میراث امام مهدی
مقدمه
با توجه به حضور محدود و کوتاه‌مدت حضرت مهدی در دوران پدر بزرگوار خود و محدودیت‌های فراوانی که در دوره غیبت برای آن حضرت وجود داشت، نباید انتظار داشت که مطالب بسیاری از آن امام همام به دست ما برسد؛ اما با وجود همه این محدودیت‌ها، از آن حضرت آثاری چند به یادگار مانده است که گرچه محدود است، اما برخی از آنها بسیار مهم و راهگشا می‌باشد. آثار آن حضرت عبارتند از:
- روایات و احتجاج‌ها: این روایات به ایام کودکی و دوران کوتاه زندگی آن حضرت در زمان حیات پدر بزرگوارشان باز می‌گردد.
- دعاها و نمازها: در دعاهایی که از آن حضرت به دست ما رسیده، مضامین بلند و متعددی مطرح شده است. مضامینی همچون: شناخت خداوند، مقام شامخ اهل بیت(ع)، مقام امام زمان(ع)، قیامت، انتظار فرج، وظائف مؤمنان در عصر انتظار، پیروزی حق بر باطل، صبر در شدائد، رفع گرفتاری‌ها از مؤمنین، دعا در حق پیامبر و امامان معصوم(ع)، قضای حوائج و بسیاری از مسائل اخلاقی و رفتاری دیگر. افزون بر دعاها، نمازهای متعددی نیز از آن حضرت نقل شده است.
- زیارت‌نامه‌ها: زیارت، امام‌شناسی و گویای رابطه انسان با امام است. در زیارتنامه‌های منسوب به آن حضرت، معارفی بلند از امام‌شناسی، شأن و مرتبت آن بزرگواران و وظائف و تکالیف مؤمنان نسبت به آنان و نیز برخی حقایق و مجاهدت‌ها و تاریخ امامان معصوم(ع) آورده شده است.
- توقیعات و بیانات: آن حضرت توقیعات (نامه‌های) متعددی به برخی از نایبان خاص (نواب اربعه) یا نایبان عام (همچون شیخ مفید) و یا بعضی از شیعیان و پیروان خود دارد. بعضی از این نامه‌ها در جواب برخی پرسش‌ها و بعضی دیگر ابتدائاً از جانب آن حضرت صادر شده است. محتوای این نامه‌ها حاوی مسائل متعدد و مختلفی است. مسائلی همچون: پرسش و پاسخ‌های فقهی، نقش امام در دوران غیبت، برخی هشدارها و پیشگویی‌ها، تأیید و تکذیب برخی افراد، وظائف منتظران، مرجعیت فقها در عصر غیبت و... .
افزون بر توقیعات، از آن حضرت سخنان فراوانی نیز در باب مسائل مختلف به یادگار مانده است. این سخنان از جانب کسانی نقل شده است که به حضور حضرت شرفیاب شده‌اند. "محمد بن عثمان عمروی" دومین سفیر آن حضرت می‌گوید: آن حضرت را برای آخرین بار در کنار خانه خدا دیدم که چنین می‌گفت: «اللهمَّ أَنْجِزْ لِي مَا وَعَدْتَنِي» (خدایا! آن‌چه که به من وعده کردی، انجام ده)، و دیدم که در مستجار، پرده کعبه را گرفته و عرضه می‌دارد: «اللهمَّ انْتَقِمْ لِي مِنْ أَعْدَائِي» (خدایا انتقام مرا از دشمنانم بگیر)[۱].[۲]
پرسش‌های وابسته
منابع
پانویس
- ↑ تاریخ عصر غیبت، پور سید آقایى، ص۴۴۰.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۹.