انذار
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انذار (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مفهوم‌شناسی
انذار در لغت به معنای آگاه شدن به امری، از آن پرهیز کردن و خود را برای آن آماده ساختن است[۱]. انذار اعلام خطر است، مثلا اگر آینده خطرناکی پیش روی کسی قرار داشته باشد و شخصی به او خبر دهد و او را بترساند، این نوعِ خاص از ترساندن را انذار می‌گویند. واژه هشدار در زبان فارسی به این مفهوم نزدیک‌تر است[۲].[۳]
لغت‌شناسان و مفسران معنای انذار را با تعابیری گوناگون ذکر کرده‌اند؛ مانند: توجّه و آگاهی دادن به آینده‌ای ترسناک[۴]، آگاه کردن یا ابلاغ و خبر دادنی که در آن ترسانیدن صورت پذیرد، برحذر داشتن از امر ترسناکی که زمان و فرصت کافی برای پرهیز از آن باشد[۵]. ترسانیدنی که به صورت گفتاری بوده[۶] و در آن امر ترسناک نیز معرفی شود[۷] پند دادن و آموزش آنچه مردم را در بازشناسی حق از باطل و درست از خطا توانا می‌سازد[۸][۹]
انذار در قرآن
انذار و مشتقّات آن بیش از ۱۲۴ بار در قرآن کریم به‌کار رفته است[۱۰] و در آنها ضمن بیان این مطلب که منذر حقیقی خداست ـ و ازاین‌رو یکی از اسمای الهی منذر است[۱۱] ـ و دیگر منذران نیز پیام او را ابلاغ می‌کنند، از مسئولیت پیامبران به ویژه رسول گرامی اسلام، اهداف، موارد، شیوه، مخاطبان و واکنش آنها در مورد انذار سخن به میان آمده است.
علاوه بر موارد کاربرد انذار و مشتقات آن، بخش‌های فراوانی از قرآن بدون به‌کارگیری این واژگان عملاً به انذار پرداخته است، زیرا در آنها از عذاب، دشواری مرگ، برزخ، جهان آخرت، حسابرسی، جهنّم و عذاب الهی به صورت اعلام، اخبار، تهدید، وعید و تحذیر یاد شده است[۱۲]
پیامبران، انذارگران الهی
منذر
آیه منذر و هادی
اهداف انذار
گستره انذار
متعلّق انذار
وسایل و مقارنات انذار
مراحل انذار
واکنش مردم در برابر انذار
موانع پذیرش انذار
فرجام نادیده گرفتن انذار
انذار یکی از فلسفه‌های بعثت
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ اقرب الموارد، ج ۵، ص ۳۷۸، «نذر».
- ↑ مرتضی مطهری، آشنایی با قرآن، جلد اول و دوم، ص۱۴۱.
- ↑ ر.ک: محمدی آشنانی، علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵؛ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۱۵۲.
- ↑ نثر طوبی، ج ۲، ص ۴۴۸.
- ↑ التبیان، ج ۱، ص ۶۲.
- ↑ التحقیق، ج ۱۲، ص ۷۵، «نذر».
- ↑ الفروق‌اللغویه، ص ۷۸.
- ↑ التحریر والتنویر، ج ۱۱، ص ۶۲.
- ↑ محمدی آشنانی، علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.
- ↑ المعجم الاحصائی، ج ۳، ص ۱۵۴۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۳۸۷.
- ↑ محمدی آشنانی، علی، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۴، ص۴۶۵ -۴۷۵.