عبدالملک بن اعین
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
متأسّفانه کتب رجالی شیعی و سنّی به ثبت ویژگی‌ها و نیز ابعاد گوناگون زندگی او نپرداخته‌اند، تنها در برخی از کتب اهل سنت وی را فردی صاحب رأی و پیرو مکتب قیاس در تفقّه بر شمرده‌اند و نیز همین نسبت را به برادرش (زراره بن اعین) داده‌اند.
همگان، از جمله رجالیون اهل سنّت، بر شیعه امامی بودنِ او اتّفاق نظر دارند و حتّی برخی، چون ذهبی وی را از شیعیان غالی و افراطی دانسته‌اند.
از گفت و گوی ربیعة الرأی با امام صادق(ع) چنین برمی‌آید که او همانند دیگر برادران‌اش برای اخذ حدیث از عراق به مدینه می‌‌آمد و از خرمن دانش امام باقر(ع) و امام صادق(ع) خوشه‌ها برمی‌چید [۱].
از روایات کشّی برمی‌آید که وی مورد توجّه وعلاقه بسیار امام صادق(ع) بوده و آن حضرت پس از مرگ عبدالملک، در حقّ او دعایی بلیغ فرموده است[۲].
همچنین امام صادق(ع) ضمن گفت و گویی با زراره، عبدالملک را دعا کردند و فرمودند: هنوز شخصی مانند عبدالملک نیامده است تا جای خالی او را پر کند[۳].
رجالیون شیعی متفقاً وی را که از طبقه ششم راویان است، به بزرگی و جلالتِ قدر ستوده‌اند، امّا رجالیون اهل سنّت درباره وی دوگونه اظهار نظر کرده‌اند.
افرادی چون: ابن معین و سفیان وی را تضعیف، امّا بسیاری دیگر مانند: ابن حجر، ابن حبّان و ابوحاتم وی را توثیق یا تصدیق کرده‌اند و به نظر می‌‌رسد آنها که در مقام تضعیف وی برآمده‌اند، بیش‌تر به عقاید کلامی و تشیع او نظر داشته‌اند تا به شخصیّت اخلاقی و تشکیک در راست گویی وی. برقی، او را از اصحاب امام باقر(ع)بر شمرده است، کشّی و شیخ طوسی علاوه بر این، او را از صحابیان امام صادق نیز دانسته‌اند. وی از کسانی مانند: ابو وائل، ابن شداد، ابن اذینه، ابوحرب بن ابی الاسود و ابوعبدالرحمن سلمی نقل حدیث کرده است و ابن سُمَیْع، سفیان ثوری، سفیان بن عیینه، محمد بن اسحاق بن یسار، عبدالملک بن ابی‌سلیمان و دیگران از او روایت کرده‌اند. احادیث وی در صحاح شش گانه اهل سنّت و نیز در کتاب من لا یحضره الفقیه و تهذیب نقل شده است[۴].
کسی به تاریخ درگذشت وی تصریح نکرده است. تنها ذهبی وی را در تاریخ الاسلام در شمار طبقه سیزدهم راویان (بنابر ملاک وی در این کتاب) نام برده و در شمار درگذشتگان بین سال‌های ۱۲۱ - ۱۳۰ﻫ.ق دانسته است.[۵]
جستارهای وابسته
- زرارة بن اعين (برادر)
