مسجد الحرام در معارف مهدویت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مسجد الحرام است. مسجد الحرام از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مسجد الحرام در قرآن - مسجد الحرام در معارف مهدویت - مسجد الحرام در فقه اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از مهمترین مسجدهای روی زمین، مسجد الحرام است. این مسجد که محیط بر کعبه و قبلهگاه مسلمانان است، بین مسلمین از جایگاه ویژهای برخوردار است. این مسجد در طول تاریخ بعثت پیامبران الهی نیز از قداست و عظمت ویژهای برخوردار بوده است. و به نیکی از آن پاسداری میکردهاند.
از آنجا که آغاز رسالت پیامبر اکرم(ص) از آنجا بوده و نیز همه مسلمانان به طرف آن نماز میگزارند، همچنان در نگاه مسلمین دارای عظمت است؛ به ویژه آنکه در برخی روایات، محل آغاز ظهور حضرت مهدی(ع) یاد شده است[۱]. امام صادق(ع) در این باره فرمود: «همانا قائم، آنگاه که خروج کند، به مسجد الحرام داخل شده، در حالی که رو به کعبه کرده است به مقام تکیه میزند و...»[۲].[۳]
یاران حضرت به طور معجزه‌آسا و با طی‌الارض در یک شب در این مسجد گرد هم آمده و با ایشان بیعت می‌‌نمایند. البته از تحولاتی که در آخرالزمان پیش می‌‌آید، مسجد الحرام نیز مستثنی نبوده و شاهد خرابی‌ها و بازسازی‌های فراوان شده است[۴].
بازگشت مسجدالحرام به حدود اصلی در زمان ظهور
امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که قائم(ع) بپاخیزد، مسجد الحرام را به حدود اصلی آن باز می‌گرداند و مقام ابراهیم را به جایگاه نخستین آن انتقال می‌دهد[۵]. می‌دانیم که مسجد الحرام پس از رحلت پیامبر(ص) تاکنون بارها گسترش داده شده و از هر سو بر آن افزوده شده است؛ اما با همه اینها باز هم به وضعیت اصلی خویش و نقطه‌ای که ابراهیم(ع) برای آن خط‌کشی کرد، نرسیده است.؛ چراکه پایه‌ها و حدود اصلی آن از "حزوره"[۶] یا نقطه‌ای می‌باشد که میان "صفا" و "مروه" است.
این مطلب را از امام صادق(ع) آورده‌اند که: در پاسخ فردی که از حدود مسجد الحرام می‌پرسید و می‌گفت: "آیا آنچه را به مسجد الحرام افزوده‌اند، جزو آن است یا نه؟" فرمود: "آری! همه جزو مسجد الحرام است و با همه این افزودن‌ها به مساحت آن، هنوز به آن نقشه خطی که ابراهیم و اسماعیل برای مسجد ترسیم کردند، نرسیده است"[۷] و فرمود: ابراهیم(ع) در مکه میان "حزوره" تا نقطه‌ای که محل وسیعی است، خط‌کشی کرده و این خط‌کشی و نقشه، حدود مسجد است[۸]. همچنین حسین بن نعیم از امام صادق(ع) در مورد نماز خواندن در قسمت‌های جدیدی از مسجد الحرام را میان صفا و مروه، تعیین کردند و مردم پیش از این تا صفا طواف می‌کردند...[۹].
مرحوم فیض کاشانی در مورد جمله امام صادق(ع) که می‌فرماید: «فَكَانَ النَّاسُ يَحُجُّونَ مِنَ الْمَسْجِدِ إِلَى الصَّفَا». یا بنا بر نسخه دیگری «"يَحُجُّونَ مِنْ مَسْجِدِ الصَّفَا"». دو احتمال می‌دهد: نخست اینکه: ممکن است منظور این باشد که مردم تا صفا طواف می‌کردند. دوم اینکه: از مسجد الحرام می‌بستند[۱۰].
به هرحال خلاصه این روایات، بیانگر این نکته است که مسجد الحرام در اصل، بسیار بزرگ‌تر از مسجد الحرامی است که اکنون می‌نگریم و هنگامی که امام مهدی(ع) ظهور نماید، دیوار احاطه کننده مسجد را عقب می‌کشد و دیواری بر جایگاه اصلی آن، همان نقطه‌ای که ابراهیم و اسماعیل آن را برای مسجد الحرام خط‌کشی کردند، بنیاد می‌کند و این کار، طواف بر گرد خانه دوست را برای عاشقان آسان می‌سازد؛ به‌ویژه که شمار زائران بیت الله نیز در عصر درخشان آن گرامی، به ده‌ها میلیون نفر می‌رسد[۱۱].
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص۴۷۶، ح ۵۰۲.
- ↑ «إِنَ الْقَائِمَ إِذَا خَرَجَ دَخَلَ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ فَيَسْتَقْبِلُ الْكَعْبَةَ وَ يَجْعَلُ ظَهْرَهُ إِلَى الْمَقَامِ»، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص۵۹.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۳۹۸ - ۳۹۹.
- ↑ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۵۴۶.
- ↑ ارشاد مفید، ص۳۶۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص۳۳۸.
- ↑ واژه "حزوره" بر وزن "قسوره" نام مکانی است، میان صفا و مروه. کافی، ج ۴، ص۵۳۹.
- ↑ کافی، ج ۴، ص۲۱۰.
- ↑ کافی، ج ۴، ص۲۱۰.
- ↑ تهذیب، ج ۵، ص۴۵۳.
- ↑ وافی، چاپ قدیم، ج ۲، ص۲۸.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۴۳.