اولو الامر از دیدگاه اهل سنت
مقدمه
در نزد مفسران بحثانگیزترین مسئله درباره آیه «اطاعت» بیان مصداق و مراد آیه شریفه از واژه «اولی الامر» است و در واقع خاستگاه اختلاف مفسران فریقین در مورد این آیه تفسیر کلمه «اولی الامر» میباشد. درباره مراد و مقصود از «اولی الامر» در آیه شریفه دیدگاههای گوناگون و متفاوتی ارائه شده است که در اینجا به نقل از تفسیر المنار چند نمونه آن میآید.
- برخی معتقدند منظور از «اولی الامر» امیران و حاکمان میباشد که اطاعتشان واجب است؛ اما نه به طور مطلق بلکه اطاعت از آنها مشروط به این است که به انجام محرمات دستور ندهند. تفسیر المنار این قول را به «الجلال» نسبت داده[۱] و آورده است که آیه یاد شده مطلق میباشد، ولی پیروان این دیدگاه این قید را از نصوص دیگری مانند: «لا طَاعَةَ لمخلوق في معصية اللّه» و حدیث «إِنَّمَا الطَّاعَةُ فِي الْمَعْرُوفِ» استفاده کردهاند.
- برخی دیگر از مفسران مراد از «اولی الامر» را مطلق حکام دانستهاند و معتقدند هر کسی و به هر شکلی زمامدار جامعه اسلامی گردد باید بدون قید و شرط اطاعت شود. به عقیده تفسیر المنار، این دیدگاه مردود است به جهت غفلت از کلمه ﴿مِنْكُمْ﴾ در آیه شریفه که بر لزوم مسلمان بودن «اولی الامر» دلالت دارد.
- برخی دیگر معتقدند که منظور از «اولی الامر» علمای جامعه است که تفسیر المنار در نقد این دیدگاه میگوید: از آنجایی که علما نیز با هم اختلاف نظر پیدا میکنند پس نمیتوان آنها را «اولی الامر» دانست.
- دیدگاه دیگری که «المنار» درباره تفسیر «اولی الامر» آورد. دیدگاه مذهب تشیع میباشد. پیروان مکتب ائمه اطهار(ع) منظور از «اولی الامر» را امامان معصوم(ع) میدانند. نویسنده المنار بر این دیدگاه نیز اشکالهایی طرح میکند که در جای خود بررسی خواهد شد.
- دیدگاه دیگری که «تفسیر المنار» در پایان مطرح کرده و اختیار نموده است آن است که مراد از «اولی الامر» جماعت اهل حل و عقد از مسلمانان میباشد[۲][۳]
منابع
پانویس
- ↑ جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر سیوطی و جلال الدین محمد بن احمد المحلی، تفسیر الجلالین، ص۸۷.
- ↑ تفسیر المنار، ج۵، ص۱۵۴.
- ↑ ساعدی، محمد، آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار، ص ۱۶۵.