ملیکه بنت کعب لیثی
مقدمه
ملیکه بنت کعب لیثی[۱] و به نقلی کنانی[۲] را یکی از همسران رسول خدا(ص) گفته‌اند که هم از نظر جمال بی‌نظیر بود و هم از نظر جوانی از دیگر همسران پیامبر(ص) به ویژه عایشه جوان‌تر بود. از این‌رو عایشه جهت خلاصی از دست این هووی زیباتر و جوان‌تر خود، با ترفندی عجیب موجب شد تا رسول خدا(ص) او را طلاق دهد.
در توصیف این ماجرا منابع اهل سنت چنین روایت کرده‌اند که: رسول خدا(ص) در سال هشتم هجری و در پی فتح مکه (سال هشتم هجری) با ملیکه بنت کعب - که پدرش در واقعه فتح مکه به دست خالد بن ولید کشته شده بود -، ازدواج کرد. ملیکه به زیبایی خیره کننده‌اش زبانزد بود. عایشه بعد از این ازدواج، بر او وارد شد و گفت: «تو حیا نمی‌کنی با کسی ازدواج می‌کنی که پدرت را - در روز فتح - کشته است؟ از او به خدا پناه ببر تا خدا تو را پناه خود گیرد». ملیکه بر نبی اکرم(ص) وارد شد و گفت: «از تو به خدا پناه می‌برم». پیامبر(ص) از او روی برگرداند و سپس وی را طلاق داد.[۳] اقوام و خویشان ملیکه بعد از این اتفاق، نزد پیامبر(ص) رفتند و گفتند: «یا رسول الله(ص) او خردسال است و ضعیف الرأی، از او درگذر؛ او فریب [[[عایشه]] را خورده، به او رجوع کن». اما حضرت نپذیرفت. پس اقوام ملیکه از ایشان اجازه خواستند تا ملیکه را به ازدواج یکی از نزدیکانش از قبیله بنی‌عذره در آورند. رسول خدا(ص) نیز اجازه فرمود.[۴] پس او با آن مرد عذری ازدواج نمود.[۵] نقل است که واقدی روایت فوق را ضعیف برشمرده و در باب نادرستی این روایت بر این مطلب استناد کرده که: «عایشه در سفر فتح مکه همراه پیامبر(ص) نبوده است تا به آن زن چنین گفته باشد».[۶]
در روایتی دیگر، از عطاء بن یزید جندعی نقل شده که رسول خدا(ص) در رمضان سال هشتم هجری با ملیکه بنت کعب ازدواج نمود و با او زفاف نمود. ملیکه همچنان در عقد ازدواج پیامبر(ص) بود تا این که در خانه حضرت از دنیا رفت.[۷] اما محمد بن عمر واقدی این روایت را هم رد کرده، مدعی شده که: «زهری و جمیع اصحاب ما منکر این مطلبند و معتقدند رسول خدا(ص) به طور قطع با ملیکه ازدواج نکرده است».[۸]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌سعد؛ الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰، ج۸، ص۱۱۷؛ ابن‌عساکر؛ تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۳۱.
- ↑ عسقلانی، ابن‌حجر؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، تحقیق عادل احمد عبدالموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۵، ج۸، ص۳۲.
- ↑ الماوردی البصری الشافعی، علی بن محمد بن حبیب؛ الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الامام الشافعی و هو شرح مختصر المزنی، تحقیق الشیخ علی محمد معوض و الشیخ عادل احمد الموجود، بیروت، دار الکتب العلمیه، الطبعة الاولی، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۲۸. و با اختلاف: بلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، تحقیق محمد حمیدالله، مصر، دارالمعارف، ۱۹۵۹، ج۱، ص۴۵۸.
- ↑ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۸، ص۳۲؛ ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن عمر؛ البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۹۸۶، ج۵، ص۲۹۹.
- ↑ ابن‌سعد؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۱۷.
- ↑ ابن‌سعد؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۱۷؛ ابن‌عساکر؛ تاریخ مدینه دمشق، ج۳، ص۲۳۲.
- ↑ ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل بن عمر؛ السیرة النبویه، تحقیق مصطفی عبدالواحد، بیروت، دار المعرف للطباعة و النشر و التوزیع، ۱۳۹۵ق، ج۴، ص۵۹۲؛ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۸، ص۳۲.
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۵۸-۴۵۹.