جز
جایگزینی متن - 'از اینرو' به 'از اینرو'
جز (جایگزینی متن - 'از اینرو' به 'از اینرو') |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
*این [[فضیلت]]، علامت حصول مروّت در [[انسان]] است؛ از این [[برتر]] آنکه از [[روایات]] چنین استفاده می‌شود، که [[غیرت]] علامت حصول [[ایمان]] است؛ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرمایند:"[[غیرت]] از [[ایمان]] است" <ref>{{متن حدیث| الْغَيْرَةُ مِنَ الْإِيمَانِ}}بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۴۲. </ref>؛ بلکه این مسأله از [[قرآن کریم]] نیز استفاده می‌شود:{{متن قرآن|مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ}}<ref>«محمد، پیامبر خداوند است و آنان که با وی‌اند، بر کافران سختگیر، میان خویش مهربانند » سوره فتح، آیه ۲۹.</ref>. معنای این [[آیه]] و نظایر بسیار آن، آن است که [[مؤمن]] کسی است که از [[حریم]] [[اسلام]] تا آنجا که در [[توان]] دارد، [[دفاع]] کند<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۳۹.</ref>. | *این [[فضیلت]]، علامت حصول مروّت در [[انسان]] است؛ از این [[برتر]] آنکه از [[روایات]] چنین استفاده می‌شود، که [[غیرت]] علامت حصول [[ایمان]] است؛ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرمایند:"[[غیرت]] از [[ایمان]] است" <ref>{{متن حدیث| الْغَيْرَةُ مِنَ الْإِيمَانِ}}بحار الأنوار، ج۷۱، ص۳۴۲. </ref>؛ بلکه این مسأله از [[قرآن کریم]] نیز استفاده می‌شود:{{متن قرآن|مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ}}<ref>«محمد، پیامبر خداوند است و آنان که با وی‌اند، بر کافران سختگیر، میان خویش مهربانند » سوره فتح، آیه ۲۹.</ref>. معنای این [[آیه]] و نظایر بسیار آن، آن است که [[مؤمن]] کسی است که از [[حریم]] [[اسلام]] تا آنجا که در [[توان]] دارد، [[دفاع]] کند<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۳۹.</ref>. | ||
*به هر روی، [[غیرت]] ملکه‌ای است که [[آدمی]] را به [[دفاع]] از امور مهمّی که خواه در عرف و یا در [[شرع]]، شخصیّت او بدان متوقّف شده، تحریک می‌کند. این [[دفاع]]، حَمِیّت - که از مادّه [[حمایت]] / نگهداری، مشتق شده - نامیده می‌شود. | *به هر روی، [[غیرت]] ملکه‌ای است که [[آدمی]] را به [[دفاع]] از امور مهمّی که خواه در عرف و یا در [[شرع]]، شخصیّت او بدان متوقّف شده، تحریک می‌کند. این [[دفاع]]، حَمِیّت - که از مادّه [[حمایت]] / نگهداری، مشتق شده - نامیده می‌شود. | ||
*حَمیّت ناشی از غیرتی است که در فرد غیور وجود دارد. از | *حَمیّت ناشی از غیرتی است که در فرد غیور وجود دارد. از اینرو [[غیرت]] از مقوله صفات، و [[حمیّت]] از مقوله فعل است؛ هر چند گاه مجازاً این دو را بر یکدیگر اطلاق می‌نمایند. | ||
*این [[فضیلت]] نیز همچون دیگر [[فضائل]]، مراتبی چند داشته که هرچند مراتب ضعیف آن نیز [[پسندیده]] می‌باشد، امّا هرچند این مراتب رو به [[قوّت]] نهد، مطلوبیّت و پسندیدگیِ آن افزون می‌شود. از این روست که می‌گوئیم [[غیرت]] را دو طرف [[افراط و تفریط]] نیست تا در شمار [[صفات ناپسند]] قرار گیرد، بلکه هر [[قدر]] شدّت آن در فرد غیور بیشتر باشد، مطلوبیّت و پسندیدگیِ آن بیشتر خواهد شد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۳۹-۴۰.</ref>. | *این [[فضیلت]] نیز همچون دیگر [[فضائل]]، مراتبی چند داشته که هرچند مراتب ضعیف آن نیز [[پسندیده]] می‌باشد، امّا هرچند این مراتب رو به [[قوّت]] نهد، مطلوبیّت و پسندیدگیِ آن افزون می‌شود. از این روست که می‌گوئیم [[غیرت]] را دو طرف [[افراط و تفریط]] نیست تا در شمار [[صفات ناپسند]] قرار گیرد، بلکه هر [[قدر]] شدّت آن در فرد غیور بیشتر باشد، مطلوبیّت و پسندیدگیِ آن بیشتر خواهد شد<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۳۹-۴۰.</ref>. | ||
*آری! اگر این صفت در غیر محلّ [[شایسته]] خود - که درباره آن صحبت خواهیم کرد- به‌کار [[رود]]، به [[سختی]] مذموم خواهد بود. این امر نه به‌خاطر مذموم بودن [[غیرت]]، که به‌خاطر [[جهل]] به محلّ استفاده درست از آن است. [[حمیّت]] و تعصُّب [[جاهلی]] و [[حسد]]، در شمار این موارد است. | *آری! اگر این صفت در غیر محلّ [[شایسته]] خود - که درباره آن صحبت خواهیم کرد- به‌کار [[رود]]، به [[سختی]] مذموم خواهد بود. این امر نه به‌خاطر مذموم بودن [[غیرت]]، که به‌خاطر [[جهل]] به محلّ استفاده درست از آن است. [[حمیّت]] و تعصُّب [[جاهلی]] و [[حسد]]، در شمار این موارد است. | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
*مراد از این نوع از [[غیرت]]، آن است که [[انسان]] بر حفظ عفّت تمامی [[زنان]] [[جامعه]] - خواه مسلامان، و خواه غیرمسلمان- [[غیرت]] ورزیده، از آلوده شدن آنان به آنچه با [[اخلاق]] [[شایسته]] انسانی منافات دارد، جلوگیری نماید. | *مراد از این نوع از [[غیرت]]، آن است که [[انسان]] بر حفظ عفّت تمامی [[زنان]] [[جامعه]] - خواه مسلامان، و خواه غیرمسلمان- [[غیرت]] ورزیده، از آلوده شدن آنان به آنچه با [[اخلاق]] [[شایسته]] انسانی منافات دارد، جلوگیری نماید. | ||
*پر واضح است که در این زمینه، [[غیرت]] بر حفظ عفّت [[نزدیکان]] - همچون دختر، [[خواهر]] و [[مادر]] - مقدّم بر حفظ عفّت دیگران خواهد بود؛ هر چند در اصل غیرت‌ورزی بر حفظ [[حریم]] [[اخلاقی]] [[انسان‌ها]]، تفاوتی در میان آنها دیده نمی‌شود. از همین روست که نشر [[گناه]] در [[جامعه]]، در شمار [[گناهان]] نابخشودنی قرار گرفته است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ}}<ref>«بی‌گمان کسانی که دوست دارند درباره مؤمنان، (تهمت) کار زشت شایع شود عذابی دردناک در این جهان و در جهان واپسین خواهند داشت» سوره نور، آیه ۱۹.</ref>. | *پر واضح است که در این زمینه، [[غیرت]] بر حفظ عفّت [[نزدیکان]] - همچون دختر، [[خواهر]] و [[مادر]] - مقدّم بر حفظ عفّت دیگران خواهد بود؛ هر چند در اصل غیرت‌ورزی بر حفظ [[حریم]] [[اخلاقی]] [[انسان‌ها]]، تفاوتی در میان آنها دیده نمی‌شود. از همین روست که نشر [[گناه]] در [[جامعه]]، در شمار [[گناهان]] نابخشودنی قرار گرفته است: {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ}}<ref>«بی‌گمان کسانی که دوست دارند درباره مؤمنان، (تهمت) کار زشت شایع شود عذابی دردناک در این جهان و در جهان واپسین خواهند داشت» سوره نور، آیه ۱۹.</ref>. | ||
*[[قرآن کریم]] بر حفظ این نوع از عفّت، به [[سختی]] پای فشرده است؛ از | *[[قرآن کریم]] بر حفظ این نوع از عفّت، به [[سختی]] پای فشرده است؛ از اینروست که هم اعدام زناکاران را به گونه‌ای خاص و با حضور [[شاهد]] - و نه در خلوت - ترسیم می‌نماید؛ و هم نگاه به نامحرمان را [[حرام]]، و حتّی برخورد و [[معاشرت]] مردان و [[زنان]] نامحرم را تنها در صورت [[ضرورت]]، جائز شمرده است. ممانعت از خودآرائی [[زنان]]، و عشوه گری در سخن با نامحرمان، و پوشاندن چهره به هنگام مکالمه با آنان نیز، از همین روست<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۳-۴۴.</ref>. | ||
===[[غیرت]] در حفظ وطن، [[اموال]]، [[فرزندان]] و [[نزدیکان]]=== | ===[[غیرت]] در حفظ وطن، [[اموال]]، [[فرزندان]] و [[نزدیکان]]=== | ||
*این نوع از [[غیرت]]، شامل [[حفاظت]] از عموم [[مردم]] - تا آنگاه که در شمار محاربین قرار نگیرند، و حتّی حیات وحش، محیط زیست و جز آن نیز می‌شود. | *این نوع از [[غیرت]]، شامل [[حفاظت]] از عموم [[مردم]] - تا آنگاه که در شمار محاربین قرار نگیرند، و حتّی حیات وحش، محیط زیست و جز آن نیز می‌شود. | ||