علم عادی معصوم

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث علم عادی معصوم است. "علم عادی معصوم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

علم عادی معصوم در قرآن | علم عادی معصوم در حدیث | علم عادی معصوم در کلام اسلامی | علم عادی معصوم در فلسفه اسلامی | علم عادی معصوم در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم عادی معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

چیستی علم عادی معصوم

• امامان (ع) دارای دو گونه علم هستند: علم عادی و علم غیرعادی (علم لدنی یا علم موهوبی).
• علم عادی و اکتسابی که از طریق حواس ظاهری و راه‌های اکتسابی برایشان حاصل می‌شود. پیامبر و امام، بشری هستند مانند سایر افراد: ﴿قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِّثْلُكمُ‏ْ﴾ و اعمالی که در مسیر زندگی انجام می‌دهد، مانند سایر افراد بشر در مجرای اختیار و بر اساس علم عادی است؛ امام مانند دیگران خیر و شر و نفع و ضرر کارها را از روی علم عادی تشخیص داده و آنچه را شایسته اقدام می‌بیند اراده کرده، در انجام آن به تلاش و کوشش می‌پردازد. بنابراین سیرۀ اهل بیت (ع) در گفتار و رفتار معمولاً مبتنی بر علم عادی ایشان بوده است. البته این بدان معنا نیست که ایشان از علم غیبی استفاده نمی کردند، بلکه موارد بسیاری گزارش شده است که بر طبق علوم غیبی عمل می‌کردند. حتی امیرالمؤمنین (ع) نحوۀ دریافت علم از پیامبر (ص) را به دو صورت می‌داند، عادی و غیر عادی. فراگیری علم به صورت عادی، امری است همگانی که هرکس به اندازۀ استعداد، تلاش و کوشش خود می‌تواند از علم و معلّم بهره برد و امیرالمؤمنین (ع) در این مسیر نیز از ممتازترین اصحاب پیامبر بوده‌اند.

روایات و نمونه‌هایی از علم عادی معصوم

• دربارۀ علم عادی، حسن بن جهم می‌گوید به امام رضا (ع) عرض کردم: «همانا امیرالمؤمنین (ع) قاتل خود را شناخته بود و می‌‏دانست در چه شبی و در چه مکانی کشته می‌‏شود، و چون نعرۀ مرغابی‌ها را در خانه شنید، فرمود: "اینها نعره زنانی هستند که نوحه‌‏گرانی پشت سر دارند". و وقتی ام کلثوم به او عرض کرد: کاش امشب در خانه نماز بخوانی و برای نماز جماعت، دیگری را بفرستی، آن حضرت قبول نکرد و بدون اسلحه در رفت و آمد بود، در صورتی که می‌‏دانست ابن ملجم او را با شمشیر می‌‏کشد و اقدام به چنین کاری جایز نیست. امام رضا (ع) فرمود: "آن‌چه گفتی، درست است، ولی خود آن حضرت اختیار فرمود که در آن شب مقدرات خدای عزوجل اجرا شود.»

چیستی علم غیر عادی معصوم

• علم غیر عادی و علوم ویژه و آگاهی‌هایی که از طرق خاصی برای اهل بیت (ع) حاصل می‌شود، یعنی جزء علوم موهبتی و غیبی هستند. مثلاً امیرالمؤمنین (ع) در این رابطه علوم فراوانی را دریافت نموده است.

پرسش‌های وابسته

• علم عادی معصوم چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

• علم عادی معصوم امام؛
• علم عادی معصوم پیامبر؛
• علم عادی معصوم پیامبر خاتم؛
• علم عادی معصوم ولی؛
• علم عادی معصوم وصی؛
• علم عادی معصوم اهل بیت(ع)؛
• علم عادی معصوم فاطمه زهرا(س).

منبع‌شناسی جامع علم عادی معصوم

• کتاب‌شناسی علم عادی معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم عادی معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم عادی معصوم.

منابع

• افقی، داود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات؛
• نادم، محمد حسن، علم امام از نگاه امیرالمؤمنین با تأکید بر نهج البلاغه؛
• موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی؛
• طباطبایی، سید محمد حسین، معنویت و تشیع و چند مقاله دیگر؛
• اسد علی‌زاده، اکبر، علم امام و استقبال از مرگ؛

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: