نشاط در معارف و سیره نبوی
ورزش و سرگرمی
سلامت جسم، نشاط روان، حفظ شادابی و تجدید قوای جسمانی با ورزش به دست می‌آید. برخی از گونه‌های ورزش مانند کشتی، روحیه جوانمردی، شجاعت، حق‌طلبی و ستم ستیزی را پرورش می‌دهد. برخی نیز همچون شنا، تیراندازی و سوارکاری، جوان را سالم و بدن را چابک و قوی و برای رزم و دفاع آماده می‌سازد. رسول گرامی اسلام میفرماید: «عَلَیْکُمْ بِالرَّمْیِ فَاِنَّهُ مِنْ خَیرِ لَهْوٍ لَکُمْ»[۱].
حضرت در سخنی دیگر تربیت اسب و تیراندازی را از بهترین بازی‌ها و سرگرمی‌ها شمرده است[۲]. همچنین ایشان می‌فرمود: «عَلِّمُوا أَوْلَادَكُمُ السِّبَاحَةَ وَ الرِّمَايَةَ»[۳].
حضرت محمد(ص) برای تقویت روحیه حمیت و غیرت جوانان مسابقه بر پا می‌کرد. از جمله هنگامی که سپاه اسلام از تبوک بازمی گشت، پیامبر میان یاران مسابقه سوارکاری برگزار کرد و شتر خود را به اسامه داد. اسامه بن زید که بر شتر معروف پیامبر به نام غضباء سوار بود، از همه پیشی گرفت. مردم به خاطر اینکه شتر از آن پیامبر بود، صدا می‌زدند که رسول خدا(ص) برنده شد. ازآن سو، حضرت محمد(ص) بانگ می‌زد که اسامه پیشی گرفت و برنده شد[۴] (یعنی سوارکار مهم است، نه مرکب).
پیامبر اکرم(ص) به قهرمان‌پروری در مبارزه با نفس عنایت داشت. روزی حضرت محمد(ص) از محله‌ای در شهر مدینه می‌گذشت. گروهی از جوانان سرگرم زورآزمایی بودند. به این ترتیب که سنگ بزرگی را بلند می‌کردند تا ببینند چه کسی می‌تواند آن را بلند کند. این مسابقه به داور نیاز داشت. جوانان تا نگاهشان به پیامبر اکرم(ص) افتاد، گفتند: هیچ داوری بهتر از پیامبر نیست. یا رسول الله! شما اینجا بایستید و برای ما داوری کنید که کدام یک از ما بهتر سنگ را بلند می‌کند. پیامبر پذیرفت و در آخر فرمود: می‌خواهید بگویم که از همه شما نیرومندتر کیست؟ گفتند: آری یا رسول الله! پیامبر فرمود: از همه نیرومندتر کسی است که وقتی به خشم آید، خشم بر او چیره نشود، بلکه او بر خشمش چیره شود. خشم، او را در راهی که رضای خدا نیست، نیندازد و بر خشم خودش مسلط شود. آنگاه که از چیزی خوشش می‌آید، آن خوش آمدن، او را به غیر رضای خدا نیندازد و بتواند بر رضا و میل و رغبت خودش مسلط شود[۵].[۶]
شوخی و شاد کردن مؤمن
مزاح و خوش رویی یک اصل اخلاقی در زندگی پیامبر و امامان معصوم(ع) بوده است. با توجه به اینکه مزاح و شوخی همواره با خوش‌رویی و خنده همراه است، رسول خدا میفرماید: «حُسْنُ الْبِشْرِ يَذْهَبُ بِالسَّخِيمَةِ»[۷]. ایشان به پیروانش سفارش می‌کردند که با روی باز با مؤمنان برخورد کنند و آنان را شاد کنند و می‌فرمود: «مَنْ سَرَّ مُؤْمِناً فَقَدْ سَرَّنِي وَ مَنْ سَرَّنِي فَقَدْ سَرَّ اللَّهَ»[۸]. پیامبر اکرم شوخ و شنگ بودن را از ویژگی‌های مؤمن دانسته و میفرماید: «مؤمن شوخ و شنگ است و منافق اخمو و خشمگین»[۹].
حضرت علی(ع) میفرماید: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ لَيَسُرُّ الرَّجُلَ مِنْ أَصْحَابِهِ إِذَا رَآهُ مَغْمُوماً بِالْمُدَاعَبَةِ»[۱۰].
تاریخ زندگی پیامبر نشان می‌دهد که آن حضرت با مؤمنان شوخی و مزاح می‌کرد و به این وسیله آنان را شاد می‌ساخت. با این حال آن حضرت از افراط در شوخی نهی کرده است چنان که میفرماید: «كَثْرَةُ الْمِزَاحِ تَذْهَبُ بِمَاءِ الْوَجْهِ»[۱۱].[۱۲]
جستارهای وابسته
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ «به تیراندازی پایبند باشید؛ چون از بهترین بازی‌های شما است». بحارالانوار، ج۱۵، ص۲۳۶.
- ↑ الجامع الصغیر، ج۲، ص۴۷۵، به نقل از: پیام پیامبر، تدوین و ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی و مسعود انصاری، ص۷۹۳.
- ↑ «به فرزندان خود تیراندازی و شنا یاد دهید». الجامع الصغیر، ج۲، ص۸۱۸.
- ↑ سفینة البحار، ج۱، ص۵۹۶.
- ↑ مرتضی مطهری، گفتارهای معنوی، ص۲۲۰.
- ↑ اسحاقی، سید حسین، نگین رسالت ص ۲۹.
- ↑ «خوش‌رویی کینه دل را برطرف می‌سازد» اصول کافی، ج۲، ص۱۸۸.
- ↑ «هر که مؤمنی را شاد سازد مرا شاد ساخته و هر که مرا شاد کند، خدا را شاد کرده است» میزان الحکمه، ج۵، ص۲۴۵۰.
- ↑ میزان الحکمه، ج۱۱، ص۵۵۴.
- ↑ «هرگاه رسول خدا(ص) یکی از اصحاب را اندوهگین می‌دید، با شوخی کردن او را شادمان می‌نمود» سنن النبی، ص۶۰.
- ↑ «شوخی زیاد، آبرو را می‌برد» الکافی، ج۲، ص۶۶۵، ح۱۴.
- ↑ اسحاقی، سید حسین، نگین رسالت ص ۵۷.