ابوحمزه طوسی
مقدمه
ابوحمزه طوسی از جمله فقهای سده پنجم ه. ق و مؤلف کتاب الوسیلة الی نیل الفضیله است که به صراحت از حکومت مؤمنان (شیعه) یاد کرده و بر اساس روال متداول فقهی در باب قضاوت و شرایط تصدی آن چنین نوشته است: «اگر برای شیعه، در عصر بسته بودن دست امام(ع)، حکومتی پدید آید، این حکومت از آن فقهای شیعه خواهد بود. او باید تمام قدرت و امکانات خود و عموم شیعیان را برای برپایی حق و عمل به قرآن و سنت پیامبر(ص) و اجماع به کار گیرد و هر کجا که امر بر او مشتبه گردد، درنگ نماید تا حق بر او روشن شود و اگر احیانا برخلاف حق از بابت سهو یا خطا نظر دهد و سپس حق بر او روشن گردد نظر خود را تصحیح کند»[۱].
گرچه محتمل است منظور این فقیه طوسی از حکومت، تنها دستگاه قضایی مستقل شیعی باشد، اما قسمت‌های اخیر احکام وی نشان از هدف نهایی دارد که برپایی حق و عمل به کتاب، سنت و اجماع است. هرچند که اقامه دستگاه قضایی مستقل خود وسیله‌ای برای برپایی حکومت تمام عیار باشد. در هر حال این تعبیر فان عرض حکومة للمؤمنین فی حال انقباض ید الامام فهی إلی فقهاء شیعتهم[۲] در مقایسه با روش فقهای گذشته جدید و بیانگر یک آرمان سیاسی در اذهان فقها است[۳].[۴]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ سلسلة الینابیع الفقهیه، ج۱۱، ص۱۹۹.
- ↑ سلسلة الینابیع الفقهیه، ج۱۱، ص۱۹۹.
- ↑ فقه سیاسی، ج۸، ص۶۰.
- ↑ عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۸۹.