مرة بن منقذ بن نعمان عبدی در تاریخ اسلامی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مرة بن منقذ بن نعمان عبدی است. مرة بن منقذ بن نعمان عبدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مرة بن منقذ بن نعمان عبدی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمُرّة بن مُنقِذ بن نُعمان عَبْدی، یکی از سربازان و نیروهای تحت امر عمر بن سعد بود که در کربلا حضور داشت. او از قبیله بنی عبدالقیس[۱] و از جنایتکاران حادثه کربلا است.
مقدمه
مُرّة بن مُنقِذ، قاتل علی بن حسین بن علی بن أبی طالب (ع) ملقب به علی اکبر (ع) است.[۲]
هنگامی که علی‌اکبر پی در پی بر دشمن حمله برد، گروهی بر او حمله کردند و از هر سو ضربات شمشیر بر علی‌اکبر فرود آمد. او نیز به جنگ پرداخت و زد و خورد سخت و خونینی انجام داد. تشنگی مفرط، او را آزار می‌داد. یک بار نزد پدر برگشت و گفت: «پدر جان! تشنگی مرا کشت و سنگینی سلاح توانم را برد. آیا می‌توان آبی به‌دست آورد؟» امام فرمود: «فرزندم! زمانی کوتاه نیز بجنگ. چه زود است که جدّ خود محمد (ص) را دیدار کنی تا با قدحی لبریز از نوشیدنی که پس از آن هرگز تشنگی نیابی، تو را سیراب کند»[۳]
علی‌اکبر به سوی میدان برگشت. حمله بسیار شدیدی را آغاز نمود و پس از به خاک افکندن چند تن، غافلگیرانه هدف نیزه مُرّة بن مُنقِذ بن نُعمان عَبْدی قرار گرفت و به زمین افتاد.[۴]
بنا به نقل طبری چون علی‌اکبر رجز می‌خواند، مُرّه گفت: بزرگ‌ترین گناهان عرب به گردن من باشد اگر بر من بگذرد و چنین کند و پدرش را عزادار نکنم. گوید بار دیگر علی‌اکبر بیامد و با شمشیر به سپاه کوفه حمله برد. مُرّه بر او گذشت و ضربتی بر او زد که بیفتاد[۵] و فریاد زد: پدر جان! بر تو باد سلام، اینک این جدّم رسول خداست که به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: زود به سوی ما بشتاب. سپس آهی کشید و جان داد. دشمن اطراف او را محاصره کرده و با شمشیرهای خود بر پیکر او ضربه وارد می‌کردند. قساوت و بی‌رحمی دشمن نسبت به او چنان است که پس از افتادن از اسب، بدنش را قطعه قطعه کردند.[۶]
امام حسین (ع) بر بالین کشته فرزندش نشست و صورت بر صورت او نهاد و در حالی که می‌گریست، فرمود: «فرزندم! خدا بکشد قومی که تو را کشتند. اینان چه بسیار بر خدا و هتک حریم رسول خدا گستاخ گشته‌اند، پس از تو، خاک بر سر دنیا».[۷]
سپس گفت: خدایا! برکات زمین را از اینان باز دار و ایشان را سخت پراکنده ساز و به راه‌های گوناگون بیفکن و والیان را هرگز از آنان راضی مدار. آنان ما را خواندند تا یاری‌مان کنند. چون پاسخ دادیم ستم‌کردند و ما را کشتند. امام او را به سینه چسباند تا جان داد.
پس از شهادت امام حسین (ع)، مُرّه در کوفه زندگی می‌کرد. در زمان قیام مختار ثقفی و انتقام از قاتلان شهدای کربلا، مختار، عبدالله بن کامل را با گروهی مأمور دستگیری مرة بن منقذ بن نعمان عبدی کرد.
ابن کامل خانه او را محاصره کرد. مرّه نیزه‌اش را برداشت و روی اسبش پرید و در حال فرار قصد شکستن محاصره را داشت. او نیزه‌ای به عبدالله شبامی زد و او را مجروح کرد. عبدالله بن کامل او را تعقیب کرد و یک دستش هنگام دستگیری به شدت مجروح شد، اما توانست فرار کند و خود را به بصره رساند و به مصعب بن زبیر پیوست[۸].[۹]
جستارهای وابسته
- علی اکبر (شهید)
منابع
پانویس
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی، ج۳، ص۴۰۵؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۶ قمری، ج۴، ص۲۴۳؛ الاعلام، زرکلی، خیرالدین، بیروت: ۱۹۸۶ میلادی، ج۴، ص۲۷۷.
- ↑ وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی. ، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری، ج۵، ص۴۷۱
- ↑ «يَا أَبَتِ الْعَطَشُ قَدْ قَتَلَنِي وَ ثِقْلُ الْحَدِيدِ قَدْ أَجْهَدَنِي فَهَلْ إِلَى شَرْبَةٍ مِنَ الْمَاءِ سَبِيلٌ»؛ الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی، ج۵، ص۱۱۴.
- ↑ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری. ، ج۵، ص۱۰۲؛ الاخبار الطوال، دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی. ، ص۲۵۶.
- ↑ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی. ، ج۵، ص۱۸۸.
- ↑ ر. ک: وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری، ج۵، ص۴۷۶؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی. ، ج۵، ص۴۴۶؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری، ص۴۷؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۷ قمری. ، ج۴، ص۹۲؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ قمری، ج۲، ص۳۱؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب مازندارنی، ابوجعفر رشیدالدین محمد بن علی، قم: انتشارات علامه. ، ج۴، ص۳۴.
- ↑ «قَتَلَ اللَّهُ قَوْماً قَتَلُوكَ يَا بُنَيَّ! مَا أَجْرَأَهُمْ عَلَى الرَّحْمَنِ، وَ عَلَى اِنْتِهَاكِ حُرْمَةِ الرَّسُولِ! عَلَى الدُّنْيَا بَعْدَكَ الْعَفَاءُ!»؛ الاخبار الطوال، دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی. ، ص۲۵۶؛ ارشاد فی معرفة حجج‌الله علی‌العباد، شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، بیروت: ۱۴۱۴ قمری. ، ج۲، ص۲۳۹؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، چاپ احمد صفر، قاهره: ۱۳۶۸ قمری/ ۱۹۴۱ میلادی، ص۱۱۵؛ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ابن جوزی، عبد الرحمان، چاپ محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: ۱۴۱۲ قمری/ ۱۹۹۲ میلادی، ج۵، ص۳۴۵.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی. ، ج۶، ص۴۰۹؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی. ، ج۶، ۶۴.
- ↑ نظری منفرد، علی، نهضت‌های پس از عاشورا، ص ۲۳۰؛ محمدزاده، مرضیه، دوزخیان جاوید، ص۲۳۱-۲۳۳.