سرگذشت زندگی امام حسین

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

سرگذشت زندگی امام حسین در حدیث - سرگذشت زندگی امام حسین در تاریخ اسلامی - سرگذشت زندگی امام حسین در معارف و سیره حسینی

زندگی‌نامه اجمالی‌

وی حضرت ابی عبدالله الحسین فرزند علی بن ابی طالب(ع) سومین پیشوای اهل بیت، دومین نواده نبی اکرم(ص)، سرور جوانان اهل بهشت و گل خوشبوی رسول خدا، پنجمین درّ گرانمایه اهل کساء و سالار شهیدان و مادر مکرمه‌اش فاطمه زهرا(ع) دخت پیامبر خدا حضرت محمد بن عبد الله(ص) است.

توجه پیامبر به حسین(ع)‌

روایات فراوانی از رسول خدا(ص) درباره حسین(ع) وارد شده که حاکی از جایگاه برجسته وی در دنیای رسالت و امت است و در اینجا جهت آگاهی به مقام و منزلت والای او، نمونه‌ای از آنها را یادآور می‌شویم:

1. سلمان روایت کرده که از رسول خدا(ص) شنید درباره حسن و حسین می‌فرماید: «اللَّهُمَّ إِنِّي أُحِبُّهُمَا فَأَحِبَّهُمَا وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُمَا».
2. آن‌که دوستدار حسن و حسین باشد، من او را دوست دارم و هرکه را من دوستدارش بودم، خدا او را دوست دارد و هرکس را خدای عز و جل دوست داشته باشد او را وارد بهشت می‌گرداند و کسی که با حسن و حسین دشمنی کند، من با او دشمنی می‌کنم و هرکه را من با او دشمنی کنم، خدا او را دشمن دارد و کسی که خدا با او دشمنی کند وی را در آتش دوزخ جاودان می‌سازد.
3. «إِنَّ ابْنَيَّ هَذَيْنِ رَيْحَانَتَايَ مِنَ الدُّنْيَا».
4. از ابن مسعود روایت شده که گفت: رسول خدا(ص) مشغول نماز گزاردن بود که حسن و حسین وارد شدند و هردو بر پشت پیامبر نشستند، وقتی حضرت سر از سجده برداشت آن‌دو را با مهربانی گرفت، مجددا که به سجده رفت، آن‌دو نیز دوباره بر پشت او سوار شدند، پیامبر اکرم(ص) با فراغت یافتن از نماز، یکی از آنان را بر زانوی راست و دیگری را بر زانوی چپ خود نشانید و سپس فرمود: آن‌کس که مرا دوست دارد باید دوستدار این دو باشد.
5. «حُسَيْنٌ مِنِّي وَ أَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْناً حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ».
6. «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ خَيْرُ أَهْلِ الْأَرْضِ بَعْدِي وَ بَعْدَ أَبِيهِمَا وَ أُمُّهُمَا أَفْضَلُ نِسَاءِ أَهْلِ الْأَرْضِ».
7. «الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ».
8. از بره دختر امیه خزاعی نقل شده که گفته است: هنگامی که فاطمه‌ زهرا(س) به وجود مقدس امام حسن باردار بود، رسول خدا(ص) برای انجام کاری از خانه بیرون رفت و به فاطمه فرمود: فاطمه جان! به زودی صاحب فرزند پسری خواهی شد که جبرئیل مرا به وجود او مژده داده است، تا من نزدت نیامده‌ام به او شیر ندهی. دخت امیّه می‌گوید: سه روز پس از تولد حسن که مادرش به او شیر نداده بود، حضور آن بانو شرفیاب شدم و عرض کردم: نوزاد را به من بدهید تا او را شیر دهم. فرمود: هرگز. ولی سپس مهر مادری‌اش بروز کرد و خودش او را شیر داد. وقتی رسول خدا(ص) وارد شد، به فاطمه فرمود: چه کردی؟ عرضه داشت: مهر مادری‌ام بروز کرد و او را شیر دادم. رسول خدا(ص) فرمود: جز کاری که خدا خود بخواهد، انجام‌شدنی نیست. اما زمانی که آن مخدره به حسین(ع) باردار شد، رسول خدا(ص) به او فرمود: فاطمه جان! تو به زودی صاحب فرزند پسری خواهی شد که جبرئیل مرا به وجود او تهنیت گفته است، تا نزدت نیامده‌ام هرچند یک ماه به طول انجامد، از شیر دادن به او خودداری نما. فاطمه(س) عرضه داشت: فرموده شما را عمل خواهم کرد. رسول اکرم(ص) برای انجام کاری در سفر بود، حسین از مادر متولد شد تا رسول خدا(ص) نیامد فاطمه نوزادش را شیر نداد، حضرت به دخترش فرمود: چه کرده‌ای؟ عرضه داشت: تاکنون او را شیر نداده‌ام. رسول خدا(ص) نوزاد را گرفت و زبان خود را در دهان او نهاد و حسین شروع به مکیدن نمود، تا اینکه حضرت فرمود: «إیها حسین! إیها حسین!؛ حسین جان بس است. سپس فرمود: جز کاری را که خداوند خود بخواهد انجام پذیرفتنی نیست و امامت در تو و میان فرزندانت وجود خواهد داشت.
9. روزی نبی اکرم(ص) جلوس فرموده بود، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) وارد شدند، وقتی رسول خدا(ص) آن‌دو را دید، به پا خواست و قبل از آنکه نزدش آیند، خود به سمت آنها رفت، از آنان استقبال و آنها را بر دوش خود سوار کرد و فرمود: «نِعْمَ الْمَطِيُّ مَطِيُّكُمَا، وَ نِعْمَ الرَّاكِبَانِ أَنْتُمَا، وَ أَبُوكُمَا خَيْرٌ مِنْكُمَا».

کنیه و لقب‌

کنیه آن بزرگوار، ابو عبد الله(ع) و لقب‌های وی رشید، وفیّ، طیّب، سیّد، زکیّ، مبارک، تابع لمرضاة الله، دلیل علی ذات الله و سبط است و برجسته‌ترین لقب معروف وی سرور جوانان اهل بهشت است که رسول خدا(ص) وی را بدان ملقّب ساخت و درباره او و برادرش حسن(ع) فرمود: «إِنَّهُمَا سَيِّدا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ». هم‌چنین لقب سبط نیز القاب مشهور آن بزرگوار است، که فرمود: «حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ».

منابع

1. نگارش، هادی، مقاله «زندگی و شخصیت امام حسین»، فرهنگ عاشورایی ج۱
2. حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۵