حسین بن سعید اهوازی در تاریخ اسلامی
آشنایی اجمالی
حسین بن سعید اهوازی یکی از مفاخر رجال حدیث و از شاگردان موثق و مورد اعتماد سه تن از ائمه بزرگوار، امام رضا، امام جواد، و امام هادی(ع) است. در کتابهای رجال از او به نیکی، عظمت و وثوق یاد شده است.
پدر بزرگ حسین، «حماد» نام داشت و جدش «مهران» از غلامان امام سجادS بود. از نام مهران، ایرانی بودن او آشکار است. پدر حسین در کوفه سکونت داشت. بعد از مدتی حسین با برادرش حسن -که از علما و روایان بزرگ شمرده میشد- به اهواز و از آنجا به قم هجرت کرد و در آن شهر سکنی گزید. احمد سیروی که استاد محمد بن حسن صفار به حساب میآمد[۱]، نیز همراه حسین به قم آمد. او نیز از راویان و شاگردان مکتب اهل بیت است و آثاری مانند: کتابهای احتجاج و انبیاء و مثالب را به یادگار گذاشته است.
حسین بن سعید و برادرش، مشهورترین فرد، میان فقها و محدثان در قداست نفس، دیانت، قدرت حفظ، صحت ضبط و مقام علمی در نیمه اول سده سوم هجری هستند[۲].
شیخ طوسی، حسین بن سعید را از یاران امام رضا، امام جواد و امام علی النقی(ع) میداند[۳].
او ثقه است. در اسناد بسیاری از روایات واقع شده است که تعداد آن روایات بالغ بر ۵۰۲۶ مورد است؛ از محمد بن ابی عمیر ۱۵۰، از فضالة بن ایوب ۲۴۴، از حماد بن عیسی ۲۵۹، از صفوان بن یحیی ۱۶۲ و از نصر بن سوید ۳۹۳ حدیث نقل کرده است.
نجاشی در توضیح خود درباره تألیفات حسین بن سعید مینویسد: «حسین با برادرش حسن بن سعید، در تألیف ۳۰ عنوان کتاب مشارکت داشته است ولی مشهور این است که این آثار، متعلق به حسین است»[۴].
از فهرست شیخ طوسی این گونه استفاده میشود که اصل تصنیف کتابها از حسین بوده و حسن اخبار آن را روایت کرده است، یا اینکه در نوشتن آن سی کتاب مشارکت داشته است؛ بدین سبب، شیخ طوسی در شرح حال حسین مینویسد برای او سی کتاب است[۵]. از جمله آثار ارزشمند حسین بن سعید میتوان به کتابهای وضو، صلاة، زکاة، صوم، حج، نکاح، طلاق، مکاسب، تقیه، دعا و فرائض اشاره کرد[۶].
از سی کتاب او تاکنون کتابهای المؤمن و الزهد ترجمه شدهاند که اولی حاوی ۲۰۰ حدیث و دومی ۲۹۰ حدیث است.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ نجاشی، رجال، ص۷۷.
- ↑ مفاخر اسلام، ج۱۷، ص۴۰.
- ↑ طوسی، رجال، ص۳۹۹.
- ↑ نجاشی، رجال، ص۵۸.
- ↑ قاموس رجال شیخ شوشتری، ج۳، ص۲۸۴.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج۵، ص۲۴۴.
- ↑ قریشی، سید حسن، اصحاب ایرانی ائمه اطهار، ص 220-222.