بحث:آیه صادقین در تفسیر و علوم قرآنی

ابن منظور «صدق» را نقطه مقابل کذب دانسته و از ابن درستویه نقل نموده است که «صدق» به همه اوصاف پسندیده اطلاق می‌شود. خلیل نیز گفته است: «صدق به کامل هر چیزی اطلاق می‌شود». زبیدی صدق را حاوی همه اوصاف پسندیده و نیکو می‌داند. راغب در مفردات القرآن می‌گوید: و يعبر عن كل فعل فاضل ظاهرا و باطنا بالصدق، فيضاف إليه ذلك الفعل الذي يوصف به نحو قوله...؛ «از هر کار پسندیده‌ای که در ظاهر و باطن خوب و پسندیده باشد، به صدق تعبیر می‌شود و موصوف آن به صدق اضافه می‌شود».

در قرآن «صدق» صفت اموری قرار گرفته است که علاوه بر سخن و کلام، به رفتار و رویه‌های عملی نیز دلالت دارد؛ برای نمونه در آیه دوم سوره یونس «صدق» صفت «قدم» قرار گرفته است و در آیه ۹۳ سوره یونس، «صدق» صفت «جایگاه» قرار گرفته است.

مرتبه کامل صدق همان عصمت و طهارت است که با وجود آن راستی و درستی در گفتار و کردار به طور کامل تحقق پیدا می‌کند. شاهد قطعی بر این مطلب اینکه اگر منظور از صادقین غیر از امامان معصوم بود، با فرض اینکه در میان امت، به نص آیه تطهیر و اتفاق همه مسلمانان، معصوم وجود دارد، لازمه‌اش آن بود که بر تمام انسان‌ها حتی امامان معصوم لازم باشد که از غیر معصوم پیروی کنند و این عقلاً قبیح است این مرتبه (عصمت) جز در خاندان پیامبر(ص) وجود نخواهد داشت. شاهد دیگر اینکه خداوند تمام مؤمنان را در اول آیه به تقوا و پرهیز از گناهان امر کرده و آن‌گاه آنان را به بودن با «صادقین» فرمان داده است و بودن با آنان چیزی جز قرار گرفتن در قید اطاعت آنان و پرهیز از مخالفت با آنان نیست و امامت چیزی جز واجب بودن طاعت امام بر مأموم نمی‌باشد. بلکه اگر بخواهیم از امامت و ائتمام تعبیر دقیقی ارائه کنیم بهترین تعبیر این است که بودن با امام و متابعت وی و جدا نشدن از او را مطرح سازیم..

بر پایه این روایات اهل بیت(ع)، مصادیق آیه صادقین، امام علی و ائمه معصوم(ع) می‌باشند و پیروی مطلق از آنان، از طریق تشریع الهی واجب شده است. کاربرد کلمه «صدق» در لغت و آیات قرآن، بر گستردگی مفهوم آن دلالت می‌کند؛ یعنی افزون بر گفتار، اندیشه، باورگوها، اخلاق، رفتار و سلوک دینی را دربر می‌گیرد. وجوب همراهی مطلق از صادقین که قرآن بدان فراخوانده است، در همه محورهای یادشده، معنادار خواهد بود.