شباهت سنت امام مهدی به حضرت مسیح چیست؟ (پرسش)
| شباهت سنت امام مهدی به حضرت مسیح چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی |
| مدخل اصلی | کلیات عصر ظهور |
| مدخل وابسته | ؟ |
شباهت سنت امام مهدی به حضرت مسیح چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین میرتقی حسینی گرگانی، در کتاب «نزول مسیح و ظهور موعود» در این‌باره گفته است:
«سنت در لغت به معنای روش، طریقه و قانون است، ولی سنت در این روایت‌های، به معنای قانون و روشی است که خداوند در زندگی پیامبران به اجرا گذاشته است. موضوع این روش‌ها برخورد و معاشرت پیامبران با مردم و برعکس است. خداوند می‌خواهد همان سنت‌ها را درباره قائم آل محمد(ص) نیز پیاده نماید. این که گفته می‌شود سنت امام زمان (ع) از مسیح است، به این معناست که گوشه خاصی از زندگی حضرت عیسی (یعنی آن‌چه را که تاریخ و سنت الهی در سرنوشت فرزند مریم رقم زده است) دوباره در رابطه با ولی عصر (ع) پیاده می‌شود و هر چه در مورد عیسی گفته شد، درباره امام زمان (ع) هم گفته خواهد شد[۱]؛ سعید بن جبیر می‌گوید: از امام زین العابدین(ع) شنیدم که می‌فرمود: "در قائم ما (ع) برخی از سنت‌ها از پیامبرانی چون آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، ایوب و حضرت محمد (ص) وجود دارد: از آدم و نوح طول عمر، از ابراهیم خفا و پنهانی ولادت و کناره گرفتن از مردم، و از موسی ترس و غیبت، و اما از عیسی اختلاف مردم در وی، و از ایوب گشایش از ابتلا و آزمایش سخت و از پیامبر خاتم (ص) خروج و قیام با شمشیر است"[۲]. هم‌چنین در روایتی آمده است: سنتی که صاحب الامر از مسیح دارد، آن است که گفته می‌شود او مرده، و حال آن‌که نمرده و زنده است[۳].
روابط مردم با پیامبران خدا، آثار و نتایج خاص خود را دارد؛ و از آن‌چه برخورد عملی پیغمبران با مردمان و امت خویش است، قرآن کریم و روایات تعبیر به سنت نموده‌اند. در قرآن می‌خوانیم: ﴿قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ سُنَنٌ فَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ﴾[۴]؛ پیش از شما سنت‌هایی وجود داشته است، پس شما در روی زمین به سیر و سیاحت بپردازید. هم‌چنین در قرآن کریم، آیه‌های فراوانی سخن از نتیجه طبیعی کارها به میان آورده‌اند. در این آیه‌ها آمده که نتیجه طبیعی رفتار اختصاص به ستمگران جامعه ندارد، بلکه همه فرزندان آدم آن‌را با اختلاف رفتار و شخصیت‌های‌شان در بر می‌گیرد: ﴿وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً﴾[۵]؛ پروا داشته باشید از آشوبی که بلای آن مخصوص ستمگران از شما نیست.
بنا بر همین اساس و قانون است که گفته شد صحبت از یک سنت تاریخی است و نتیجه عمل تلاش و فعالیت مثبت یا منفی یک امت به‌خودش باز می‌گردد. محروم شدن از وجود سفیران خدایی و غیبت و پنهان زیستن مسیح و امام زمان (ع) خود سنت است؛ پس، همان‌گونه که حضرت عیسی (ع) در میان بنی‌اسرائیل وجود داشت و گفتند به‌دار آویخته شده و یا مرده است، درباره امام زمان (ع) می‌گویند: امام حسن عسکری (ع) فرزندی نداشت و یا هنوز مهدی موعود به‌دنیا نیامده و یا مرده است. حدیث ابی‌بصیر از حضرت صادق (ع) نوشتار ما را پشتیبانی می‌کند: "سنت‌هایی که برای پیامبران رخ داده، از غیبت‌ها و نهان زیستن، در قائم ما اهل‌بیت (ع) اتفاق خواهد افتاد، مانند همتایی لنگه کفش با لنگه دیگرش و برابری دو تیری که از یک کمان پرتاب می‌شود"[۶]؛ پس همه یا بیش‌تر اتفاق‌هایی که در دوران رسالت و رهبری پیامبران الهی به وقوع پیوسته، بدون ردخور و مو به مو، در زمان امامت و رهبری امام زمان (ع) اتفاق خواهد افتاد. بنابراین، طول عمر و غیبت آن بزرگوار تکرار تاریخ و تجربه گذشته است؛ و از این‌رو، جای انتقاد و اشکال نیست؛ چرا که شما جریان‌های پیش آمده برای پیامبران را پذیرفته‌اید، پس، طبیعی است که در مورد ولی عصر (ع) نیز آن‌ها را بپذیرید. زیرا، اگر چنین اموری غیرممکن یا غیرعادی بود، برای نخسین بار نیز نمی‌بایست اتفاق می‌افتاد. بنابراین، پس از وقوع، دیگر به تکرار آن اشکالی وارد نخواهد بود. پس، با کمی دقت و تفکر پاسخ این‌گونه شبهه‌ها را خودتان می‌توانید پیدا کنید. سنت تکرار تاریخ را که امامان معصوم در روایت‌های فراوانی برای پیروان خود و مسلمانان مطرح کرده‌اند، برای آن است که آنان به گذشته مراجعه نمایند تا حوادث زمان خویش را به آسانی درک نمایند و اتفاق‌های کوچک و بزرگ را با تطبیق بر آن‌ها تحلیل نمایند و از حیرت به درآیند»[۷].
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ " فَيُقَالُ فِيهِ مَا قَدْ قِيلَ فِي عِيسَى"شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۳۲۹ و ج۲، ص۳۵۱.
- ↑ " عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ سَيِّدَ الْعَابِدِينَ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ (ع) يَقُولُ فِي الْقَائِمِ مِنَّا سُنَنٌ مِنَ الْأَنْبِيَاءِ سُنَّةٌ مِنْ أَبِينَا آدَمَ (ع) وَ سُنَّةٌ مِنْ نُوحٍ وَ سُنَّةٌ مِنْ إِبْرَاهِيمَ وَ سُنَّةٌ مِنْ مُوسَى وَ سُنَّةٌ مِنْ عِيسَى وَ سُنَّةٌ مِنْ أَيُّوبَ وَ سُنَّةٌ مِنْ مُحَمَّدٍ ص فَأَمَّا مِنْ آدَمَ وَ نُوحٍ فَطُولُ الْعُمُرِ وَ أَمَّا مِنْ إِبْرَاهِيمَ فَخَفَاءُ الْوِلَادَةِ وَ اعْتِزَالُ النَّاسِ وَ أَمَّا مِنْ مُوسَى فَالْخَوْفُ وَ الْغَيْبَةُ وَ أَمَّا مِنْ عِيسَى فَاخْتِلَافُ النَّاسِ فِيهِ وَ أَمَّا مِنْ أَيُّوبَ فَالْفَرَجُ بَعْدَ الْبَلْوَى وَ أَمَّا مِنْ مُحَمَّدٍ (ص) فَالْخُرُوجُ بِالسَّيْفِ"؛ شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۳۲۲.
- ↑ " عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ فِي صَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ أَرْبَعُ سُنَنٍ مِنْ أَرْبَعَةِ أَنْبِيَاءَ سُنَّةٌ مِنْ مُوسَى وَ سُنَّةٌ مِنْ عِيسَى وَ سُنَّةٌ مِنْ يُوسُفَ وَ سُنَّةٌ مِنْ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ فَأَمَّا مِنْ مُوسَى فَخَائِفٌ يَتَرَقَّبُ وَ أَمَّا مِنْ يُوسُفَ فَالسِّجْنُ وَ أَمَّا مِنْ عِيسَى فَيُقَالُ لَهُ إِنَّهُ مَاتَ وَ لَمْ يَمُتْ وَ أَمَّا مِنْ مُحَمَّدٍ ص فَالسَّيْفُ"؛ شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج۱، ص۳۲۷.
- ↑ "پیش از شما سنّت‌هایی (بوده و) از میان رفته‌اند پس روی زمین گردش کنید تا بنگرید سرانجام دروغ‌انگاران چگونه بوده است"؛ سوره آل عمران، آیه ۱۳۷.
- ↑ "و از فتنه‌ای پروا کنید که (چون درگیرد) تنها به کسانی از شما که ستم کردند نمی‌رسد (بلکه دامنگیر همه می‌شود) و بدانید که به راستی خداوند سخت کیفر است"؛ سوره انفال، آیه ۲۵.
- ↑ " عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ إِنَّ سُنَنَ الْأَنْبِيَاءِ (ع) بِمَا وَقَعَ بِهِمْ مِنَ الْغَيْبَاتِ حَادِثَةٌ فِي الْقَائِمِ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ حَذْوَ النَّعْلِ بِالنَّعْلِ وَ الْقُذَّةِ بِالْقُذَّة "؛ لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص۲۳۹؛ ، شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۴۵.
- ↑ حسینی گرگانی؛میرتقی، نزول مسیح و ظهور موعود، ص 111 - 114.