امامت و رهبری در نگاه عقل و دین (کتاب)
امامت و رهبری در نگاه عقل و دین، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی موضوعات امامت و ولایت می‌پردازد. این کتاب اثر محمد باقر شریعتی سبزواری است و انتشارات بوستان کتاب انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| امامت و رهبری در نگاه عقل و دین | |
|---|---|
| پرونده:000002.jpg | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد باقر شریعتی سبزواری |
| موضوع | امامت، ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات بوستان کتاب|انتشارات انتشارات بوستان کتاب]][[رده:انتشارات انتشارات بوستان کتاب]] |
| محل نشر | قم |
| سال نشر |
|
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۹-۰۵۴۹-۴ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «انسان‌ها برای یافتن راه صحیح زندگی دنیوی و دست‌یابی به سعادت اخروی نیاز به راهنمایی دارند. خدا بارها پیامبرانی را برای هدایت مردم فرستاده است. حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر الهی است كه با قرآن به میان مردم آمده و آن‌ها را به راه راست هدایت کرده است. پس از رحلت پیامبر(ص)، مردم هنوز نیازمند راهنمایی در بسیاری از امور بودند و به طور قطع خدا مردم را در هیچ برهه‌ای بدون پیشوا قرار نداده بود. در آیات بسیاری، خداوند مردم را به اطاعت از رسول خدا و جانشینان او فرا می‌خواند. كتاب حاضر به بررسی آیات و احادیثی می‌پردازد كه در آن‌ها به مسئله‌ی امامت به طور كلی و موضوع امامت علی(ع) به طور خاص پرداخته شده است. در بخشی از كتاب نیز برخی انحرافات راه‌یافته به موضوعات دینی از جانب وهابیون بررسی شده است. برخی از این موضوعات عبارت‌اند از: شفاعت، رمی جمرات، سجده بر خاك و برزخ».[۱]
فهرست کتاب
مقدمه
- امام پناه مردم در فتنه‌ها؛
- حق با علی(ع) است و علی(ع) با حق؛
کلیات امامت
- ضرورت بحث امامت؛
- فریضه امام‌شناسی؛
- امامت و خلافت در اسلام؛
- تعریف واژگانی امام؛
- تعریف کلامی امامت؛
- مؤلفه‌ها و شاخصه‌ها در تعریف امامت؛
- تفاوت شیعه و سنی در امامت؛
- جایگاه امامت در علم کلام؛
- مناصب رسول اکرم(ص) و امامت؛
- تفاوت در مراتب امامت؛
- امامت، مسئله‌ای فقهی یا کلامی؟
- چرا امامت از اصول دین است؟
- الف) قرآن؛
- ب) اصول دین از نظر سنت؛
- رابطه امامت، رسالت و امت؛
- امامت ضلالت و هدایت؛
- دیدگاه اهل سنت؛
- عدم تضاد امامت و خاتمیت؛
- امام، هادی امت است؛
- امامت، گفتمانی عقلی یا شرعی؟
- الف) اجماع صحابه:
- وجوب اجماع امت بر انتخاب امام؛
- امامت جبری و قهری؛
- ب) نصب امام به دلیل شرعی:
- ۱. دلیل غزالی؛
- ۲. برهان ماوردی؛
- ۳. دفع ضرر نفسانی، واجب است؛
- ۴. حدیث معرفت امام زمان(ع)؛
- نظریهٔ شیعهٔ امامیه؛
- چرا به امام نیازمندیم؟
- الف) حفاظت همه‌جانبه از ناموس دین؛
- ب) اجرا و تبیین اصول و فروع اسلام؛
- ج) اجرای عدالت؛
- د) تهذیب و تربیت؛
- ه) نیاز شریعت به مفسّر؛
شاخصه‌های امامت از نظر اهل سنت
- دلایل انتصابی بودن امامت:
- ۱. عدم آگاهی مردم؛
- ۲. فلسفه نبوت و امامت؛
- ۳. اتمام حجت؛
- ۴. عصمت و علم لدنی؛
- ۵. وجوب اطاعت اولی‌الامر؛
- ۶. قاعدهٔ لطف:
- اشکال بر قاعدهٔ لطف؛
- منطق شیعه در وصایت؛
- آیا ممکن است پیامبر غفلت کند؟
- حکمت جعل خلافت؛
- شرایط احراز امامت از نظر مذاهب؛
- احراز امامت از نظر تشیّع؛
- امامت امام چگونه مشخص می‌شود؟
- خاستگاه امامت؛
- شرایط کلی امامت؛
- عصمت چیست؟
- عصمت و افضلیت؛
- دلایل نقلی عصمت:
- الف) آیهٔ تطهیر:
- ارادهٔ الهی چگونه است؟
- ب) دلیل دیگر بر عصمت؛
امامت خاصه
- الف) رویکرد منطقی و کلامی امامت؛
- ب) رویکرد نقلی امامت:
- ۱. آیهٔ تبلیغ:
- شأن نزول آیهٔ تبلیغ:
- الف) دیدگاه‌های اهل سنت؛
- ب) دیدگاه مشترک شیعه و سنی؛
- ۲. آیه ولایت و احادیث آن:
- کاربرد واژهٔ ولیّ؛
- دیدگاه‌های مفسران؛
- اشکال‌ها و پاسخ‌ها؛
- هجوم بر امام علی(ع)؛
- بازگشت مردم به امام انتصابی؛
- اولی‌الامر چه کسانی‌اند؟
- خلاصه‌ای از تفسیر امام راحل؛
- وظیفه امت در برابر امام جائر؛
- ویژگی‌های امام در قرآن:
- ۱. برتری در علم و تدبیر؛
- ۲. حق محوری؛
- ۳. شجاعت؛
- ۴. نفرت از مدح و ستایش؛
- ۵. تأکید بر حق‌گویی و انتقاد؛
- ۶. محروم ساختن نزدیکان؛
- ۷. حفظ بیت‌المال؛
- برجستگی‌های امام علی(ع) در نگاه اهل سنت؛
- درجه ایمان و یقین؛
- صبر و پایداری؛
- عدالت؛
- حکومت قرآن و سنت؛
- امامت در سنت نبوی؛
- خلافت علی(ع) از نظر سنت؛
- علمای شیعه چه می‌گویند؟
- یکم: مسنّ‌ترین صحابهٔ نزدیک؛
- دوم: صاحب غار پیغمبر(ص)؛
- سوم: نماز ابوبکر به جای پیامبر(ص)؛
- چهارم: کلام علی(ع) در عدم وصایت؛
- پنجم: دعا برای خلفای راشدین؛
- ششم: پاسخ امام علی(ع) به نامه معاویه؛
- هفتم: تجلیل امام حسن(ع) از شیخین؛
- هشتم: آرایش شمشیر ابوبکر؛
- نهم: کلام امام جواد(ع)؛
- دهم: حدیثی از احقاق الحق؛
- یازدهم: گفته سلمان محمدی(ص)؛
- دوازدهم: آیا بیعت امام علی(ع) دلیل حقانیت است؟
دوازده امام در قرآن و سنّت
- ۱. همه مسائل در قرآن نیامده است؛
- ۲. بعضی از رموز قرآن برای ما قابل درک نیست؛
- ۳. تفسیر و تأویل چیست؟
- دوازده امام در قرآن؛
- قرائن و شواهد کلامی؛
- مقتضای اعجاز قرآن؛
- تأویل چهار ماه حرام به چهار امام معصوم؛
- اوصیای دوازده‌گانه در ادیان؛
- ائمهٔ اثنا‌عشر در منابع اهل سنّت و شیعه:
- الف) دوازده امام و تصریح بر آن؛
- ب) تساوی خلفای پیامبر با نقبای بنی‌اسرائیل؛
- ج) قریشی بودن دوازده امام:
- ائمهٔ اثنا‌عشر کیانند؟
- د) ذکر نام اول و آخر امامان اثنی‌عشر؛
- ه) ائمهٔ دین از اهل بیت پیامبرند؛
- و) مشخصات دوازده امام؛
غلوّ چیست و غالی کیست؟
- تعریف واژگان؛
- موضع‌گیری امامان معصوم:
- الف) نهی و تحذیر از غلو؛
- ب) اظهار برائت و نفرت؛
- ج) اظهار برائت در قالب دعا؛
- د) نهی از معاشرت با غلات؛
- ه) احادیث غلو‌نما ساختگی است:
- زیارت عبدالقادر؛
- آیا اعتقاد به ولایت تکوینی امامان غلو است؟
- آیا این حرف با کتاب خدا سازش دارد؟
- رابطه ریاضت با ولایت؛
- امتیاز ائمه اهل بیت(ع)؛
- آیا ائمه افضل از پیامبران هستند؟
- چگونه تعالیم امامان(ع) تا قیامت باقی است؟
- می‌گویند حضرت علی(ع) به ملکوت رفته است؟
نمایه
- آیات؛
- روایات؛
- اعلام؛ [۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد باقر شریعتی سبزواری (متولد ۱۳۱۹ ش، سبزوار)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد تقی ستوده، جعفر سبحانی، محمد فاضل لنکرانی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و ناصر مکارم شیرازی پیگیری کرد. مسئولیت پاسخ به سؤالات دفتر تبلیغات اسلامی، سردبیر مجله معارف، مسئول رسیدگی به پرونده دانشجویان اخراجی و تخلفات اداری دانشگاه تهران و امام جمعه الیگودرز از جمله فعالیت‌های وی است.
او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «رجعت در نگاه کتاب و سنت و عقل»، «وحی و نبوت در نگاه عقل و دین»، «زن از منظر اسلام»، «تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم»، «مناظره و تبلیغ: فن مناظره، مجادله، مغالطه و خطابه»، «توحید در نگاه عقل و دین» و «شیطان در نگاه عقل و دین» برخی از این آثار است.[۳]