انفال در فقه سیاسی
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل انفال (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- انفال: غنیمت جنگی به اعتبار پیروزی در جنگ[۱]؛ اصل آن "نفل" که در زبان عبری به معنای "سقوط و هبوط" است[۲]. برخی گفتهاند: "نفل" یعنی زیادت و فزونی[۳].
- ﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ﴾[۴].
- بنابر روایات، انفال اموالی است که از دارالحرب بدون جنگ گرفته میشود و نیز در سرزمینی که اهلش آن را ترک و از آن هجرت میکنند که "فیء" نامیده میشود؛ همچنین میراث کسی که وارثی نداشته باشد، سرزمین و اموالی که پادشاهان به این و آن میبخشیدند (در صورتی که صاحب آن شناخته نشود) و بیشه زارها و جنگلها و درهها و سرزمینهای موات که همه اینها از آنِ خدا و پیامبر(ص) و بعد از او برای کسی است که قائم مقام اوست و او آن را در هر راه که مصلحت خویش و مصلحت مردمی که تحت تکفل او هستند، ببیند، مصرف خواهد کرد[۵].
- انفال بر اموالی اطلاق میشود که مالک ندارند؛ مانند کوهها، بستر رودخانهها، شهرهای مخروبه، روستاهای اسکان بادیهنشینها (که ترکشان کردهاند)، ارث بدون وارث و نظیر اینها که افزون بر مالکیت انسانها هستند؛ به غنیمت جنگی نیز گفته میشود.
- انفال بر اساس آیه شریفه ﴿يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ﴾ در مالکیت خداوند و رسول(ص) هستند[۶].
- انفال از منابع مالی حکومت اسلامی پیامبر(ص) محسوب میشده و با توجه به توسعهای که در انفال نسبت به معادن زیرزمینی، جنگلها، مراتع و چراگاههای طبیعی و بیابانها... وجود دارد، میتوان از انفال به عنوان منابع ملی که امروزه تحت کنترل دولتها هستند، نام برد[۷].
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۸۲۰.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۲۱۰.
- ↑ سیدعلیاکبر قرشی، قاموس قرآن، ج۷، ص۹۹.
- ↑ «از تو از انفال میپرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است» سوره انفال، آیه ۱.
- ↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۵، ص۴۸۵. جمالالدین مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۲۵۴.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۶-۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۲۷.