حفظ
حفظ از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حفظ در قرآن - حفظ در فقه اسلامی - حفظ در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمعناشناسی حفظ
معنای لغوی
مراعات کردن چیزی[۱]، حفاظت کردن، مراقبت، نگهبانی، غفلت نکردن[۲].
﴿هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَيْنَا وَنَمِيرُ أَهْلَنَا وَنَحْفَظُ أَخَانَا﴾[۳].
معنای اصطلاحی
مفهوم حفظ با موضوعات و موارد مختلف معانی متعددی دارد و در یک تقسیم کلّی سه مصداق کلی دارد:
- قوه حافظه که هیأتی نفسانی است و تفهم به آن امکان‌پذیر است؛
- حفظ کردن چیزی در ذهن به معنای ضد فراموشی؛
- کاربرد و کارکرد این قوه که به اعتبار موارد و موضوعات متفاوت است[۴].
از جمله مواردی که در آیات قرآنی وارد شده است، حفظ مال ﴿وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمُ﴾[۵]، یعنی مراقبت از تلف، حفظ امانت ﴿وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ﴾[۶]، خیانت نکردن، حفظ صلات ﴿حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَى﴾[۷]. جلوگیری از فوت نماز...[۸]؛ لذا حفظ به اقتضای حال هر چیزی امر خاصی را می‌طلبد.[۹]
حفظ در قرآن
آیه حفظ
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۸۷.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۹۸.
- ↑ «و چون کالای خود را گشودند دریافتند که سرمایه‌شان را به آنان بازگردانده‌اند گفتند:» سوره یوسف، آیه ۶۵.
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۹۷-۴۹۸.
- ↑ «و دارایی‌هایتان را که خداوند (مایه) پایداری (زندگی) شما گردانیده است به کم‌خردان نسپارید» سوره نساء، آیه ۵.
- ↑ «و آنان که پاکدامنند» سوره مؤمنون، آیه ۵.
- ↑ «بر نمازها به ویژه نماز میانه پایبند باشید» سوره بقره، آیه ۲۳۸.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۵۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۴-۲۳۵.