حارث بن جمهان جعفی

حارث بن جمهان جعفی
تصویر نمادین جنگ صفین
نام کاملحارث بن جمهان جعفی
جنسیتمرد
از قبیلهجعفی
پدرجمهان جعفی
از اصحابامام علی
حضور در جنگجنگ صفین
فعالیت‌های اوقاصد امام علی

مقدمه

حارث فرزند جمهان و به قولی جهمان، از اصحاب و یاران امام علی (ع) بود[۱]. او قاصد امیرمؤمنان (ع) به جانب زیاد بن نضر و شریح بن هانی[۲] بود که این دو فرمانده و پیش قراول سپاه امام به جانب صفین بودند. حضرت در دستورالعملی به آن دو یادآور شده بود که فرماندهی قوای تحت امر شما را به مالک اشتر واگذار کرده‌ام و از این لحظه به بعد، به محض رسیدن مالک، امیر شما، او خواهد بود[۳].[۴]

دلاوری حارث در صفین

حارث مردی شجاع و دلاوری با ایمان بود. نصر بن مزاحم و طبری از حر بن صياح نخعی درباره شجاعت و پایمردی حارث در صفین چنین نقل می‌کنند که: حارث در یکی از روزهای سخت جنگ صفین دوشادوش مالک اشتر علیه شامی‌ها شجاعانه جنگید و بخش عظیمی از قوای شام را متواری ساخت و آنان را ناچار کرد تا از اردوگاه اصلی خود عقب‌نشینی کنند که این کار سبب به هم خوردن توازن نظامی به نفع سپاه امام (ع) شد. این نبرد قهرمانانه وی در تحت فرماندهی مالک اشتر از آنجا آغاز شد که گروهی از یاران و اصحاب على (ع)، همراه فرماندهانشان عبدالله بن بدیل به محاصره قوای معاویه درآمدند و آن قدر مقاومت و پایداری کردند که بیشترشان به شهادت رسیدند و بقیه آنان نیز خسته و مجروح گشتند و چون احتمال زیادی داشت که دشمن آنان را قتل عام کند، مالک اشتر به حارث بن جمهان، مأموریت داد تا به سرعت با افراد تحت امرش به کمک نیروهای متواری خود بشتابد. حارث با یورش برق‌آسا به سپاه شام که در تعقیب نیروهای زخمی و در حال فرار عبدالله بن بدیل بودند، را زمین‌گیر نمود و بدین ترتیب نیروهای خودی با استفاده از پشتیبانی حارث نجات یافتند و به اردوگاه‌های خود بازگشتند[۵]. در مواردی دیگر حارث بن جمهان شجاعت بیشتری در صفین از خود نشان داده تا جایی که آماده جان دادن در راه امیرالمؤمنين (ع) بود[۶].[۷]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. رجال طوسی، ص۳۹، ش۳۳ (در رجال طوسی اجهمان، ضبط شده است).
  2. زياد بن نضر و شریح بن هانی از یاران امیرمؤمنان (ع) هستند که در جنگ صفین فرماندهی پیش قراولان سپاه امام (ع) را عهده دار بودند. شرح حال این دو در همین کتاب، خواهد آمد.
  3. وقعة صفين، ص۱۵۴.
  4. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۲۳.
  5. ر. ک: رقعه صفین، ص۲۵۴ و تاریخ طبری، ج۵، ص۲۲ و ۲۳.
  6. ر. ک: وقعة صفين، ص۲۵۴.
  7. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۲۳-۳۲۴.