زن در فقه سیاسی
مقدمه
زنان، دختران (جنس اناث) در برابر مردان و پسران[۱]. مأخوذ از زبان آرامی یا سریانی یا عبری[۲].
﴿وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ﴾[۳].
در قرآن کریم از زن و مرد سخن به میان آمده است. از مهم‌ترین آیاتی که دیدگاه ارزشی مساوی قرآن کریم به زن و مرد را در منافع مادّی دلالت دارد، آیه شریفه ﴿لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ﴾[۴] می‌باشد که استثمار و برده کشی از جنس زن و انسان‌های دیگر را نفی می‌کند.
پس از ظهور انقلابات فمینستی و زن‌محور که با هدف کسب حقوق مساوی با مردان در جهان غرب آغاز و به‌تدریج به گرایش‌های برتری زنان کشیده شد، ادیان الهی، به‌ویژه قرآن کریم و احکام اسلامی به‌شدت مورد هجوم این اندیشه‌ها قرار گرفت؛ به‌خصوص احکامی چون دیه، ارث و حجاب و آیه شریفه ﴿الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ﴾[۵] مورد خدشه و در معرض تفاسیر مختلف قرار گرفت.
کتاب‌های بسیاری برای تبیین جایگاه زن در نظام اجتماعی و حقوقی اسلام تألیف شده است که تساوی زن و مرد را در ارزش‌های انسانی مورد بررسی قرار داده‌اند. تفاوت زن و مرد در فقه اسلامی و برخی احکام شرعی به دلیل برخی تفاوت‌ها در جایگاه اقتصادی و الزامات تکوینی و عاطفی و روحی جنس زن و مرد برشمرده شده است[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۲۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۱۱.
- ↑ « زنان را (هم) از آنچه برای خویش به کف می‌آورند بهره‌ای» سوره نساء، آیه ۳۲.
- ↑ «و آنچه را که خداوند با آن برخی از شما را بر برخی دیگر برتری داده است آرزو نکنید؛ مردان را از آنچه برای خود به دست می‌آورند بهره‌ای است و زنان را (هم) از آنچه برای خویش به کف می‌آورند بهره‌ای؛ و بخشش خداوند را درخواست کنید که خداوند به هر چیزی داناست» سوره نساء، آیه ۳۲.
- ↑ «مردان سرپرست زنانند بدان روی که خداوند برخی از آنان را بر برخی دیگر برتری داده است و برای آنکه مردان از دارایی‌های خویش می‌بخشند» سوره نساء، آیه ۳۴.
- ↑ ر.ک: عبدالله جوادی آملی، زن در آیینه کمال و جمال. مرتضی مطهری، نظام حقوق زن در اسلام.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۹۸-۴۹۹.