علت طولانی شدن غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
| علت طولانی شدن غیبت امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
علت طولانی شدن غیبت امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیتالله محمد جواد خراسانی، در کتاب «مهدی منتظر» در این‌باره گفته است:
- «هم‌چنان‌که وجودش را علت و حکمتی است و غیبتش را علت و حکمتی است، همچنین طول مدت را نیز علت و حکمتی است و بالاخره هر چیزی را مدتی است: ""لکل أجل کتاب"" باید مدتش را طی کند. چند علت برای طول غیبت از اخبار استفاده می‌شود:
- علت اول: اینکه خداوند به مقتضای عدل و فضل و امتحان، دو دولت قرار داده: برای حق دولتی و برای باطل دولتی و دولت حق را در آخر قرار داده، اولیاء خدا در دولت باطل با خائف و مقهورند و یا غائب و مستور و ناچار است که هریک از دو دولت استیفای کامل از دولت خود کند. دولت باطل که دولت ابلیس است انتهای او تا روز قیام آن حضرت است، چنان‌که در قرآن است که ابلیس گفت: ﴿رَبِّ فَأَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ﴾ "پروردگارا مرا مهلت ده تا روز قیامت".
- خداوند فرمود: ﴿فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾[۱] "تو از مهلت داده شدگانی تا روز میقات معلوم -که روز قیامت قائم (ع) است-".
- پس باید ابلیس استفاده کامل و بهره‌برداری تمام از دولت خود کند و چون به تاریخ برگردیم و نیک بررسی کنیم، اگر منصف باشیم خواهیم دید که دولت ابلیس در ازمنه گذشته اگرچه به طول انجامیده بهره‌برداری کامل نکرده، چندی است که در این ازمنه اخیر تازه می‌خواهد بهره‌برداری کند و به‌طوری که مقصود او است تاحدی نائل شود، اگر ازمنه سابق را با این زمان اخیر مقایسه کنیم، خواهیم دید که هیچ وقت اینگونه اسباب فسق و فجور و لهو و لعب و آزادی از همه جهت و اسباب ظلم و تعدی و جور و همه انواع قبائح فراهم و آماده نبوده پس باید غیبت آن‌قدر طول بکشد که شیطان تا حدی به آرزوی خود برسد.
- علت دوم: اینکه هر صنفی به حکومت برسد تا از امتحان بیرون آیند. حضرت صادق (ع) فرمود: "دولت ما آخر دولت‌ها است، نماند اهل بیتی که خدا برای آنها حکومت و دولتی مقرر کرده مگر اینکه همه به دولت خود برسند، تا اینکه چون سیره مرا ببینند نگویند اگر ما مالک امر می‌بودیم نیز چنین رفتار می‌کردیم"[۲]. ایضا آن حضرت فرمود: "نخواهد بود این امر تا نماند هیچ صنفی از مردم مگر این که ولایت پیدا کنند بر مردم، تا اینکه کسی نگوید اگر ما ولایت می‌یافتیم عدالت می‌کردیم، سپس قائم قیام کند به حق و عدالت"[۳].
- علت سوم: بی‌وفائی و ناپایداری در عهد و پیمان و متحد و یکدل نبودن یاران. خود آن حضرت در توقیعی که برای شیخ مفید صادر فرمود، فرموده است: "اگر چنان‌چه شیعیان ما خداوند ایشان را به طاعت خود موفق کند، همه باهم مجتمع و یکدل بودند در وفای به عهد ما، فیض ملاقات ما بر ایشان به تأخیر نمی‌افتاد و هرآینه زودتر به سعادت دیدار ما نائل می‌شدند نظر به حق معرفت و صدق معرفتشان نسبت به ما، پس ما را از ایشان حبس نکرده جز آنچه به ما می‌رسد از اعمال ناشایسته‌ای که ما آنها را خوش نداریم از ایشان و انتظار آن را از ایشان نداریم"[۴].
- پس باید آن‌قدر طول بکشد که کسانی که بعد از تمییز و تمحیص باقی می‌مانند، مجدانه پایدار در عهد و فداکاری باشند در اثر طول انتظار و شدت اشتیاق با انزجال از واردات بسیار و قهرا این معنی به‌تدریج حاصل خواهد شد، چنان‌که حال مردم این ازمنه با غیبت امام (ع) بسیار فرق دارد با مردمی که در عصر حضور بودند از جهت محبت و معرفت و خلوص.
- از قضیه ملاقات علی بن ابراهیم مهزیار معلوم می‌شود نگرانی و دلگیری آن حضرت از اعمال دوستان خود و اینکه اعمال بد ایشان نیز دخیل در غیبت و طول آن است، گفت: چون به خدمت رسیدم آن حضرت به من فرمود: ما انتظار ترا داشتیم شب و روز چرا دیر کردی؟ عرض کردم: کسی نبود که مرا به سوی شما رهنمائی کند، پس حضرت با انگشت به زمین می‌زد و فرمود: نه چنین است و لکن شماها به زیادی اموال پرداختید و بر ضعفای مؤمنین تجبر به خرج دادید و قطع رحم کردید، پس چه عذری برای شما الان می‌باشد؟ گفتم: التوبه التوبه. پس فرمود:ای پسر مهزیار، اگر نبود استغفار بعضی از شماها برای بعضی، هرآینه هرکس بر زمین بود هلاک می‌شد به جز خواص شیعه، آنان‌که اقوالشان با افعالشان شبیه است[۵].
- علت چهارم: اینکه خداوند در صلب کفار و فجار مؤمنینی قرار داده، چنان‌که در صلب مؤمنین نیز کفار و فجاری قرار داده. ﴿يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ﴾[۶] و چون آن حضرت قیام به سیف می‌کند از فاجر و کافر چیزی نمی‌گذارد؛ پس باید آن‌قدر طول بکشد تا اینکه هر مؤمنی که در صلب کافر و فاجر است بیرون آید.
- به حضرت صادق (ع) گفته شد: چرا امیر المؤمنین (ع) با مخالفین خود در اول جنگ نکرد؟ فرمود: یک آیه در کتاب خدا مانع او شد.
- گفت: کدام آیه؟ فرمود: ﴿لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا﴾[۷].
- "اگر هر هم زائل و جدا شوند یعنی مؤمن و کافر، هرآینه عذاب می‌کنیم اشخاصی را که کافرند از ایشان عذاب دردناکی". گفت: چه مقصود است از زائل و جدا شدن؟ فرمود: ودیعه‌هائی است از مؤمنین در صلب جمعی از کافرین و همچنین قائم (ع) ظهور نخواهد کرد هرگز تا اینکه ودیعه‌های خدا بیرون آید و چون بیرون آیند آن‌گاه ظاهر شود بر دشمنان خدا و آنان را بکشد[۸].
- علت پنجم: اینکه خداوند برای او اصحاب و انصاری مخصوص قرار داده با نام و نشان و حسب و نسب، که امیرالمؤمنین (ع) و حضرت صادق (ع)[۹] ایشان را به اسم و نسب یاد کرده‌اند، پس باید آنها نیز به‌وجود آیند»[۱۰].
پاسخ‌های دیگر
| ۱. آیت الله مکارم شیرازی؛ |
|---|
|
الگو:جمع شدن۲.پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
- پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:
- «به تأخیر افتادن ظهور، علت‌های مختلفی دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
- عدم پذیرش جهانی: برای اینکه قیام حضرت به نتیجه برسد، لازم است بیشتر مردم آمادگی پذیرش حکومت امام زمان (ع) را بیابند و با جان و دل، به دستورهای ایشان گردن نهند. این پذیرش جهانی زمانی روی می‌دهد که مردم از تمام حکومت‌های برپاشده ناامید شوند و ببینند که افراد عادی نمی‌توانند عدالت و معنویت جامعه را تأمین کنند. در این صورت، خودبه‌خود به این نتیجه می‌رسند که فقط امامی معصوم که به اسرار عالم آفرینش و انسانها آگاه است، می‌تواند حکومت عدل را برپا کند. همچنین درمی‌یابند که عدالت، لازم‌ترین چیزی است که باید به آن پای‌بند بود و حتی در موارد ضرر به خود نیز، نباید روی عدالت پا گذاشت و ظلم بر دیگران را روا دانست. بعد از فراهم آمدن این مقدمات، مردم سراسر جهان احکام اسلام و فرمان‌های امام زمان (ع) را که عین اسلام است، به جان می‌پذیرند.
- نبودن یاران حقیقی: برای پیروزی قیام و نهضت، باید یارانی پاک‌باخته و مجاهد وجود داشته باشند؛ به‌طوری که تمام هستی خود را در راه تحقق اسلام و عدالت فدا کنند و در راه خدمت به دین و مردم آماده تحمل هرگونه سختی باشند؛ افرادی دانا، توانا، باتقوا و دارای روحیه گذشت و ایثار که با تلاش شبانه‌روزی، دستورهای حضرت را اجرا کنند و هدف قیام را تحقق بخشند.
- فراهم نبودن زمینه تشکیل حکومت جهانی: بعضی معتقدند پیشرفتهای صنعتی و فن‌آوری و نیز وجود گسترده و قوی وسایل ارتباط جمعی، زمینه‌ساز ظهور به شمار می‌آیند و برای حکومت جهانی، باید چنین ابزاری نیز به‌طور گسترده در تمام جهان فراهم آید تا مردم دنیا به‌درستی از وضعیت نظام ظلم و جور حاکم بر جهان آگاه گردند و از طرف دیگر، با نظام الهی و نجات‌بخش اسلام به‌طور صحیح آشنا شوند. در نتیجه، قدرت تشخیص حق از باطل را یافته و برای تحقق دولت حق به تلاش و جنبش افتند؛ افزون بر اینکه برای کنترل و اداره جهان به دست دولتی مرکزی، به چنین وسایل پیشرفتهای نیاز جدّی است»[۱۲].
|}
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ حجر، ۳۸- ۳۶.
- ↑ غیبت طوسی، ص ۴۷۲، ح ۴۹۳؛ اثباة الهداة، ج ۳، ۵۱۶، ح ۳۶۹.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۴۴، ح ۱۱۹.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۳، ۴۶۲، ح ۱۴۲۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۴۴، ح ۱۱۹.
- ↑ دلائل الامامة، ص ۵۴۲، ح ۵۲۲.
- ↑ روم، ۱۹.
- ↑ فتح، ۲۵.
- ↑ علل الشرائع، ص ۱۴۷، ح ۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۹۷، ح ۱۹.
- ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۳، ۱۰۴، ح ۶۴۷ و ۴، ۲۲، ح ۱۰۹۹.
- ↑ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۷۷-۸۰.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۲۱۱ -۲۱۸.
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۸۱.