احلال در فقه سیاسی
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل احلال (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- احلال: حلال کردن، حلال شمردن، رفع ممنوعیّت، حرمت شکستن[۱]. از «حِلّ» به معنای گره‌گشایی[۲]، رفعِ مانع و رفع حرمت[۳].
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ
[۴].- تحلیل به لحاظ منشأ فاعلی دو گونه است: تحلیل الهی، تحلیل انسانی:
- تحلیل الهی: نتیجه آن مجموعه احکام شرعی در موارد و موضوعاتی است که خداوند آنها را حلال شمرده است: أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا[۵]. در برخی موضوعات به اقتضای حکم و موضوع، تحلیل الهی به معنای وجوب است[۶]: فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي[۷].
- تحلیل انسانی: ازآنجا‌که تشریع (حلال و حرام‌شمردن) از امور الهی و غیربشری است و حتی خداوند رسولش را از آن منع کرده است: يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ[۸]، خداوند از تحلیل و تحریم انسانی در موضوعات و احکام شرعی نهی شدید کرده است: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ[۹] و در قالب "حرمت‌شکنی" مورد موأخذه قرار داده است[۱۰].
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ سیدعلی‌اکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۶۷؛ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۰۱.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۵۱.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۷۲.
- ↑ «ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام را نشکنید» سوره مائده، آیه ۲.
- ↑ «خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۱، ص۱۶۹.
- ↑ «که خشم من شما را فرا گیرد» سوره طه، آیه ۸۱.
- ↑ «ای پیامبر! چرا چیزی را که خداوند بر تو حلال کرده است حرام می‌داری؟» سوره تحریم، آیه ۱.
- ↑ «ای مؤمنان! (حرمت) شعائر خداوند را و نیز (حرمت) ماه حرام نشکنید » سوره مائده، آیه ۲.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۵۱-۵۲.