فرشتگان زائر امام حسین

هزار فرشته‌ای که هر روز، او را در میان می‌گیرند

"ابونمیر" از امام باقر (ع) نقل کرده است: ولایت ما بر اهالی شهرها عرضه شد؛ اما هیچ یک مانند کوفیان، آن را نپذیرفتند. از این روست که قبر علی (ع) در آن است و آن سوتر آن، قبری دیگر، یعنی قبر حسین (ع) است. هیچ کس نزد آن قبر نمی‌آید و دو یا چهار رکعت (دو نماز دو رکعتی) نماز نمی‌گزارد و حاجتش را از خدا نمی‌طلبد، جز آنکه خداوند، آن را روا می‌کند، و بی‌تردید، هر روز، هزار فرشته، آن [قبر] را در میان می‌گیرند[۱].[۲]

چهار هزار فرشته‌ای که نزد قبر او برای یاری‌اش فرود آمدند

محمد بن قیس از امام صادق (ع) نقل می‌کند: نزد قبر حسین (ع)، چهار هزار فرشته پریشان و غبارآلود هستند که تا روز قیامت، بر او می‌گِریند[۳].

از هارون بن خارجه نقل است: من نزد امام صادق (ع) بودم که مردی از او پرسید: زائر امام حسین (ع)، چه پاداشی دارد؟ فرمود: «چون حسین (ع) به شهادت رسید، حتّی سرزمین‌ها بر او گریستند. خداوند نیز چهار هزار فرشته پریشانِ غبار آلوده بر او گماشت که تا روز قیامت، بر او می‌گِریند»[۴].[۵]

هفتاد هزار فرشته

در کتاب تفسیر القمی از امام صادق (ع) از پیامبر خدا (ص) نقل است: هیچ یک از مخلوقات خدا، پُر شمارتر از فرشتگان نیست و در هر روز یا در هر شب، هفتاد هزار فرشته، فرود می‌آیند و وارد مسجد الحرام می‌شوند و طواف می‌کنند و سپس، نزد قبر پیامبر خدا (ص) و امیر مؤمنان (ع) می‌روند و بر آنها سلام می‌دهند و سپس، نزد [قبر] حسین (ع) می‌آیند و آنجا می‌مانند و هنگام سحر، به سوی آسمان، بالا می‌روند و سپس، هیچ‌گاه باز نمی‌گردند[۶].[۷]

هزار هزار فرشته

در کتاب تهذیب الأحکام به نقل از سدیر آمده است: امام صادق (ع) به من فرمود: «ای سَدیر! قبر حسین (ع) را در هر روز، زیارت می‌کنی؟». گفتم: نه. فرمود: «چه قدر جفاکارید! آیا آن را هر ماه، زیارت می‌کنی؟». گفتم: نه. فرمود: «آن را در هر سال، زیارت می‌کنی؟». گفتم: گاه، چنین می‌شود. فرمود: «ای سَدیر! چه قدر بر حسین (ع) جفا می‌کنید! آیا نمی‌دانی که خداوند، هزار هزار فرشته پریشان و غبارآلود دارد که [بر او] می‌گِریند و او را زیارت می‌کنند، بی‌آنکه خسته شوند؟»[۸].[۹]

میان قبر او تا آسمان، جایگاه آمد و شدِ فرشتگان

اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) نقل کرده است: میان قبر حسین (ع) تا آسمان هفتم، جایگاه آمد و شدِ فرشتگان است[۱۰].

اسحاق بن عمار از امام صادق (ع) نقل می‌کند: هیچ فرشته‌ای در آسمان‌ها و زمین نیست، جز آنکه از خداوند می‌خواهند که اجازه زیارت قبر حسین (ع) را به آنان بدهد. پس گروهی، فرود می‌آیند و گروهی، بالا می‌روند[۱۱].[۱۲]

توضیحی درباره شمار فرشتگان حرم امام حسین (ع)

احادیثی را که درباره فرشتگان حاضر در حرم امام حسین (ع) وارد شده‌اند، به پنج دسته می‌توان تقسیم کرد: دسته اول، احادیثی که دلالت دارند هر روز، هزار فرشته، اطراف مزار امام (ع) حضور دارند. دسته دوم، احادیثی که تصریح می‌کنند چهار هزار فرشته، ژولیده و غبارآلود، در کنار مزار امام حسین (ع)، تا قیامت بر او می‌گِریند. دسته سوم، احادیثی که دلالت دارند هفتاد هزار فرشته، در کنار مزار امام (ع) حضور دارند. این احادیث نیز دو دسته‌اند. شماری از آنها می‌گویند: هر روز، هفتاد هزار فرشته به زیارت او می‌آیند و به آسمان، باز می‌گردند و برخی دیگر، حضور آنها را تا قیامت یا تا هر وقت که خدا بخواهد، بیان کرده‌اند. دسته چهارم، احادیثی که شمار فرشتگان حاضر در حرم ابا عبداللّه (ع) را یک میلیون، ذکر کرده‌اند. دسته پنجم، احادیثی که تصریح می‌کنند مزار ایشان، محلّ رفت و آمدِ فرشتگان است؛ ولی به تعداد آنها اشاره‌ای ندارند. گفتنی است که بیشتر احادیث، دلالت بر عدد چهار هزار دارند. بنابراین، اگر تعارض میان احادیث را بپذیریم، ترجیح با دسته دوم است؛ لکن می‌توان گفت که اعداد، در این‌گونه احادیث، مفهوم مخالف ندارند و منظور از آنها، تنها بیانِ کثرت است، یا این که اختلاف احادیث، ناظر به مأموریت‌های مختلف فرشتگان است، یا این که حضور فرشتگان در زمان‌های مختلف، افزایش یا کاهش می‌یابد. البته باید پذیرفت که جمع کردن میان همه این احادیث، مشکل است و احتمال خطای راوی و خَلط در برخی از آنها، بعید نیست[۱۳].

منابع

پانویس

  1. «إِنَّ وَلَايَتَنَا عُرِضَتْ عَلَى أَهْلِ الْأَمْصَارِ فَلَمْ‏ يَقْبَلْهَا قَبُولَ‏ أَهْلِ‏ الْكُوفَةِ بِشَيْ‏ءٍ وَ ذَلِكَ أَنَّ قَبْرَ عَلِيٍّ (ع)فِيهِ وَ أَنَّ لِيَ الزُّلْفَةَ لِقَبْرٍ آخَرَ يَعْنِي قَبْرَ الْحُسَيْنِ وَ مَا مِنْ آتٍ أَتَاهُ يُصَلِّي عِنْدَهُ رَكْعَتَيْنِ أَوْ أَرْبَعاً ثُمَّ يَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ إِلَّا قَضَاهَا لَهُ وَ إِنَّهُ لَتَحُفُّهُ كُلَّ يَوْمٍ أَلْفُ مَلَكٍ» (ثواب الأعمال، ص۱۱۴، ح۲۰).
  2. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۱.
  3. «عِنْدَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ (ع) أَرْبَعَةُ آلَافِ‏ مَلَكٍ‏ شُعْثٌ غُبْرٌ يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ» (کامل الزیارات، ص۱۷۳، ح۲۲۶).
  4. «سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) وَ أَنَا عِنْدَهُ فَقَالَ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ (ع) فَقَالَ إِنَّ الْحُسَيْنَ (ع) لَمَّا أُصِيبَ‏ بَكَتْهُ‏ حَتَّى‏ الْبِلَادُ- فَوَكَّلَ اللَّهُ بِهِ أَرْبَعَةَ آلَافِ مَلَكٍ شُعْثاً غُبْراً يَبْكُونَهُ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ» (کامل الزیارات، ص۳۵۳، ح۶۰۷؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۲۲۳، ح۱۶).
  5. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۱.
  6. «مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ مِمَّا خَلَقَ‏ اللَّهُ‏ أَكْثَرَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ- وَ إِنَّهُ لَيَهْبِطُ فِي كُلِّ يَوْمٍ أَوْ فِي كُلِّ لَيْلَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ- فَيَأْتُونَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ فَيَطُوفُونَ بِهِ- ثُمَّ يَأْتُونَ رَسُولَ اللَّهِ (ص) ثُمَّ يَأْتُونَ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فَيُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ ثُمَّ يَأْتُونَ الْحُسَيْنَ (ع) فَيُقِيمُونَ عِنْدَهُ، فَإِذَا كَانَ عِنْدَ السَّحَرِ وُضِعَ لَهُمْ مِعْرَاجٌ إِلَى السَّمَاءِ- ثُمَّ لَا يَعُودُونَ أَبَداً» (تفسیر القمّی، ج۲، ص۲۰۶؛ بحار الأنوار، ج۱۰۰، ص۱۱۷، ح۷).
  7. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۲.
  8. «قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَا سَدِيرُ تَزُورُ قَبْرَ الْحُسَيْنِ (ع) فِي كُلِّ يَوْمٍ قُلْتُ لَا قَالَ مَا أَجْفَاكُمْ فَتَزُورُهُ‏ فِي‏ كُلِّ‏ شَهْرٍ قُلْتُ لَا قَالَ فَتَزُورُهُ فِي كُلِّ سَنَةٍ قُلْتُ قَدْ يَكُونُ ذَلِكَ قَالَ يَا سَدِيرُ مَا أَجْفَاكُمْ لِلْحُسَيْنِ (ع) أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِلَّهِ أَلْفَ أَلْفِ مَلَكٍ شُعْثٌ غُبْرٌ يَبْكُونَ وَ يَزُورُونَ وَ لَا يَفْتُرُونَ» (تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۱۶، ح۲۰۵؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۹۹، ح۳۲۰۳).
  9. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۲.
  10. «مَا بَيْنَ قَبْرِ الْحُسَيْنِ (ع) إِلَى السَّمَاءِ السَّابِعَةِ مُخْتَلَفُ‏ الْمَلَائِكَةِ» (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۷۹، ح۳۱۶۸؛ ثواب الأعمال، ص۱۲۲، ح۴۷).
  11. «لَيْسَ مِنْ مَلَكٍ وَ لَا نَبِيٍّ فِي السَّمَاوَاتِ إِلَّا وَ هُمْ يَسْأَلُونَ‏ اللَّهَ‏ أَنْ‏ يَأْذَنَ‏ لَهُمْ‏ فِي زِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ (ع) فَفَوْجٌ يَنْزِلُ وَ فَوْجٌ يَعْرُجُ» (ثواب الأعمال، ص۱۲۱، ح۴۵؛ کامل الزیارات، ص۲۲۴، ح۳۲۹).
  12. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۳.
  13. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین، ص ۸۷۴.