ابوسبره جد عیسی بن سبره

آشنایی اجمالی

ابن سکن، تنها کسی است که نام او را «حیان» گفته، ولی در بیشتر منابع حدیثی و صحابه‌نگاری، به اجمال از او چنین یاد شده است: «عیسی بن سبره عن أبیه عن جده»؛ ابونعیم^[۱] و ابن منده^[۲] فرد مورد بحث را ابوسبره جهنی دانسته‌اند. چنانچه این سخن درست باشد، وی همان معبد بن عوسجه جهنی خواهد بود^[۳]؛ البته اتحاد این دو، با سخن ابن سکن سازش ندارد. ابن حجر^[۴] نیز چنین اتحادی را برای این دو مدخل نپذیرفته است.

تنها روایت او را نوه‌اش عیسی بن سبره^[۵] از پدرش از جدش چنین نقل کرده است: رسول خدا (ص) بالای منبر رفت و فرمود: «ای مردم! نماز بدون وضو نماز نیست و کسی که نام خدا را نگوید وضو ندارد. کسی که به من ایمان نداشته باشد، به خداوند ایمان ندارد و آنکه حق انصار را نشناسد، به من ایمان ندارد» ^[۶]. در برخی از منابع یاد شده، مطالب این روایت به صورت مختصر نقل شده است و ذهبی^[۷] و هیثمی^[۸] این حدیث را منکر (تنها از یک طریق نقل شده و راوی عیسی در این مورد، تضعیف شده است) شناخته‌اند.^[۹]

↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۵، ص۲۹۱۴.
↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۶، ص۱۳۰.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۴۲.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۴۲.
↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۹۶، عبد الله بن سبره دارد و شامی ص۱۸۴ به نقل از بغوی والمعجم الاوسط طبرانی، علی بن سبره نقل کرده‌اند، ولی در نقل‌های دیگران از بغوی و نیز در الأوسط، عیسی بن سبره روایت شده است. همچنین در یک نقل ابن ابی عاصم عیسی بن ابی سبره آمده است.
↑ طبرانی، الأوسط، ج۲، ص۲۶؛ همو، کتاب الدعا ص۱۲۹؛ ابن ابی عاصم، الآحاد و المثانی، ج۲، ص۱۵۲ و ج۳، ص۳۳۸؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۵، ص۲۹۱۴؛ ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ص۱۵۵؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۱، ص۲۲۸.
↑ ذهبی، تجرید اسماء الصحابه، ج۲، ص۱۷۰.
↑ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۱، ص۲۲۸.
↑ هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «ابوسبره جد عیسی بن سبره»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۲۷.