کلیه علائم ظهور چیست؟ (پرسش)
| کلیه علائم ظهور چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
کلیه علائم ظهور چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:
- «اعتقاد به آمدن مصلح در آخرالزمان از دل تاریخ سرچشمه می‌گیرد. و مخصوص اسلام و تشیع نیست. به عبارت دیگر همه ادیان ظهور منجی را انتظار می‌کشند. ولی در این میان اسلام و به‌ویژه مذهب تشیع -برخلاف ادیان و مذاهب دیگر- از ظهور حضرت مهدی تفسیر و تصویر روشنی ارائه داده به گونه‌ای که حتی حوادث و رویدادهای پیش از ظهور را نیز بیان نموده است. از مجموعه حوادث و رویدادها و تحولات پیش از ظهور یا هم‌زمان با آن به نشانه‌ها یا علائم ظهور تعبیر می‌شود.
- منابع دینی بسیاری از رخدادهای طبیعی و دگرگونی‌های سیاسی- اجتماعی را از نشانه‌های ظهور یاد کرده‌اند. بدیهی است که درجه اعتبار و درستی همه این نشانه‌ها یک‌سان نیستند. برخی در منابع معتبر آمده و از جهت سند و دلالت استوار است و برخی در کتب اهل‌سنت و از منابع درجه دوم به حساب می‌آید.
- بنابراین، به‌طور دقیق و یقینی نمی‌توان تعداد علائم ظهور را تعیین کرد. ولی مجموعه این روایات به ما اطمینان می‌دهند که در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) حوادثی رخ خواهد داد.
- از میان این علائم برخی قطعی هستند که به علائم حتمی ظهور یا نشانه‌های قطعی ظهور معروفند. یعنی اولاً: پدیدار شدن آنها بدون هیچ قید و شرطی قطعی و الزامی خواهد بود و ثانیاً: ظهور حضرت حتماً پس از وقوع آن علائم خواهند بود و همه آنها در نزدیکی ظهور حدود شش ماه قبل از ظهور اتفاق خواهد افتاد. برخی دیگر نیز غیرحتمی هستند. امام باقر (ع) دراین‌باره فرمودند: نشانه‌های ظهور دو دسته است: یک دسته نشانه‌های غیرحتمی و دسته دیگر نشانه‌های حتمی ...[۱]
- نشانه‌های حتمی:
- خروج سفیانی: سفیانی نام مردی جنایت‌کار است که از شام قیام می‌کند و لشکرهایی برای کشتن شیعیان به مدینه و کوفه می‌فرستد و خودش هم به سمت بیت المقدس حرکت می‌کند؛ امام صادق (ع) فرمود: اگر سفیانی را ببینی، پلیدترین مردم را دیده‌ای[۲].
- خسف بیداء: خسف یعنی فرو رفتن در زمین و بیداء نام بیابانی میان مکه و مدینه و به معنای نابودی است. وقتی لشکر سفیانی پس از فتح مدینه از آنجا خارج می‌شوند و به سوی مکه حرکت می‌کنند، همه در بیابان بیداء به زمین فرو رفته، به‌طور معجزه‌آسا دفن می‌شوند؛
- ندای آسمانی: منظور صدایی است که در شب و روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان از آسمان شنیده می‌شود و همه دنیا و هرکس به زبان خود آن را می‌شنود. امام صادق (ع) فرمود: ندا دهنده‌ای از آسمان به‌نام قائم (ع) و نام پدرش آواز می‌دهد[۳] و از روایات چنین برمی‌آید که چندین ندا به گوش می‌رسد.
- قتل نفس زکیه: نفس زکیه یعنی انسان پاک و بی‌گناه؛ یکی از نشانه‌های حتمی، کشته شدن فردی بی‌گناه از سادات در مسجد الحرام بین رکن و مقام است. امام صادق (ع) فرمود: بین قیام قائم آل محمد (ع) و کشته شدن نفس زکیه، تنها پانزده شب فاصله دارد[۴].
- قیام یمانی: یمانی سرداری نیک‌نهاد و درست‌کار و طرف‌دار امام مهدی است و از صنعای سرزمین یمن کمی پیش از ظهور قیام می‌کند. او با تباهی‌ها می‌ستیزد. امام باقر (ع) فرموده: در میان بیرق‌هایی که پیش از قیام مهدی (ع) بلند می‌شود، پرچمی هدایت‌کننده‌تر از پرچم یمانی وجود ندارد که آن پرچم هدایت است، چون شما را به سوی صاحب‌تان دعوت می‌کند[۵]. یمانی، هم‌زمان با سفیانی قیام می‌کند[۶]
- نشانه‌های غیرحتمی: علائم غیرحتمی، علائمی است که تحقق آن مشروط است. شاید به خاطر تغییر اوضاع جهان اتفاق نیفتد و همچنین معلوم نیست که پس از اتفاق افتادن، چه مدت طول خواهد کشید تا ظهور امام زمان (ع) به وقوع پیوندد. علائم غیرحتمی زیاد است؛ تعدادی از آنها اتفاق افتاده و تعدادی نیز امکان دارد اتفاق بیفتد. اما نکته قابل توجه این است که انسان باید از تطبیق کردن پرهیز نماید و اتفاقات جاری را به آسانی همان نشانه ظهور نداند، زیرا این ادعا دلیل قاطع و یقینی می‌خواهد و نمی‌توان آن را با سلیقه خود تعیین کرد. چه‌بسا چنین برداشتی باعث امید کاذب و واهی یا باعث بدبینی و یأس گردد. همان‌طور که قبلاً یادآوری گردید، نشانه‌های غیرحتمی بسیار است و در صحت و دلالت نیز با یکدیگر تفاوت دارند و برخی از علائم قیامت می‌باشند، نه ظهور.
- در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- بیرون آمدن پرچم‌های سیاه از طرف خراسان؛
- خسوف و کسوف در یک ماه رمضان؛
- باران‌های پیاپی؛
- جنگ‌های خونین؛
- گسترش ظلم و فساد؛
- آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق؛
- فتنه و آشوب در سوریه؛
- اختلاف در میان امت اسلام؛
- انقراض سلسله بنی‌عباس؛
- بالا آمدن آب دجله؛
- قیام سید حسنی؛
- گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها و... .
- در پایان باز تذکر می‌دهیم که انسان نباید با شنیدن علائم ظهور و یا خواندن آنها در جایی، این نشانه‌ها را قاطعانه بر اوضاع فعلی جهان تطبیق دهد، زیرا معلوم نیست که روایت به کدام واقعه اشاره دارد، زیرا در روایات، نشانه‌ها به گونه کلی بیان شده و قابل تطبیق بر موارد متعدد است. همچنین روشن است که علامات حتمی و نزدیک به قیام حضرت هنوز اتفاق نیفتاده است.
- در روایات، از علائم و نشانه‌های حتمی دیگری نیز سخن به میان آمده است؛ مثل خسوف و کسوف ماه و خورشید برخلاف عادت معمول در ماه مبارک رمضان که در فاصله چند ماه مانده به ظهور حضرت مهدی (ع) اتفاق می‌افتد. پیداست که این علامت‌ها نیز محقق نشده است.
- به نشانه‌های حتمی، نشانه‌های قریب نزدیک به ظهور نیز گفته می‌شود؛ چراکه همه آنها در فاصله کمتر از یک سال مانده به ظهور اتفاق می‌افتند[۷]»[۸].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ نعمانی، الغیبة، ترجمه آقای غفاری، باب ۱۸، ص ۴۲۹
- ↑ همان، ج ۲، ص ۵۵۷
- ↑ همان، ص ۱۸۷
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۵۵۴
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۲۶۴
- ↑ در کتب روایی ما، این پنج مورد در حدیثی از امام صادق (ع) یک‌جا و از علامات حتمی ذکر شده است. کمال الدین، باب علامات ظهور، حدیث ۷
- ↑ برای آشنایی بیشتر با نشانه‌های ظهور و شرح آنها، نک: محمد جواد خراسانی، مهدی منتظر
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۴.