امامت در معارف دعا و زیارات
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امامت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
واژه امام مشتق از “أمّ” و به معنای هر چیزی است که چیزهای دیگری به آن ضمیمه میشود، نسبت داده میشود، از او پیدا میشود و یا الهام گرفته میشود. امام به معانی مختلفی به کار میرود، از جمله به معنای پیشوا و رهبری که از او پیروی میشود. امامت منصب الهی جانشینی پیامبر(ص) در راهبری دینی و دنیوی امت اسلامی است.
امامت در ساختار تفکر سیاسی و فرهنگی اسلام نقش فعال و حیاتبخش دارد، به گونهای که اسلام بدون امامت آئینی جامد و نمایی بیمحتوا و کالبدی بدون روح است. فضای سیاسی خفقانآور موجود در عصر امام زینالعابدین(ع) باعث عدم آشنایی عموم مردم با امامت گردید. در این راستا امام(ع) در سختترین و خطرناکترین دوران حکومت اموی، برای شناساندن مقام و جایگاه اهلبیت(ع) به عنوان امامان امت و ادامهدهندگان راه رسالت، از راهبردی خلاقانه مدد گرفته است و آن عبارت است از ذکر صلواتهای مکرّر بر محمد و آل طاهرینش به انواع گوناگون در خلال دعاهای صحیفه. حضرت در متن صلواتها با بهکارگیری واژگان و تعابیری کوتاه و پرمحتوا، به ویژگیها و مقامات والا و منحصربهفرد امام همچون عصمت، برتری علمی، برگزیدگی، تقرب و رفعت مقام... و نیز وظایف متقابل امام و مردم اشاره میکند.
اهمّ مباحثی که امام سجاد(ع) پیرامون امامت مطرح میکند حول سه محور میچرخد: ۱ - ویژگیهای امام؛ ۲ - وظایف و مسئولیتهای امام؛ ۳ - وظایف مردم نسبت به امام.[۱]