دعوت به تقوا

این مدخل از زیرشاخه‌های بحث دعوت به ارزش‌های اخلاقی است. "دعوت به تقوا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

دعوت به تقوا در قرآن - دعوت به تقوا در حدیث - دعوت به تقوا در کلام اسلامی - دعوت به تقوا در فلسفه اسلامی - دعوت به تقوا در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دعوت به تقوا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

دعوت به تقوا یکی از اهداف ارسال رسولان الهی و تبلیغ رسالت الهی است.

قرآن

• ﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلا تَتَّقُونَ * إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾
• ﴿كَذَّبَتْ قَوْمُ نُوحٍ الْمُرْسَلِينَ * إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلا تَتَّقُونَ﴾
• ﴿إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ صَالِحٌ أَلا تَتَّقُونَ * إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ * فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾
• ﴿كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ * إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَلا تَتَّقُونَ * إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ﴾
• ﴿كَذَّبَ أَصْحَابُ الأَيْكَةِ الْمُرْسَلِينَ * إِذْ قَالَ لَهُمْ شُعَيْبٌ أَلا تَتَّقُونَ * إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ * فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ﴾

حدیث

• المَراسیل ـ به نقل از هشام، از پدرش ـ: پیامبر خدا(ص) در بیشتر مواقعی که بر منبر می‌نشست، می‌فرمود: «ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و سخنی استوار بگویید».

• امام باقر(ع) ـ به فُضَیل ـ: ای فضیل ! به هر یک از دوستان ما که رسیدی، سلام ما را برسان و به آنان بگو که من می‌گویم: من جز با ورع [آنان]، کاری در برابر خداوند برایشان نمی‌توانم انجام دهم. پس زبانتان را حفظ کنید، و دست هایتان را نگاه دارید، و بر شما باد بردباری و نماز، که خداوند می‌فرماید: «از شکیبایی و نماز، یاری جویید؛ زیرا خدا با شکیبایان است».

• ثواب الأعمال ـ به نقل از وصّافی، از امام باقر(ع) ـ: در مناجات خداوند با موسی(ع) در کوه طور، این جملات بود: «ای موسی ! به مردمت برسان که طالبان قربت، به چیزی مثل گریه از ترسم به من نزدیک نمی‌شوند، و عبادت‌گران، به چیزی مثل وَرَع و پرهیز از حرام های من، عبادتم نکرده اند، و طالبان آراستگی، به چیزی مثل زهد و بی‌رغبتی در دنیا از آنچه مایه غنای آنهاست، خود را برای من نیاراسته‌اند». موسی(ص) گفت: ای گرامی‌ترینِ گرامیان ! برای آنان، در ازای این کار، چه قرار داده‌ای؟ خداوند فرمود: «ای موسی! آنان که از راه گریه از ترسم به من تقرّب می‌جویند، بی آن که کسی با آنان سهیم باشد، در جایگاه والا [بهشت] خواهند بود؛ و آنان که با پرهیز از حرام‌های من، مرا عبادت می‌کنند، با آن که اعمال مردم را وارسی می‌کنم، به جهت شرم از آنان، اعمالشان را وارسی نمی‌کنم؛ و آنان که با زهد در دنیا به من تقرّب می‌جویند، من بهشت را با تمام جوانب آن به آنان می‌بخشم که هر کجا بخواهند، سُکنا گزینند».

• امام صادق(ع): کسی که به تقوا فرمان دهد، موعظه را به رساترین صورت انجام داده است.

• امام صادق(ع) ـ در وصیّتش به عبد اللّه بن جُندَب ـ : ای پسر جندب! به جماعت شیعیان ما برسان و به آنان بگو: راه‌ها شما را از راه به در نبرَد، که ـ سوگند به خدا ـ ولایت ما جز با پرهیزگاری و کوشش در دنیا و یاری‌دادن به برادران دینی، به دست نمی‌آید و آن کس که به مردم ستم می‌کند، از شیعیان ما نیست.

منابع

• محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث ج ۱۵؛

جستارهای وابسته

• برپا داشتن حجت
• اتمام حجت
• برانگیختن فطرت و عقل
• احیای انسان
• خارج ساختن مردم از تاریکی‌ها به نور
• دعوت به مصالح دین و دنیا
• دعوت به ایمان آوردن به غیب
• دعوت به ایمان آوردن به توحید
• دعوت به ایمان آوردن به نبوت
• دعوت به ایمان آوردن به معاد
• دعوت به برپا داشتن قسط
• دعوت به رهبری امام عادل
• دعوت به آزادی هدفمند
• دعوت به الفت و پرهیز از تفرقه
• دعوت به شناخت اهل حق از راه شناخت حق
• دعوت به ارزش‌های اخلاقی
• دعوت به کارهای نیکو
• دعوت به پرستش خداوند
• دعوت به دوست داشتن خداوند
• یادآوری کردن روزهای خدا
• تعلیم و تزکیه
• امر به معروف و نهی از منکر
• مبارزه با بدعت‌ها
• نوید و بیم دادن
• فراخواندن نزدیکان پیش از دعوت دیگران

منبع‌شناسی جامع نبوت

• کتاب‌شناسی نبوت؛
• مقاله‌شناسی نبوت؛
• پایان‌نامه‌شناسی نبوت.