حجة الوداع در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حجة الوداع است. حجة الوداع از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حجة الوداع در قرآن - حجة الوداع در تاریخ اسلامی - حجة الوداع در فقه سیاسی - حجة الوداع در معارف و سیره نبوی - حجة الوداع در معارف و سیره فاطمی - حجة الوداع در معارف و سيره علوی - حجة الوداع از دیدگاه اهل سنت - پرسش مرتبط نداردمقدمه
در تاریخ اسلام، به آخرین حج پیامبر (ص) "حجة الوداع" می‌گویند. در سال دهم هجرت، پیامبر (ص) با گروهی از مسلمانان، که شمارشان از صدهزار نفر متجاوز بود، قصد حج کرد و هنگام بازگشت، در پای کوه عرفات، خطبه‌ای معروف که مورخان آن را صحیفة النبی یا قانون اساسی اسلام نامیده‌اند، در محور ذیل بیان فرمود[۱]:
- امنیت و حفظ جان و مال مردم؛
- برادری و برابری (مساوات)؛
- پاسداری و حرمت گزاردن به قوانین (نظیر عدم تبدیل و تغییر ماه‌های حرام)؛
- احترام به حقوق مردم و عدم تجاوز به حقوق دیگران؛
- نفی تبعیض نژادی؛
- نفی استثمار؛
- ابلاغ کمال دین و پایان رسالت[۲]؛
- ابطال آداب و سنن ناپسند جاهلی؛
- دشمن‌شناسی و پیروی نکردن از شیطان؛
- حفظ امانت‌داری؛
- دعوت به یگانه‌پرستی[۳].
منابع
پانویس
- ↑ سیرۀ حلبی، ج۳، ص۲۸۹؛ سیره ابن هشام، ج۲، ص۶۰۵؛ طبقات ابن سعد، ج۲، ص۱۸۶-۱۸۴؛ بحار الانوار، ج۲۱، ص۴۰۵.
- ↑ راجع به تعیین جانشینی امیر مؤمنان از سوی پیامبر اسلام، ر. ک: واقعه غدیر خم.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۷۸.