فرزند در معارف و سیره سجادی

مقدمه

اهمیت فرزندان و پرورش مطلوب آنها بر کسی پوشیده نیست. بدون شک تعالیم قرآنی و توصیه‌های اهل‌بیت (ع) دستورالعمل خوبی در این زمینه است. امام سجاد (ع) در صحیفه دعای مستقلی درباره فرزندان خویش دارد. حضرت در نیایش بیست‌و‌پنجم از خدای متعال همه خیرها و خوبی‌های مادی و معنوی را در دنیا و آخرت برای فرزندان خود درخواست می‌نماید. بخش‌هایی از آن دعا چنین است: «اللَّهُمَّ وَ مُنَّ عَلَيَّ بِبَقَاءِ وُلْدِي‏ وَ بِإِصْلَاحِهِمْ‏ لِي‏ و بِإِمْتَاعِي بِهِمْ...»؛ «ای خداوند بر من احسان کن و فرزندانم را برایم باقی بگذار و شایستگیشان بخش و مرا از ایشان بهره‌مند گردان... خردسالشان را پرورش ده، ناتوانشان توانا گردان، تنشان و دینشان و اخلاقشان به سلامت دار... ای خداوند فرزندان مرا نیکان و پرهیزگاران و بینایان قرار ده و چنان کن که فرمان‌های تو را بنیوشند و اطاعت کنند.... بار خدایا بازوی من به نیروی فرزندانم توانا گردان و به آنان نابسامانی‌های من به سامان آور... و نام من به ایشان زنده‌دار و در غیاب من ایشان را کارساز من گردان... ای خداوند چنان کن که فرزندان من دوستداران من باشند و بر من مهر ورزند... و مرا به تربیت ایشان و تأدیب ایشان و نیکی و مهربانی در حق ایشان یاری فرما و افزون بر ایشان مرا فرزندانی نرینه (ذکور) عطا کن و خیر مرا در آن قرار ده، و آنان را یاوران من بر هرچه از تو می‌طلبم. ای خداوند مرا و نسل مرا از شیطان رجیم در پناه خود دار...».

نکته قابل توجه این است که امام ما را به وظیفه بسیار مهم تربیت و تأدیب فرزندان متذکر می‌شوند و اینکه در انجام این مهم باید از خداوند کمک خواست و البته این هدف از رهگذر نیکی و مهربانی در حق ایشان حاصل می‌آید.

آن‌گاه حضرت آنچه را که برای خود و فرزندان خود خواسته برای همه مردان و زنان مسلمان و مؤمن نیز درخواست می‌نماید: «ای خداوند... و همه مردان مسلمان و زنان مسلمان و همه مردان مؤمن و زنان مؤمن را در این جهان گذران و آن جهان آینده، هرچه را برای خود و فرزندانم از تو طلب داشته‌ام عنایت فرما...»[۱].

امام سجاد (ع) در ضمن دعاهای دیگر[۲] نیز برای فرزندان خود و دیگران دعا فرموده است که بیشتر مضامین آنها به آنچه در نیایش بیست‌و‌پنجم اشاره شد باز می‌گردد[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. نیایش چهل‌وهفتم.
  2. نک: نیایش هفدهم.
  3. صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم.
  4. خالقیان، فضل‌الله، مقاله «فرزند»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۴۵.