الگو:صفحهٔ اصلی/پرسش برگزیده
چرا ملاقاتگرایی را یکی از محورهای آسیبشناسی مهدویت شمردهاند؟
عدم معرفت به حقیقت وجود امام و چگونگی ارتباط صحیح با ایشان باعث شده تا فرصتی مناسب برای معاندان و منکران مهدویت فراهم آید تا مشتاقان را به اموری ظاهری چون اصرار بر ملاقات با امام زمان (ع) در خواب و بیداری مشغول نماید و فرهنگ ملاقاتگرایی را ترویج کند تا از باقی وظایف غافل شده و تنها به دیدار ـ بهعنوان برترین وظیفه ـ بپردازند.
درباره امکان و مطلوبیت دیدار با امام موعود در زمان غیبت کبری، دو گرایش وجود دارد:
- گرایش افراطی: پیروان این گرایش بر این باورند که شرط لازم ارتباط با امام مهدی (ع) و بهرهوری از ایشان در زمان غیبت، دیدار امام است و همۀ کمالات دیگر فرع و شاخۀ آن است؛ همچنین ملاقات با امام غایب (ع) برای هر کس و در هر شرایطی امر بسیار رایج و عادی است؛ با شیوع این طرز تفکر، علاقه و محبت عموم مردم به وجود مقدس امام زمان (ع) روزبهروز بیشتر میشود. پیامدهای این نگرش عبارتاند از: یأس و ناامیدی در اثر عدم توفیق دیدار؛ توهمگرایی و خیالپردازی؛ باز شدن باب دروغگویی برای شیادان؛ بدبینی به ملاقاتکنندگان واقعی امام غایب؛ دور ماندن از انجام وظایف اصلی.
- گرایش تفریطی: اعتراض این گروه به معتقدان افراطی ملاقاتگرایی این است که با سهل انگاشتن دیدار امام در زمان غیبت، مهدویت و اعتقاد به امام به سطحی نازل سقوط میکند و از اهمیت و ارزش آن کاسته میشود. نقطۀ کانونی این مسئله درباره آخرین نامه امام عصر (ع) در زمان غیبت صغری شکل گرفته که امام ادعای هرگونه مشاهده توسط افراد را کذب و افترا خواندهاند: «أَلَا فَمَنِ ادَّعَی الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْیَانِیِّ وَ الصَّیْحَةِ فَهُوَ کَذَّابٌ مُفْتَرٍ». به نظر میرسد مقصود کلی از این عبارت، تکذیب کسانی است که با ادعای نیابت از جانب امام همراه باشد، چون بنا به عرف زمان غیبت صغری، مشاهده توسط کسی صورت میگرفت که نائب امام باشند.
دربارۀ امکان دیدار امام در زمان غیبت میبایست طریق اعتدال را پیش گرفت؛ نه هر گونه ملاقات با امام را منکر شد و راه دیدار با ایشان را به کلی مسدود دانست و نه ادعای کسی که دعوی ارتباط و سفارت و نیابت امام را دارد پذیرفت.