سیره خانوادگی حضرت فاطمه
حضرت فاطمه (س) به عنوان دختر پیامبر خاتم (ص) جایگاهی ویژه نزد آن حضرت داشت به‌گونه‌ای که از محبوب‌ترین افراد نزد ایشان به شمار می‌آمد. آن حضرت در نقش مادری نیز به به تربیت فرزندان خویش اهتمام ویژه‌ای داشت و در نقش همسرداری نیز جایگاهشان چنان برجسته بود که در لحظات پایانی عمر خویش، امیرالمؤمنین (ع)، رضایت خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در زندگی، رفتاری از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان همسر آزرده باشد.
دختر، مادر و همسری نمونه
حضرت فاطمه (س) در زندگی پیامبر (ص) جایگاه خاصی داشت و از محبوب‌ترین افراد نزد ایشان به شمار می‌آمد[۱]، همین بس که پیغمبر (ص) ایشان را "ام‌أبیها" خواندند[۲] و در مواردی نیز از عبارت "فداها ابوها" استفاده می‌کردند[۳]. همچنین پیامبر (ص) ایشان را بسیار می‌بوسید و می‌فرمود از ایشان، بوی بهشت استشمام می‌شود[۴] و نیز به احترام ایشان از جای برمی‌خواستند[۵].
از معروف‌ترین احادیث پیامبر (ص) درباره حضرت فاطمه (س) این جمله است: "فاطمه پاره تن من است، هر کس او را بیازارد مرا آزار داده و هر که مرا آزار دهد خدا را آزار داده است و هر کس او را خوشحال کند مرا خشنود ساخته و هر کس مرا خشنود سازد خدا را خشنود ساخته است"[۶].
گرامی داشتن حضرت فاطمه (س) از جانب پیامبر (ص) نقش مهمی در زدودن فرهنگ جاهلی آن زمان داشت که داشتن دختر را مایه ننگ می‌دانستند: ﴿وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِي التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ﴾[۷].
فرزندان حضرت فاطمه (س) مادر خویش را در کودکی از دست دادند؛ ولی در همین زمان اندک نیز ایشان، اهتمام ویژه‌ای به تربیت فرزندان خویش داشتند. در تاریخ آمده است: زمانی که حسنین (ع) به بازی با یکدیگر مشغول بودند ایشان و پیامبر (ص) آنان را در هر چه بهتر انجام دادن بازی تشویق می‌کردند؛ چون نقش عمده‌ای در تربیت دارد[۸].
شیوه همسرداری ایشان علاوه بر نمود آن در مظاهر زندگی، از سخنان پایانی این دو شخصیت بزرگوار در لحظات پایانی زندگانی حضرت فاطمه (س) آشکار می‌شود که حضرت علی (ع) خطاب به حضرت فاطمه (س) رضایت خویش را از ایشان اعلام کرد و فرمود که هیچ‌گاه در زندگی، رفتاری از ایشان ندیده‌اند که خاطر ایشان را به عنوان همسر آزرده باشد[۹]. در حدیثی از ایشان آمده است: "بهترین شما کسانی هستند که در برخورد با مردم نرم‌تر و مهربان‌ترند و با همسرانشان مهربان و بخشنده‌اند"[۱۰].[۱۱]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۲۸۴.
- ↑ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۶ ص۲۲۰؛ ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۵۷.
- ↑ شیخ صدوق، الأمالی، ص۱۴۱.
- ↑ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج۱، ص۱۸۳؛ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۵۲؛ فرات بن ابراهیم الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۱۱۹.
- ↑ سید مرعشی، شرح احقاق الحق، ج۳۳، ص۲۵۸.
- ↑ «إِنَّ فَاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّي فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ سَرَّهَا فَقَدْ سَرَّنِي»؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۶۷، ص۳.
- ↑ «و چون یکی از ایشان را به دختر (دار شدن) نوید دهند چهره‌اش (از خشم) سیاه می‌شود و او (ناگزیر) خشم خود را فرو می‌خورد از بدی خبری که به او داده‌اند از قوم خود پنهان می‌گردد؛ آیا او را با (احساس) خواری نگه دارد یا (زنده) در خاک پنهان کند؛ هان! بد داوری می‌کنند» سوره نحل، آیه ۵۸-۵۹.
- ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الأطهار، ج۴۳، ص۲۸۶.
- ↑ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص۱۵۱.
- ↑ محمد بن جریر طبری، دلائل الإمامة، ص۷.
- ↑ شریعت‌جو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱، ص۳۲۲-۳۲۴.