اولین مسلمانان
اولین مسلمانان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اولین مسلمانان در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
در هر انقلابی پیش‌گامانی هستند که پایه‌های نهضت بر دوش آنان قرار می‌گیرد. آنها در واقع، وفادارترین عناصر انقلابی‌اند؛ زیرا هنگامی که پیشوا و رهبرشان از هر جهت تنهاست، گرد او را می‌گیرند و با اینکه از جهات مختلف در فشارند و انواع خطرها از هر طرف آنها را احاطه کرده، دست از یاری و فداکاری، برنمی‌دارند. در آغاز اسلام نیز مانند هر انقلاب دیگری، پیشگامان و مؤمنان نخستین، با مشکلات فراوانی روبه‌رو بودند. آنها شکنجه و آزار می‌شدند، ناسزا می‌شنیدند، متهم می‌شدند، به زنجیر کشیده می‌شدند و کشته می‌شدند؛ اما با اراده‌ای آهنین و عزمی راسخ و ایمانی استوار، در این راه گام نهادند و به استقبال خطرها رفتند.
نخستین مسلمان
نخستین کسی که اسلام آورد و صادقانه از پیامبر اکرم (ص) پیروی و آن حضرت را یاری و معاونت کرد، امیر المؤمنین علی بن ابی طالب (ع) بود. علّامه امینی در کتاب ارزشمند خود، الغدیر، سخن ده‌ها تن از بزرگان صحابه، تابعین و اعلام مسلمان را از ده‌ها منبع معتبر غیر شیعی آورده که تأیید و تأکید می‌کند که علی (ع) نخستین مسلمان امّت اسلامی است[۱].
علی (ع) در مناسبت‌های فراوان بر سبقت خویش در اسلام تأکید فرموده است. از جمله: احدی در نماز با رسول خدا (ص) بر من پیشی نگرفت. من نخستین کسی هستم که به رسول خدا (ص) ایمان آوردم. من صدیق اکبر هستم. یا فرمود که: احدی را در این امّت نمی‌شناسد که پیش از او خدا را پرستش کرده باشد، مگر رسول خدا (ص). و یا هفت سال پیش از مردم نماز خواند[۲].[۳]
نخستین مسلمانان
پس از امیرالمؤمنین (ع) و خدیجه (س)، جعفر بن ابی‌طالب اسلام آورد[۴]. شیخ صدوق در امالی از رسول خدا (ص) نقل کرده است که جعفر، پیش از اسلام نیز موحد بوده و هیچ‌گاه بت نپرستیده است[۵]، پس از جعفر، زید بن حارثه ایمان آورد[۶]، فاطمه بنت اسد، مادر امیرمؤمنان (ع) نیز، دومین زنی بود که اسلام را پذیرفت[۷]، ابوذر غفاری[۸]، عمر بن عنبسه اسلمی[۹] خالد بن سعید[۱۰]، عتبة بن غزوان[۱۱]، حمزة بن عبدالمطلب[۱۲] و عبیدة بن حارث[۱۳] نیز از پیشگامان پذیرش اسلام شمرده شده‌اند. ابن‌اسحاق در کتابش، هشت نفر را با عنوان مسلمانان نخستین، مطرح کرده است که درباره شماری از آنان اختلاف است، و از همین رو، گروهی از مؤرخان و محققان با او مخالفت کرده و گزارش وی را نپذیرفته‌اند.
دیگر مسلمانانی که مؤرخان و سیره‌نویسان، آنان را نخستین مسلمانان شمرده‌اند، عبارت‌اند از: خباب بن أرت[۱۴]، ابوبکر[۱۵]، عثمان بن عفان[۱۶]، طلحه بن عبیدالله[۱۷]، زبیر بن عوام[۱۸]، سعد بن ابی وقاص[۱۹]، عبدالرحمان بن عوف[۲۰]، سعید بن زید و همسرش فاطمه اخت عمر بن خطاب[۲۱]، صهیب[۲۲] و بلال حبشی[۲۳].[۲۴]
منابع
پانویس
- ↑ بنگرید: الغدیر، ج۳، ص۹۵- ۹۹؛ ۲۲۴- ۲۳۶؛ ج۹، ص۱۵، ۱۲۲؛ ج۱۰، ص۱۵۶- ۱۵۸، ۱۶۴- ۱۶۸، ۲۹۰- ۳۲۲.
- ↑ بنگرید: الغدیر، ج۳، ص۲۱۳- ۲۲۲؛ ج۱۰، ص۱۵۸- ۱۶۴؛ شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۳؛ تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۲۴؛ مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۰۲؛ الاوائل، ج۱، ص۱۹۵؛ وقعة صفّین، ص۳۵۵، ۳۶۰؛ مروج الذهب، ج۲، ص۵۹.
- ↑ عاملی، سید جعفر مرتضی، سیرت جاودانه ج۱، ص ۲۷۸؛ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، اولین مسلمانان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۱۸۱-۱۸۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۴؛ ابوالفتح کراجکی، کنزالفوائد، ج۱، ص۲۷۰؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۳۴۱.
- ↑ شیخ صدوق، امالی، ص۷۵.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۴.
- ↑ جعفر مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة النبی الأعظم، ج۷، ص۶۴.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، السیرة النبویه، ج۲، ص۱۳۸، محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ص۳۱۷؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۲۵۲.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.
- ↑ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.
- ↑ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۲.
- ↑ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۲، ص۴۱۹؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۲، ص۷۲۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱۶.
- ↑ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۴۳؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۱۷۸.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، اولین مسلمانان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۱۸۴ ـ ۱۸۵.