مقدمه

حکومتی که رهبری امت ـ به‌معنای عام ـ را به عهده می‌گیرد، به دو عنصر اساسی نیازمند است:

  1. قدرت؛
  2. مشروعیت.

قدرت ـ که رکن اول حکومت را می‌سازد ـ یعنی توانی که حکومت با آن می‌تواند نقش خود را در استقرار نظام، برقراری عدالت و پیاده‌سازی اهداف حکومت در پیشرفت جامعه و رشد دادن دارایی‌‌ها، توانایی‌ها و درآمدهای آن، ایفا کند.

مشروعیت ـ رکن دوم حکومت ـ به‌معنای عنصری است که حقانیت و مشروعیت حکومت را تأمین می‌کند؛ یعنی به حکومت، حق و مشروعیت اِعمال اراده می‌دهد و حق دخالت او را در ایجاد نظم عادلانه به عنوان دخالتی مشروع و عادلانه تأمین می‌کند. بدون مشروعیت، حکومت به [[استبداد|استبدادی ظالمانه بدل می‌شود که باید جامعه یا امت برای کنترل یا نابود و تبدیل کردن آن به حکومتی مشروع، تلاش کند.

بنابراین حکومت ـ هر حکومتی و در هر جامعه‌‌ای ـ از هیچ‌‌یک از این دو رکن بی‌‌نیاز نخواهد بود و با فقدان هر یک از آنها، یکی از عناصر سازنده‌‌اش را از دست می‌‌دهد. اگر حکومت، عنصر اول را از دست بدهد، مصداق بیرونی و واقعیتش به‌عنوان یک حکومت عینی را از دست می‌دهد و اگر عنصر دوم را از دست بدهد، مشروعیتش را باخته و در نتیجه، به پدیده‌ای منفی بدل می‌گردد که مصالح امت را تهدید می‌کند و برای بنیاد وجودی آن به‌عنوان امتی دارای اراده آگاه و مستقل، ‌ خطرساز می‌شود.

امت می‌تواند منبع رکن اول حکومت یعنی قدرت باشد و خداوند منبع رکن دوم حکومت یعنی مشروعیت است[۱].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس