوود" و "سنن ترمذی" از مجموعۀ صحاح ستّه اشاره کرد. به علاوه، بعضی از عالمان اهل سنت کتاب مستقلی درباره مهدویت نوشته‌اند؛ همچون محمد بن یوسف گنجی شافعی که البیان فی اخبار صاحب الزمان را نگاشته است.[۳] گفتنی است که جمعی از محققان معاصر، روایات شیعه و سنی را در مجموعه‌ای با عنوان معجم احادیث الامام المهدی تدوین کرده‌اند. از بهترین کتاب‌های حدیثی زمان ما کتاب منتخب الاثر تألیف آیت الله لطف‌الله صافی گلپایگانی است که ۹۲۲ روایت از ۱۵۷ کتاب روایی شیعه و اهل سنت را در موضوعات مختلف با نظم و ترتیب، گرد آورده است. این اثر ارزشمند می‌تواند نیازهای اولیه محققان عرصه مهدویت را پاسخ دهد؛ ولی این نکته را باید مد نظر داشت که بهره‌مندی از روایات مهدوی، پایه‌ای از دانش و تسلط بر علوم عربی و حوزوی را می‌طلبد و باید بدانیم که در همان حال که از این سرچشمه زلال استفاده می‌کنیم، نباید خود را از معلم و استاد این فن بی‌نیاز بدانیم»[۴].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک: معجم احادیث، الإمام المهدی. در این کتاب، روایات پیامبر و معصومان (ع) در هشت جلد، گردآوری شده است.
- ↑ مانند کتاب الغیبه للحجه، اثر عباس بن هشام ابوالفضل الناشری (م ۲۲۰ ق).
- ↑ برای آشنایی بیشتر با آثار اهل سنت در موضوع مهدویت، ر.ک: الامام المهدی عند اهل السنة تألیف مهدی فقیه ایمانی.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۸۴ - ۸۶.