جباریت در لغت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث جباریت است. جباریت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جباریت در لغت - جباریت در قرآن - جباریت در حدیث - جباریت در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
جباریت صفت کسی می‌باشد که دارای نفوذ است، فرد مقابلش را زیر سلطه قرار می‌دهد به گونه‌ای که مجالی برای انتخاب نداشته باشد[۱]. در لغت آمده است که به «سلطان»، «جَبْر» می‌گویند، به دلیل آنکه هر گونه اراده کند بر مردم، قهر می‌ورزد. اجبار در اصل، وادار کردن دیگری و اکراه است. در کاربرد این صفت برای انسان، به کسی گفته می‌شود که با ادعای بزرگی و برتری‌ای که شایسته آن نیست، به دنبال جبران کاستی خویش است و لذا برای انسان، در موارد ناپسند و مذموم به کار می‌رود[۲]؛ همچنین گفته شده جبار کسی است که همراه با خشم و غضب، می‌کشد[۳]. این مفهوم نیز به طور کامل خروج از دایره عدالت و حق را به ویژه در عرصه سیاسی- اجتماعی نشان می‌دهد.[۴]
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، واژه «جبر».
- ↑ راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۸۳.
- ↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۳، ص۲۳۹؛ همچنین ر.ک: طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۲۶۰.
- ↑ سیدباقری، سید کاظم، عدالت سیاسی در قرآن کریم، ص ۵۹.