ضلالت در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Heydari (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۱ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۵۷ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.


اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ضلالت است. "ضلالت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ضلالت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

فقدان ارشاد و راهنمایی به مقصود[۱]، عدول از راه راست[۲]. اصل آن "ضلّ" به معنای ضایع‌ کردن و بردن چیزی در مسیر غیر حقّ آن[۳]، مقابل "اهتداء" (هدایت ‌شدن)[۴].

﴿يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ[۵].

اضلال از جانب خداوند نوعی تعذیب و مجازات برای انسان‌های ناسپاس، کفّار و کسانی است که مستحق این عذاب هستند: ﴿كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ[۶].

ضلالت بشری در اعتقادات، نیات قلبی و اعمال او متجلی می‌شود: ﴿وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا[۷]، ﴿فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ[۸]،﴿وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ[۹].[۱۰].

به جامعه‌ای که در آن مردم از مسیر حق گمراه و به ضلالت کشیده شده‌اند، "مدینه ضاّله" اطلاق می‌شود. عده‌ای از اندیشمندان مسلمان بر محور ضلالت و هدایت، جوامع انسانی و دولت‌ها را طبقه‌بندی کرده‌اند؛ بر این اساس "مدینه ضالّه" شهری است که مردم آن فضایل را نمی‌شناسند و باطل را با حق اشتباه گرفته، می‌پندارند که حقّ است و بر اساس باطل خود عمل می‌کنند[۱۱].[۱۲]

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.
  2. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۰۹.
  3. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۷، ص۳۷.
  4. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۸.
  5. «خریدار گمراهی‌اند و می‌خواهند شما نیز گمراه باشید؟» سوره نساء، آیه ۴۴.
  6. «بدین‌گونه است که خداوند کافران را در گمراهی وا می‌نهد» سوره غافر، آیه ۷۴.
  7. «هر کس به خداوند و فرشتگان او و کتاب‌های (آسمانی) وی و پیامبران او و به روز بازپسین کفر ورزد بی‌گمان به گمراهی ژرفی در افتاده است» سوره نساء، آیه ۱۳۶.
  8. «آیا کسی که خداوند دلش را برای اسلام گشاده داشته است و او از پروردگار خویش با خود فروغی دارد (چون سنگدلان بی‌فروغ است)؟ بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند! آنان در گمراهی آشکارند» سوره زمر، آیه ۲۲.
  9. «و کافران را نگونساری باد و (خداوند) کردارهایشان را بیراه گرداند.!» سوره محمد، آیه ۸.
  10. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۷، ص۳۹.
  11. محمد بن محمد فارابی، آراء اهل المدینة الفاضلة و مضاداتها، ص۱۳۳.
  12. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۹۸.