مقدمه

«هُمَزَه» صیغه مبالغه از ریشه «همز» به معنای عیب‌جویی و سخن‌چینی است. «لُمَزَه» نیز صیغه مبالغه از ریشه «لمز» به معنای مسخره و غیبت‌ کردن است. چون این سوره با همین دو واژه «همزة» و «لمزة» و با تهدید و هشدار به عیب‌جویان، غیبت‌کنندگان، مسخره‌گران و سخن‌چینان آغاز شده، به نام «همزة» و «لمزة» نامگذاری شده است.

این سوره تهدید شدیدی است به کسانی که عاشق جمع مالند، و می‌خواهند با مال بیش‌تر خود بر سر و گردن مردم سوار شوند، و بر آنان کبریایی بفروشند، و به همین جهت از مردم عیب‌هایی می‌گیرند که عیب نیست.

ویژگی‌های سوره همزه

  1. نُه آیه، ۳۳ کلمه ۱۳۰ یا ۱۳۴ حرف دارد.
  2. در ترتیب نزول، سی و دومین و در کتاب خدا یکصد و چهارمین سوره است.
  3. پس از سوره قیامت و پیش از سوره مرسلات در مکه و پیش از هجرت نازل شد و هیچ آیه مدنی ندارد.
  4. از نظر کمّیّت از سوره‌های مفصل و از نوع قصار آن شمرده شده است.
  5. گفته‌اند در این سوره نسخی نیست.

مطالب سوره

  1. هشدار و توبیخ عیب‌جویان، سخن‌چینان، غیبت‌کنندگان و مسخره‌گران؛
  2. هشدار و تهدید به ثروت‌اندوزان و محتکران[۱].[۲]

منابع

پانویس

  1. فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، بصائرذوی التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، جلد۱،صفحه ۵۴۳؛ هاشم زاده هریسی، هاشم، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۵۹۵؛ رامیار، محمود، تاریخ قرآن، صفحه ۵۹۰؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۷،صفحه ۳۰۵؛ جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱،صفحه ۳۱۵؛ زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، جلد۱،صفحه ۱۹۳.
  2. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ص:۳۱۷۳.