تجسس
تجسس از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: تجسس در قرآن - تجسس در فقه سیاسی - تجسس در جامعه‌شناسی اسلامی - نفی تجسس در معارف و سیره نبوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
تجسس: پیگیری امور پوشیده مردم و اطلاع‌گیری از اسرار آنها[۱]، خبرگیری و اطلاع از باطن افراد و کار دیگران[۲].
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا﴾[۳].
عده‌ای تجسس و تحسس را به یک معنا و تفاوت آنها را در این نکته دانسته‌اند که تجسس به اطلاع‌یابی و شناخت امور مردم و برای شرّ اطلاق می‌شود، ولی تحسس آن خبری است که از خود فرد و برای او کسب می‌شود و در امور خیر است[۴]؛ مانند ﴿فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ﴾[۵].
کنجکاوی در امور شخصی و نقض حریم خصوصی افراد از محرمات الهی است که در قرآن کریم از آن نهی شده است: ﴿إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا﴾[۶][۷][۸].
منابع
پانویس
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.
- ↑ «ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.
- ↑ «ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.
- ↑ «برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
- ↑ برای اطلاع بیشتر ر. ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، "تجسس"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۶۱.