حجاج بن سفیان قریعی
آشنایی اجمالی
حجاج بن سفیان بن نبیره قریعی، از قریع، شاخه‌ای از قبیله بنونمیر، از قبایل قیس عیلان است[۱]. در بیشتر موارد از او با تعبیر «حجاج بن نبیره» یاد شده، اما ابن حجر[۲] نام پدر وی را سفیان و نبیره را جد وی دانسته است.
صحابه نویسان معمولا عنوان خاصی برای وی قرار نداده و در دو عنوان «قرة بن دعموص نمیری» و «زید بن معاویه نمیری» به وی اشاره کرده‌اند. چنان که ابونعیم[۳] در شرح حال زید بن معاویه نمیری، از حجاج بن نبیره یاد کرده است و گفته که وی همراه عده‌ای از جمله قرة بن دعموص نزد رسول خدا (ص) آمدند. ابن اثیر[۴] نیز در شرح حال «زید بن معاویه نمیری» از او یاد کرده و مطالب أبونعیم را بازگو کرده است.
به همین منوال، ابن حجر[۵] در قسم اول الاصابه شرح حال «حجاج بن سفیان» را آورده است و می‌گوید: یاد وی در شرح حال «زید بن معاویه نمیری» خواهد آمد، اما در آن عنوان[۶] نیز سخنی از او به میان نیامده است. هرچند در عنوان «قرة بن دعموص»[۷]، به نام حجاج بن سفیان و اینکه همراه عده‌ای از بنی تمیر نزد رسول خدا (ص) آمدند، اشاره کرده است. از گزارش مفصلی که ابن شبه[۸] درباره وفد بنونمیر آورده چنین استنباط می‌شود که بنونمیر، برای بررسی اوضاع مدینه و حکومت تازه تأسیس رسول خدا(ص)، افرادی از جمله «حجاج قریعی» را بدانجا فرستادند. آنان نزد رسول خدا (ص) رفته و اظهار می‌دارند که برای پذیرش اسلام نیامده‌اند و هر کدام بحثی فرعی را مطرح می‌کند. «حجاج قریعی» در این ملاقات هدایایی را به رسول خدا (ص) تقدیم کرد، پیامبر هدایا را پذیرفت و از وی خواست که آنها را تحویل ضحاک بن سفیان و لقیط بن منتفق که در مجلس حضور داشتند، دهد. آنان پس از این دیدار به قبیله خود بنونمیر بازگشته و گزارش دیدار را عرضه کردند که پس از آن جمع دیگری از بنو نمیر که منابع از حضور «حجاج» در میان آن جمع یادی نکرده‌اند، نزد رسول خدا (ص) رفته و اسلام می‌پذیرند.[۹].
جستارهای وابسته
- بنی‌نمیر (قبیله)
- قریع (قبیله)
- قیس عیلان (قبیله)
- سفیان بن نبیره قریعی (پدر)
- نبیره قریعی (جد)
منابع
پانویس
- ↑ سمعانی، الانساب، ج۴، ص۴۸۶.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۷.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۳، ص۱۱۹۶.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۲، ص۳۷۵.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۷.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۵۱۲.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۵، ص۳۳۱.
- ↑ ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، ج۲، ص۵۹۲.
- ↑ داداش‌نژاد، منصور، مقاله «حجاج بن سفیان قریعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳، ص۴.