علم ذاتی معصوم

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Shafipour (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۹ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۴۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم معصوم است. "علم تام معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم تام معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

معانی علم ذاتی معصوم==

  1. ذاتی به معنای استقلالی: ذاتی به معنای استقلالی بودن علم امام(ع) بدین معنا است که تصور شود امام(ع) دانش‌های خود را به طور غیر وابسته به خداوند و صرف نظر از عطای الهی در ذات خود دارد؛ به عبارت دیگر علم او هیچ ارتباطی با خداوند نداشته و ذات امام(ع) به طور مستقل دارای این علوم باشد. کسی که اندک آشنایی با معارف اسلامی داشته باشد، نادرست بودن چنین فرضی برای او کاملا آشکار است. تردیدی نداریم که اساسی‌ترین رکن اعتقادی در اسلام، توحید است که بنابر آن، همه توان‌ها، کمالات و آن چه در جهان ظهور پیدا کرده، وابسته به خداوند متعال است. بنابراین تنها می‌توان کمالات خداوند را به این معنا ذاتی دانست و علوم و کمالاتی که در پیامبران و امامان(ع) و دیگر مخلوقات مشاهده می‌شود، از خداوند متعال و مشروط به اذن و اراده او است: ﴿﴿ إِن كُلُّ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ إِلاَّ آتِي الرَّحْمَنِ عَبْدًا ﴾﴾ [۱] همه مخلوقات بندگان خداوند متعال هستند و توان انجام کاری را جز به اراده خداوند ندارند: ﴿﴿ وَمَا تَشَاؤُونَ إِلاَّ أَن يَشَاء اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾﴾ [۲]. بنابراین در فضای اندیشه اسلامی، وابسته بودن علوم ائمه(ع) به عطا و اذن الهی کاملا روشن و باور به آن از ضروریات دین به شمار می‌آید. ذاتی دانستن علم غیر خداوند به معنای یاد شده، مستلزم انکار توحید افعالی و شرک است. به همین دلیل، این مطلب در کلمات علمای شیعه معمولا پیش فرض گرفته شده و کمتر به آن تصریح شده است؛ اما می‌توان با اطمینان چنین باوری را به آن‌ها نسبت داد (...)
  2. ذاتی به معنای غیر استقلالی: تفسیر دیگری که بر ذاتی بودن در این مقام قابل تصور است، آن است که علم امام(ع)، اگر چه به معنای اول، غیر ذاتی و وابسته به عطای خداوند متعال است؛ اما خداوند، هرگاه امامی را می‌آفریند، علم ویژه را همراه او در فطرتش قرار می‌دهد. بدین معنا علم امام(ع) ذاتی یعنی فطری است و تصور جهل برای امام محال است. علمای امامیه کمتر به چنین معنایی از ذاتی بودن اشاره کرده‌اند. چنین ویژگی برای علم امام(ع) مورد اختلاف است. مرحوم ملا صالح مازندرانی گویا متمایل به این معنا از ذاتی دانستن علم امام(ع) است. یکی از عبارت‌های او در بحث علم امام(ع) چنین است: بلکه ائمه(ع) همواره عالم بوده‌اند، هیچ‌گاه از ابتدای خلقت و اصل آفرینششان جاهل نبوده‌اند. خداوند آنان را اساس دین و پایه یقین قرار داده است. این تعبیر، فطری بودن علم امام(ع) را می‌رساند.

پرسش‌های وابسته

  1. آیا علم تام معصوم امکان عقلی دارد؟ (پرسش)
  2. آیا علم تام معصوم با اختیار وی منافات ندارد؟ (پرسش)
  3. آیا اعتقاد به علم تام معصوم شرک نیست؟ (پرسش)
  4. آیا اعتقاد به تام بودن علم معصوم غلو نیست؟ (پرسش)
  5. آیا عدم اعتقاد به علم تام معصوم امام آسیبی به ایمان وارد می‌کند؟ (پرسش)
  6. آیا معصوم باید علم تام داشته باشد؟ (پرسش)
  7. آیا علم تام معصوم ضرورت عقلی دارد؟ (پرسش)
  8. آیا علم تام معصوم ضرورت شرعی دارد؟ (پرسش)
  9. آیا آگاهی معصوم به نحو تام شرطی از شروط امامت است؟ (پرسش)
  10. اگر معصوم علم تام دارد پس چه نیازی به وحی است؟ (پرسش)
  11. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در قرآن موجود است؟ (پرسش)
  12. آیا نمونه‌هایی از علم تام معصوم در حدیث موجود است؟ (پرسش)
  13. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  14. با وجود آیاتی که علم تام معصوم را نفی می‌کنند چگونه این علم اثبات می‌شود؟ (پرسش)
  15. آیاتی که موافقان علم تام معصوم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  16. چگونه آیات نافی علم تام معصوم از غیر خدا با آیات مثبت علم تام معصوم برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  17. آیاتی که مخالفان علم تام معصوم پیامبر خاتم به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)
  18. آیا روایاتی وجود دارند که علم تام معصوم را نفی می‌کنند؟ (پرسش)
  19. آیا روایاتی وجود دارند که علم تام معصوم را اثبات می‌کنند؟ (پرسش)
  20. چگونه آیات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  21. چگونه روایات نافی علم تام معصوم با روایات مثبت علم تام معصوم قابل جمع هستند؟ (پرسش)
  22. دلیل عقلی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  23. دلیل قرآنی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  24. دلیل حدیثی علم تام پیامبران چیست؟ (پرسش)
  25. آیا شاهد تاریخی بر علم تام پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
  26. بر فرض اثبات علم تام پیامبران علم تام امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
  27. دلیل عقلی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  28. دلیل قرآنی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  29. دلیل حدیثی علم تام امامان چیست؟ (پرسش)
  30. آیا شاهد تاریخی بر علم تام امامان وجود دارد؟ (پرسش)
  31. چرا امامان علم تام معصوم خود را انکار می‌کردند؟ (پرسش)
  32. آيا علم تام معصوم تکلیف‌آور است و معصوم را به عمل بر اساس آن موظف می‌کند؟ (پرسش)
  33. آیا معصوم از علم تام خود بهره می‌برد؟ (پرسش)
  34. اگر معصوم از علم تام خود بهره نمی‌برد پس فایده‌اش چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع علم معصوم

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ جز این نیست که هر که در آسمان‌ها و زمین است به بندگی به درگاه (خداوند) بخشنده می‌آید؛ سوره مریم، آیه: ۹۳.
  2. ↑ و جز آنچه خواست خداوند پروردگار جهانیان است؛ نخواهید؛ سوره تکویر، آیه: ۲۹.
  3. ↑ ویژگی‌های علوم ائمه از دیدگاه علمای امامیه
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=علم_ذاتی_معصوم&oldid=109874»