حسین بن سعید اهوازی در معارف و سیره رضوی

مقدمه

فرزند سعید بن حماد بن مهران اهوازی و برادر حسن بن سعید اهوازی است. وی محضر امام جواد (ع) را درک نموده است. او در اصل از اهالی کوفه بود که به اهواز آمد و سپس به قم مهاجرت نموده و به نزد حسین بن ابان رفت و در آن دیار رحل اقامت افکند و سرانجام در قم درگذشت.

او سی کتاب داشت که برخی از آنها عبارتند از: کتاب الوضوء، کتاب الصلاة، کتاب الزکاة، کتاب الصوم، کتاب الحج، کتاب النکاح و الطلاق، کتاب الوصایا، کتاب الفرائض، کتاب التجارات، کتاب الاجارات، کتاب الشهادات، کتاب الایمان و النذور و الکفارات، کتاب الاشربه، کتاب المکاسب، کتاب التقیه، کتاب الخمس، کتاب المروة و التجمل، کتاب الصید و الذبائح، کتاب المناقب، کتاب المثالب، کتاب التفسیر، کتاب المؤمن، کتاب الملاحم، کتاب المزار، کتاب الدعاء، کتاب الرد علی غالیه، و کتاب العتق و التدبیر^[۱].^[۲]

حسین بن سعید اهوازی در راویان امام رضا در مسندالرضا

او از بزرگان اهل حدیث و مشایخ عالیقدر روایت می‌باشد. علمای رجال و فقهاء او را در کتب خود به جلالت قدر و وثاقت و دیانت و عفت و پاکی عقیده ستوده‌اند، او از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی(ع) است و در نزد آن بزرگواران محترم بوده و از خواص یاران آنها به شمار می‌رفته است، او کتب و تألیفات زیادی دارد که در کتب رجال و فهارس ذکر شده‌اند.

برقی در رجال خود گوید: حسین بن سعید اهوازی و برادرش حسن از محدثان کوفه به شمار می‌روند، وجد آنها از موالیان امام سجاد(ع) بوده است، و شیخ طوسی نیز در رجال خود گفته: حسین بن سعید صاحب مصنفات از ثقات می‌باشد، و در فهرست گوید: او از ثقات اصحاب امام رضا و جواد و هادی(ع) است. او از کوفه به اهواز و از آنجا به قم رهسپار شد و در آنجا اقامت گزید.

نجاشی گوید: حسین بن سعید بن حماد بن مهران ابومحمد اهوازی با برادرش حسن در تألیف کتب مشارکت داشت و او کتاب‌های زیادی تصنیف کرده که بر سی عدد بالغ می‌باشد، تمام کتاب‌های او را ابوالعباس احمد بن محمد دینوری در هنگامی که حسین بن سعید از زیارت امام رضا(ع) مراجعت می‌کرد و در آمل طبرستان اقامت داشت از وی روایت می‌کند و نام کتب او در فهرست شیخ و نجاشی آمده‌اند.

علامه حلی در بخش اول خلاصه او را ذکر می‌کند و می‌گوید: حسین بن سعید اهوازی که جدش از موالیان علی بن الحسین(ع) بود از ثقات اهل حدیث به شمار می‌رود، او از امام رضا و ابوجعفر جواد و ابوالحسن هادی(ع) روایت می‌کند، اصل او از کوفه است و از آنجا با برادرش حسن به اهواز آمدند، و سپس به قم منتقل گردیدند و در منزل حسن بن ابان اقامت گزیدند و او در شهر قم در گذشت.

اسحاق ندیم هم در فهرست خود او را ذکر می‌کند و گوید: حسن و حسین فرزندان سعید اهوازی اصلاً از اهل کوفه بوده‌اند، آنها در زمان خود از مشاهیر اهل حدیث و فقه به شمار می‌رفتند، و آثار و اخبار آنها در مذهب شیعه زیاد می‌باشد و مناقب آن دو مشهور در نزد همگان هست، آنها از اصحاب امام رضا(ع) بودند و بعد از او به فرزندش ابوجعفر ملحق شدند، و سپس نام تألیفات آنها را ذکر می‌کند.

ابن حجر هم او را در کتاب خود ترجمه کرده و گوید: حسین بن سعید بن حماد بن سعید بن مهران کوفی اهوازی که در قم اقامت داشت، شیخ طوسی او را در کتاب خود ذکر نموده و کشی نیز حالات او را نقل می‌کند، او کتاب‌هایی نیز تصنیف کرده است، حسین بن حسن بن ابان و احمد بن محمد بن عیسی از وی روایت می‌کنند.

او از امام رضا(ع) فقط یک حدیث روایت می‌کند که ما آن را در کتاب جنائز حدیث ۱۲ نقل کرده‌ایم او می‌گوید: برای امام رضا(ع) نوشتم: آیا باید تابوت میت را از طرفی بخصوص حمل کرد و یا هر چهار طرف مساوی می‌باشد فرمودند: از هر طرف بخواهند می‌‌توانند بردارند.^[۳]