ابوسلمی راعی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
نامش حریث[۱] است و چنان که از نسبتش پیداست، پیشه چوپانی داشت و به رسول خدا(ص) خدمت می‌کرد[۲]. ابن منده ابوسلمی را کنیه اسلم، اسود راعی (اسود راعی نام غلام دیگر رسول خدا(ص) است) دانسته و گفته است وی در خیبر به شهادت رسید و ابوسلام از طریق او از رسول خدا روایت دارد[۳]. در حالی که نه اسم ابو سلمی، اسلم است و نه در خیبر به شهادت رسیده، بلکه نام او حریث است و ابوسلام نیز به دلیل تابعی بودنش نمی‌تواند بدون واسطه از کسی که در خیبر به شهادت رسیده روایت کند، بنابراین، ابوسلمی غیر از اسلم (اسود راعی) است و ابن منده اخبار این دو را به هم آمیخته است[۴]. ابوسلمی راعی روایت دارد و نام راوی او، ابوسلام اسود است که همین منشأ اشتباه ابن منده شده و او خیال کرده اسود، نام ابوسلمی است؛ چنان که ابن ابی عاصم[۵]، طبرانی[۶]، مزی[۷] و ابونعیم[۸] هنگام نقل روایت ذیل، از راوی با عنوان ابوسلام اسود یاد کرده‌اند.
ابوسلام اسود[۹] گفته است: از ابوسلمی، چوپان آن حضرت چنین شنیدم - ابن جابر در حدیث خود افزوده است که ابو سلمی را در مسجد کوفه دیدم و چنین شنیدم که می‌گفت: رسول خدا(ص) فرمود: "بَه بَه! پنچ چیز در ترازوی عمل چقدر سنگین و پرارزش است: «سُبْحانَ اللهِ، وَ الْحَمْدُ لِلهِ، وَ لا إلهَ إلاّ اللهُ، وَ اللهُ أکْبَرُ» و پنجمی مرگ فرزند صالح و شایسته‌ای است که از شخص مسلمانی بمیرد و او، آن را در راه خدا حساب کند"[۱۰]. عباد بن عبدالصمد می‌گوید: من این روایت را در کوفه از مردی از یاران رسول خدا(ص) که خدمتکار آن حضرت نیز بود شنیدم و از او پرسیدم: ای بنده خدا! تو خدمتکار آن حضرت بودی؟ گفت: بلی من برای او چوپانی می‌کردم. سپس گفت: آیا می‌خواهی آنچه را شنیده‌ام بازگو کنم. سپس روایت پیش گفته را نقل کرد[۱۱]. این روایت را به ثوبان، خدمتکار دیگر آن حضرت نیز نسبت داده‌اند[۱۲].
ابوسلمی در روایت دیگر می‌گوید: از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: "کسی که خداوند متعال را ملاقات کند، در حالی که به وحدانیت خداوند و رسالت محمد شهادت بدهد و به روز قیامت و حساب در آن روز ایمان داشته باشد، وارد بهشت می‌شود". عباد بن عبدالصمد می‌گوید: به ابوسلمی گفتم: آیا این سخنان را خود از رسول خدا(ص) شنیدی؟ انگشتانش را در گوشش گذاشت و گفت: نه یک بار، نه دو بار، نه سه بار و نه چهار بار بلکه بارها این را از آن حضرت شنیده‌ام"[۱۳]. از او در شمار صحابه ساکن کوفه یاد شده است[۱۴].[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ تصحیف شده به کریب؛ ابن حجر، ج۵، ص۴۹۲.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۱؛ ذهبی، ج۲، ص۱۷۵؛ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۱۰۳؛ همو، الاصابه، ج۷، ص۱۶۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۱۴.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۵۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۷۰.
- ↑ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۷.
- ↑ مسند، ج۱، ص۳۵۷ و ج۱، ص۴۵۵.
- ↑ مزی، ج۳۳، ص۳۶۹.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۵۴.
- ↑ راوی از ابو سلمی؛ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۷.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۱ و ج۶، ص۱۲۶؛ ابن ابی عاصم، ج۱، ص۳۴۷؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۲۳۷؛ طبرانی، کبیر، ج۲۲، ص۳۴۸؛ خلیفة بن خیاط، ص۲۰۸.
- ↑ ابونعیم، ج۲، ص۸۱۷؛ ابن اثیر، ج۶، ص۱۵۰.
- ↑ أبونعیم، ج۲، ص۸۱۷؛ طبرانی، مسند، ج۱، ص۴۵۴.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۵۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۶، ص۱۴۹.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوسلمی راعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۵۹-۳۶۰.