حکومت خراسان

مقدمه

خراسان یکی از اقلیم‌های بزرگ ایران است که قدمتی تاریخی داشته و همواره قبل و بعد از اسلام محل برخی از حوادث مهم بوده است. این منطقه در زمان خلیفه سوم فتح شد و حاکمان مختلفی بر آن حکومت کرده‌اند و قیام‌های گوناگونی همچون قیام شعوبیه، قیام ابومسلم خراسانی و... بر علیه خلفای زمان به وقوع پیوسته است^[۱]. با شهادت امام رضا(ع) و دفن آن حضرت در طوس به محلی برای زیارت عاشقان اهل بیت(ع) تبدیل شد و حوادث مهمی نیز در آخرالزمان در آن روی خواهد داد^[۲].

حضرت علی(ع) بعد از بازگشت از جنگ جمل، جَعدَة بن هُبَیره مَخزومی را به خراسان فرستاد و چون به نیشابور رسید و دانست که مردم آن منطقه کافر شده‌اند، بازگشت و امیرالمؤمنین(ع)، خلید بن قره یربوعی را فرستاد. او نیشابور را محاصره کرد و اهالی آنجا با او صلح کردند. مردم مرو نیز با او از در آشتی درآمدند^[۳].^[۴].

جعدة بن هبيرة مخزومی پسر خواهر حضرت علی (ع) و از اصحاب و یاران باوفای آن حضرت بود^[۵]. زمانی که امیرالمؤمنین (ع) از جنگ جمل به کوفه وارد شد، در منزل او ساکن شد^[۶]. حضرت پس از مدتی جعده را به خراسان فرستاده^[۷] و پس از آنجام مأموریت از خراسان بازگشت و در کوفه ماند و همواره ملازم امیرالمؤمنین (ع) بود^[۸].

حریث بن جابر حنفی بکری از مخلصين اصحاب امام على (ع)^[۹] و از فرمانداران و حاکمان شرقی کشور اسلامی از جانب حضرت بود. وی در زمان فرمانروایی‌اش در آن بلاد، دو دختر یزدجرد پادشاه ایران را به مدینه فرستاد و حضرت حسین (ع) یکی از دختران را که نامش شهربانو بود به ازدواج خود در آورد و امام چهارم حضرت زین العابدین (ع) از وی به دنیا آمد^[۱۰].^[۱۱]

↑ تاریخ آستان قدس رضوی، ج۲، ص۱۱-۲۵؛ تاریخ مشهد الرضا (ع)، ص۲۶-۵۱؛ تاریخ شهر مشهد، ص۱۳-۱۷.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۲۶۷؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۳۰؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۹۲.
↑ نویری، نهایة الإرب، ج۵، ص۲۳۹؛ الکامل فی التاریخ، ترجمه، ج۴، ص۱۱۷.
↑ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۱۷-۵۱۸.
↑ رجال طوسی، ص۳۷، ش۱۴؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۰، ص۷۷ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.
↑ شرح ابن ابی الحدید، ج۳، ص۱۰۴.
↑ تهذيب التهذیب، ج۲، ص۴۸ و اعیان الشیعه، ج۴، ص۷۷.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۳۰۱-۳۰۲؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص ۵۱۹.
↑ رجال طوسی، ص۳۹، ش۲۶.
↑ ارشد مفید، ج۲، ص۱۳۷.
↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۴۳۴-۴۳۵؛ ذاکری، علی اکبر، سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ج۱، ص۵۲۸-۵۲۹.