منابع علم امام در قرآن (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
منابع علم امام(ع) در قرآن
زبانفارسی
نویسندهمحمد تقی شاکر
موضوعمنابع علم امام
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه امامت‌پژوهی
وابسته بهبنیاد فرهنگی امامت
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرتابستان ۱۳۹۱
شماره۶
شماره صفحاتاز صفحه ۱۶۵ تا ۱۸۶ مجله
ناشر الکترونیکبنیاد فرهنگی امامت

منابع علم امام(ع) در قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی و دسته‌بندی منابع علم امام(ع) می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم محمد تقی شاکر نگاشته شده و در فصلنامه امامت‌پژوهی (شماره ۶، تابستان ۱۳۹۱) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «بنابر اعتقاد شیعه مرجعیت دینی و علمی پس از پیامبر(ص) تنها در اختیار ائمه(ع) است. مهم‌ترین سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود چرایی و دلیل این گفتار و ادعاست. مکتب تشیع با توجه به نقش امام پس از پیامبر خاتم(ص) که نقش هدایت گسترده است، امام را دارای ارتباط و آگاهی از منابع عظیم الهی می‌داند و دانش او را فراتر از علم عادی، دارای مجاری و مبادی غیبی و لدنی برمی‌شمارد. قرآن و روایات، بر اثبات دیدگاه اتصال علم امام(ع) به خداوند سبحان دلالت می‌کنند. سرچشمه و منابع علم امام(ع) گسترده و متعدد هستند؛ از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به قرآن، روح القدس، جامعه، مصحف فاطمه(س)، صحف و کتب انبیا، عمود نور، الف باب، تحدیث (نقر و نکت) و اسم اعظم اشاره کرد».
  • وی در ادامه می‌نویسد: «مطابق رهنمود آیات و روایات، علم به احکام شریعت و نیز علم به قرآن توسط پیامبر اکرم(ص) به ائمه اطهار(ع) منتقل گردیده است؛ لذا نقش امام نسبت به این علوم، تبیینی و تفسیری است؛ یعنی امام شاخصی برای رفع اختلافات و ارائه و تبیین علوم انتقالی از پیامبر است».
  • در چکیده این مقاله آمده است: «امام علاوه بر جایگاه کمال بخشی و تحقق بخشیدنِ استمرار ختم نبوت، نقش هدایت خاص یا همان امامت به معنای ویژه آن را هم برعهده دارد و جایگاه و شأن هدایتی مخصوص امام، اقتضای علم و آگاهی مناسب با آن را می‌نماید. روایات، ارتباط با ملائکه و طرق دیگر مجاری علم امام(ع) را در همین راستا تبیین نموده‌اند. مسائلی مانند شهود و عرضۀ اعمال به امام و خبررسانی روزانه‌ای که آیات و روایات بر آن تأکید می‌کنند، از مصادیق جریان این هدایت و نقش امام در آن هستند»[۲].

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • طرح مسئله؛
  • مجاری علم امام(ع)؛
  • الف) عنایات و علوم بی‌واسطه؛
  • ب)علوم انتقالی از پیامبر؛
    • قرآن
    • مصحف علی(ع)؛
    • جامعه؛
    • الف باب؛
    • صحف انبیا جفر انبیا؛
  • ج) علوم با واسطه ملک؛
  • نتیجه‌گیری؛
  • فهرست منابع؛
  • پی‌نوشت‌ها.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد تقی شاکر
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی شاکر (متولد ۱۳۶۲ ش، قم)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حجج الاسلام و المسلمین: نجم‌الدین طبسی، محمد جعفر خوشنویس، رضا برنجکار و علی نکونام پیگیری کرد. پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‌های علمیه تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «میراث حدیثی شیعه؛ ریشه‌ها و رویش‌ها»، «آموزه تحدیث در خوانش شیعه و اهل‌سنت»، «چیستی روح‌القدس و آثار آن»، «پژوهشی در روایات الف باب»، «علم امام به قرآن و چگونگی آن»، «منابع علم امام در قرآن»، «صحیفه جامعه و علم امام»، «منابع علم امام در قرآن و روایات» و «واکاوی نگاه فریقین به احادیث هزار درب دانش» برخی از این آثار است.[۳]

اثر وابسته به این مقاله

پانویس