حدیث معیت
مقدمه
امام علی(ع) از نخستین روزهای نزول وحی، در کنار پیامبر بود و آیات قرآن و صدای جبرئیل را می‌شنید و معارف قرآن را از پیامبر می‌آموخت و فکر و جانش، کلام و زندگی‌اش، گفتار و کردارش همه قرآنی بود[۱].
پیامبر خدا(ص) دربارۀ او فرمود: "علیّ مع القرآن و القرآن مع علیّ، لن یفترقا حتّی یردا علیّ الحوض".[۲] تعبیر معیّت دربارۀ علی و حق نیز آمده است: علیّ مع الحقّ و الحقّ مع علیّ» ، دربارۀ قرآن و عترت هم آمده است و این گویای آن است که علی(ع) و عترت، عدل قرآن و حقّ‌اند و میان آنان جدایی نیست. سیمای علی(ع) در قرآن و آیاتی که دربارۀ او و فضایل بزرگ آن حضرت است، جای دیگر بحث شده است.[۳] سخنانی که امیر مؤمنان(ع) دربارۀ قرآن و اهمیّت آن و تشویق به خواندن و فهمیدن و تدبّر و عمل‌کردن و معیار بودن قرآن دارد بسیار است و محور دیگری برای بحث از علی(ع) و قرآن است. نقش امیر مؤمنان در آموزش قرآن، کتابت قرآن، تفسیر قرآن، شاگردان قرآنی آن حضرت و روایاتی که در تفسیر و تأویل آیات قرآن از آن حضرت نقل شده است، موضوع دیگری برای پژوهش است. قرآن بر نیزه‌کردن در جنگ صفین و بهره‌گیری از کتاب خدا بر ضدّ قرآن ناطق، موضوع دیگری است که در همین کتاب به آن اشاره شده است. یکی از محقّقان میان نقش‌آفرینی قرآن و ویژگی‌های آن، با حضرت علی(ع) مقایسه‌ای انجام داده و این همانندی را در ابعادی مختلف از این قرار، تبیین کرده است: ۱. قرآن "کتاب صامت" است و علی "قرآن ناطق" است. ۲. کتاب اللّه، فرقان است و علی نیز، ۳. قرآن بیانگر حقایق است و علی نیز. ۴. قرآن حق است و علی تبلور عینی حق. ۵. قرآن گواه رسالت است و علی نیز[۴][۵].
حدیث نبوی معیت
«عَلِيٌّ مَعَ الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ مَعَ عَلِيٍّ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ»[۶] همراهی همیشگی و همه‌شئونی قرآن و امام و تفکیک ناپذیری آنها را بیان می‌کند. عصمت و هم‌سنخی علم امام و قرآن جزئی از معادله هم علالی و هم‌سنگی است؛ یعنی غیرمعصوم نمی‌تواند با قرآن در همه مراتب و شئون برابری و همراهی کند[۷].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.
- ↑ «علی با قرآن است و قرآن با علی است، از هم جدا نمی‌شوند تا آنکه کنار حوض کوثر بر من وارد شوند». حیاة امیر المؤمنین، ناظم‌زاده، ص ۱۱۱ به نقل از مستدرک حاکم و کنز العمّال
- ↑ به مدخل «علی در قرآن» مراجعه شود
- ↑ ر. ک: «مشعل جاوید» محمّد علی مهدوی راد، ص ۷۳ تا ۸۲
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۲۱.
- ↑ الجمل، ص۴۱۸؛ الأمالی (للطوسی)، ص۴۶۰.
- ↑ علی‌پور وحید، حسن، مکتب در فرآیند نواندیشی، ص ۴۳.