علی بن ابیطلحه والبی
مقدمه
ابوالحسن علی بن سالم بن مخارق والبی قرشی حمصی جزری کنیههای دیگری مانند «ابوطلحه»[۱] و ابومحمد برای او ذکر شده است. وی از بردگان آزاد شده بنی هاشم بود. نیاکان او از جزیره بوده و به حمص،[۲] شهری در سوریه[۳] منتقل شدند. ابوالحسن از دانش افرادی مانند مجاهد، محمد بن زید و راشد بن سعد بهره گرفت.
او فردی محدث[۴] و مفسر بود و ناسخ و منسوخ قرآن را از ابن عباس روایت کرده، ولی او را ندیده است.[۵] او شاگردانی مانند بدیل بن میسر، معمر، عبدالله بن سالم و داود بن ابی هند را تربیت نمود.[۶] او سفری به انبار داشت و نزد ابوالعباس سفاح حضور یافت. خطیب بغدادی احادیث او را صحیح، ولی خود او را دارای رأی و نظر سوء دانسته است و به نقل از احمد بن حنبل میگوید که علی بن ابی طلحه که ثوری و حسن بن صالح از او روایت کردهاند، کوفی بوده و غیر از فرد مذکور است،[۷] ولی ابن حجر هر دو نفر را متحد دانسته است.[۸]
از آثار او کتاب تفسیر القرآن[۹] و کتاب فی الوجوه و النظائر میباشد که مطالب این کتاب را از ابن عباس گرفته است.[۱۰] وی سرانجام در سال ۱۴۳ه درگذشت.[۱۱] سالهای ۱۲۰ [۱۲] و ۱۲۳ه تاریخهای دیگریاند که برای فوت او ذکر کردهاند[۱۳].[۱۴]
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ تهذیب الکمال ۲۰/۴۹۰.
- ↑ معجم البلدان ۲/۳۰۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۲۸ و ۴۲۹.
- ↑ التاریخ الکبیر ۶/۲۸۱.
- ↑ الثقات ۷/۲۱۱.
- ↑ التاریخ الکبیر۶/۲۸۱.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۲۸ و ۴۲۹.
- ↑ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال ۷/۳۳۹.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۶۶۷.
- ↑ کشف الظنون ۲/۲۰۰۱.
- ↑ تاریخ بغداد ۱۱/۴۲۸ و ۴۲۹.
- ↑ طبقات خلیفة بن خیاط ۵۷۱.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۶۶۷.
- ↑ فرهنگنامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۵۶۱.