محل تولد حضرت فاطمه

مقدمه

محل تولد آن حضرت خانه خدیجه دختر خویلد «ام المؤمنین» بود. این خانه در کوچه‌های مکه مکرمه که معروف به کوچه‌های عطاران بود، قرار داشت. پیامبر خدا تا زمانی که به مدینه هجرت کردند در این خانه سکونت داشتند. این خانه معروف است؛ زیرا فاطمه زهرا(س) و دیگر فرزندان خدیجه از رسول خدا، در آن تولد یافته‌اند.

بعد از هجرت این خانه در اختیار عقیل پسر ابوطالب بود. بعدها تبدیل به مسجد شد، اما امروز از آن اثری نیست. این خانه دارای سه در بوده، یکی در سمت چپ به اتاق کوچکی به مساحت سه متر در کمتر از سه متر که جای عبادت پیامبر بوده و در آنجا بر آن حضرت وحی نازل می‌شده است. در سمت راست، محلی پایین‌تر از سطح زمین وجود داشته که آن را وضوخانه آن حضرت گفته‌اند.

در دوم، روبه‌روی کسی بوده که وارد می‌شده است. این در به مکانی وسیع‌تر باز می‌شده و شش متر در چهار متر مساحت داشته که محل سکونت پیامبر و خدیجه بوده است. در سوم که سمت راست قرار داشته، دارای اتاقی بوده با طول چهار متر در عرض هفت متر و نیم که در وسط آن مقصوره کوچکی بوده که بر جایگاه ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) قرار می‌گرفته است. بر دیوار شرقی این اتاق «رفی» بود که روی آن قطعه سنگی از دستاس‌های قدیم نهاده شده بود که می‌گویند این دستاس حضرت فاطمه زهرا(س) بود که در زمان حیات از آن استفاده می‌کرده است.

به موازات طول خانه و گذرگاه بیرونی و سکوی داخلی از شمال، فضایی بود با ارتفاع یک متر و نیم به مساحت شش متر در هفت متر که تصور می‌کنم این محل همان جایی باشد که حضرت خدیجه کالاهای بازرگانی خود را در آن نگهداری می‌کرده است. «محمد لبیب البتنونی» در ادامه می‌گوید: اگر خوب نگاه کنی خواهی دید که در این خانه جز سادگی چیزی نیست! خانه‌ای است دارای چهار اتاق که سه اتاق از آنها، اندرونی است. یکی مخصوص دختران، دیگری برای همسر، سوم برای عبادت و چهارم برای امور شخصی و مراجعات مردم[۱].

اما در «شفاء الغرام» فاسی مشخصات خانه خدیجه به گونه‌ای دیگر آمده است؛ وی می‌نویسد: این خانه امروزه به صورت مسجد است. ایوانی دارد با هفت ضلع که بر هشت ستون قرار گرفته است. در وسط دیوار قبله آن، سه محراب وجود دارد که در آن بیست و شش زنجیره، در دو خط موازی دیده می‌شود و مقابل آن ایوانی است دارای چهار ضلع و پنج ستون و این دو ایوان را یک صحن به یکدیگر متصل می‌سازد. ایوان دوم از اولی کوتاه‌تر است؛ در نزدیکی آن چند موضع وجود دارد که مردم آن را زیارت می‌کنند:

  1. موسوم به زادگاه فاطمه زهرا(س)
  2. را «قبه وحی» گویند که متصل به زادگاه فاطمه(س) است.
  3. «مختبأ» یا اندرون نامیده می‌شود.

فاسی، سپس به ذکر مشخصات مساحت این سه موضع پرداخته و در پایان می‌گوید: در زمان خلافت ناصر عباسی (سال ۶۰۴ هجری) وی به تعمیر آن خانه اقدام کرد؛ زیرا از آثار مهم و معروف در مکه مشرفه بوده است[۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. الرحله الحجازیه (سفرنامه حجاز)، محمد لبیب البتنونی ص۵۳.
  2. فاطمه زهرا(س)، دکتر محمد عبده یمانی، ترجمه: محمدتقی رهبر، ص۲۷.
  3. اسحاقی، سید حسین، فرهنگنامه فاطمی ج۱، ص۱۴۳.